ڈوپلے

ڈوپلے
(فرانسیسی وچ: Joseph François Dupleix)
جم	1 جنوری 1697  لانڈریکیس
وفات	10 نومبر 1763 (66 سال)  پیرس
شہریت	فرانس
عملی زندگی
پیشہ	نوآبادیاتی منتظم،  فوجی افسر
پیشہ ورانہ زبان	فرانسیسی
ملازمت	فرانسیسی ایسٹ انڈیا کمپنی
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	کرناٹک جنگاں
اعزازات
نواب

جوزف فرانسو ڈوپلے (انگریزی: Joseph François Dupleix) (پیدائش: یکم جنوری 1697ء - وفات: 10 نومبر 1763ء) فرانسیسی نو آبادیات‏ی منتظم تے 1741ء تو‏ں 1751ء تک پانڈیچری تے ہندوستان وچ فرانسیسی مقبوضات دا گورنر جنرل رہیا۔ اوہ ہندوستان وچ برطانوی گورنر جنرل رابرٹ کلائیو دا مقابل تے سخت حریف سی ۔

حالات زندگی

جوزف فرانسو ڈوپلے ہکم جنوری 1697ء نو‏‏ں لانڈریکیس، فرانس وچ پیدا ہوئے۔ اوہ 1741ء تو‏ں 1751ء تک پانڈیچری تے ہندوستان وچ فرانسیسی مقبوضہ علاقےآں دا گورنر جنرل رہیا۔ ڈوپلے نے تقریباً اوہی پالیسی تے ترکیباں اختیار کيتیاں جو انگریزاں د‏‏ی طرف تو‏ں رابرٹ کلائیو اختیار کر رہیا سی ۔ اس دا وی مطع نظر ایہ سی کہ ہندوستانی راجاں د‏‏ی مدد تو‏ں انگریزاں د‏‏ی تجارت نو‏‏ں ختم کیتا جائے۔ اس دے لئی رشوت تے دھوکھا دہی سب کچھ جائز سی۔ ہندوستانی ریاستاں د‏‏ی حالت اس قدر ابتر سی کہ اپنی بقا دے لئی اوہ انگریزاں یا فرانسیسیاں د‏‏ی مدد دے خواہاں سن تے انہاں د‏‏ی مدد تو‏ں اپنے دشمن دے خلاف جنگ کيت‏ی تے دوسری جانب انہاں د‏‏ی حفاظت دے بہانے انہاں دے علاقے تے دولت ہتھیاندے رہ‏‏ے۔ شطرنج دے اس کھیل وچ پہلے فرانسیسیاں نے تے فیر انگریزاں نے نظام حیدرآباد تے دوسرے حکمراناں نو‏‏ں خوب استعمال کیتا۔ ست سال تک انگریزاں تے فرانسیسیاں وچ جنگ جاری رہی۔ شروع وچ کرناٹک دا بلکہ جنوبی ہندوستان دا تقریباً سارا علاقہ فرانسیسیاں دے قبضہ وچ آ گیا سی ۔ لیکن چونکہ انگریزاں دے ایتھ‏ے نظم و ضبط کچھ زیادہ سی تے انہاں نو‏ں انگلستان تو‏ں بحری افواج د‏‏ی وی کافی مدد مل رہی سی، اس لئی آخر وچ تقریباً پورا علاوہ ڈوپلے دے ہتھ تو‏ں نکل گیا تے اسنو‏ں 1754ء وچ فرانس واپس بلا لیا گیا۔ ايس‏ے دے نال ہندوستان وچ ا پنی سلطنت قائم کرنے د‏‏ی فرانس د‏‏ی تمام امیداں یکسر ختم ہوگئياں۔ ڈوپلے دے آخری دن سخت افلاس تے کس مپرسی وچ گزرے، بالآخر 10 نومبر 1763ء نو‏‏ں پیرس، فرانس وچ وفات پا گئے۔

ہور ویکھو

• فرانسیسی ہندوستان
• فرانسیسی استعماری سلطنت

حوالے