نصر بن عاصم لیثی
| نصر بن عاصم لیثی | |
|---|---|
 |
|
| تاریخ پیدائش |
|
| وفات | سنہ 708 |
| عملی زندگی | |
| استاذ | ابو الاسود دوئلی |
ترمیم  | |
نصر بن عاصم لیثی (وفات:89ھ) [۱] اوہ نصر بن عاصم بن عمرو بن خالد بن حرام بن اسد بن ودیعہ بن مالک بن قیس بن عامر بن لیث بن بکر بن عبد مناۃ بن کنانہ نيں۔ اوہ اک فصیح فقیہ تے عربی دا ماہر سی، ابو الاسود الدؤلی الکنانی دے شاگرداں وچوں سی۔ انہاں دا شمار اپنے وقت دے ممتاز نحوی علماء وچ ہُندا سی۔ اور اوہ حجاج بن یوسف دے حکم توں عربی بولی وچ حروف اُتے نقطے لگانے والے پہلے شخص سن ۔ آپ دا انتقال بصرہ وچ ہويا۔
علماء دے اقوال
سودھو- عمر بن دینار نے کہیا: ميں نے زہری توں نصر بن عاصم دے بارے وچ پُچھنے دے لئی گل نے ملاقات کيتی تے زہری نے کہیا: اوہ عربی اُتے عبور رکھدے نيں۔
- بعض راویاں نے کہیا: نصر ابن عاصم " سب توں پہلے نحو وضع کرنے والے تے اس دی وضاحت کرنے والے سن ۔"
- ابو سعید السیرافی نے کہیا: اوہ نحو وضع کرنے والے پہلے شخص سن ۔
- ابن الندیم کہندے نيں: "دوسرےآں نے کہیا: سب توں پہلے نحو نصر بن عاصم نے لکھی اے۔"
- ابو البرکات انباری کہندے نيں: "کچھ لوکاں نے دعویٰ کيتا کہ سب توں پہلے نصر بن عاصم نے نحو نوں قائم کيتا۔ "
- حقیقت ایہ اے کہ اوہ پہلے شخص نئيں سن جنہاں نے نحو دا دعویٰ کيتا سی کہ انہاں وچوں اک گروہ انہاں توں پہلے نکلیا جس وچ علی بن ابی طالب تے ابو الاسود وی شامل سن ۔ ابو الاسود الدوئلی توں نحو ، تے اس وچ تشبیہات ایجاد کاں، تے اوہ اس گروہ وچ سب توں ودھ بزرگ سن جنہاں نے اسنوں ابو الاسود توں لیا، اس لئی ایہ انہاں دی طرف منسوب کيتا گیا - جداں کہ القفتی کہندے نيں۔
- خبرے جنہاں لوکاں نے انہاں دی طرف نحو دی اولین حیثیت نوں منسوب کیہ انہاں دا مقصد قرآن دے اسامی نسخےآں اُتے نشان لگانا سی، جو انہاں دے شیخ ابو الاسود الدؤلی دی تحریر دا تسلسل اے، یا ایہ کہ انہاں نے نحو دا کچھ حصہ کسی کتاب وچ ڈال دتا، جداں کہ یاقوت نے بیان کيتا اے کہ اس دے پاس نحو اُتے اک کتاب سی
- نصر بن عاصم دے نحو وچ مشہور شاگرد سن، جداں عبداللہ بن ابی اسحاق حضرمی تے ابو عمرو بن العلاء۔ انہاں نامور لوکاں دی شاگردی تے انہاں توں نحو سیکھنے دا انہاں دی طرف نحو دی نشوونما وچ بالواسطہ یا بلاواسطہ کردار رہیا ہوئے گا، جداں کہ طالب علم دے لئی اپنے شیخ دے مرتبے نوں بلند کرنا معمول اے ۔[۲]
- عربی علما، قدیم تے جدید، عربی گرائمر دے موجد دے بارے وچ اختلاف رکھدے سن، انہاں دی جہات وچ اختلاف سی، تے انہاں وچوں بعض نے اک دوسرے نوں جواب دتا سی: اوہ علی بن ابی طالب نيں - تے بعض نے انہاں وچوں کہندے نيں: اوہ ابو الاسود الدولی اے، دوسرے اسنوں نصر بن عاصم کہندے نيں۔
- روایات کہندی نيں کہ قرآن پاک پڑھنے دا لحن اسلام دے پھیلنے تے نويں مذہب وچ غیر عرباں دے داخل ہوݨ دے نال پھیل گیا، اس لئی زیاد بن ابیہ نے ابو الاسود الدؤلی توں اس مسئلہ نوں حل کرنے دے لئی کہیا۔ چنانچہ مؤخر الذکر نے لفظاں دے آخر وچ "دھم، کسرہ، فتحہ تے تنوین دا وادھا" کیتا، فیر نصر بن عاصم تے یحییٰ بن یمار نے حروف دی لغت دے نال نقطے لگائے نصر بن عاصم سن نہ کہ ابو الاسود الدؤلی، فیر خلیل بن احمد فراحیدی نے قرآن دی تشکیل دی حتمی شکل جاری کيتی۔[۳][۱]
وفات
سودھوآپ نے 89ھ وچ بصرہ وچ وفات پائی ۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>tag; name "مولد تلقائيا1" defined multiple times with different content - ↑ عادل نويهض (1988)، مُعجم المُفسِّرين: من صدر الإسلام وحتَّى العصر الحاضر (ط. 3)، بيروت: مؤسسة نويهض الثقافية للتأليف والترجمة والنشر، ج. الثاني، ص. 700
- ↑ Lua error in ماڈیول:Cite_Q at line 349: attempt to call upvalue 'getPropOfProp' (a nil value).