شاہ بندر (پاکستان)
| شاہ بندر Shāhbandar | |
|---|---|
  شاہ بندر  شاہ بندر | |
| متناسقات: شاہ بندر (پاکستان) 24°09′58″N 67°54′07″E / 24.166207°N 67.901972°Eمتناسقات: شاہ بندر (پاکستان) 24°09′58″N 67°54′07″E / 24.166207°N 67.901972°E[۱] | |
| مُلک |  پاکستان |
| صوبا | سندھ |
| ضلع | سجاول |
| تحصیل | شاہ بندر |
| آبادی (2017)[۲] | |
| • کل | ۳۶۲ |
| منطقۂ وقت | PST (UTC+5) |
| • گرما (گرمائی وقت) | PDT (UTC+6) |
شاہ بندر، پاکستان دے ضلع سجاول وچ اک بندرگاہی نگر اے ۔ 1700 دی دہائی دے آخر وچ اپنے عروج دے زمانے وچ مبینہ طور تے شاہ بندر تقریبن 50,000 لوکاں دا گھر سی، [۳] لیکن جلد ہی اس نے اپنی بندرگاہ تک رسائی کھو دتی تے بہت ودھ زوال دا شکار ہو گیا۔ [۴][۵]
2017 تک، شاہ بندر دی آبادی 100 گھرانیاں وچ 362 افراد اے۔ [۲] شاہ بندر ضلع سجاول دی تحصیل شاہ بندر دا ہیڈکوارٹر وی اے۔ [۲]
ناں سودھو
سندھ دے 1874 دے برطانوی گزٹیئر دے مطابق، شاہ بندر ناں دا مطلب اے "بادشاہ دی بندرگاہ"، کیونکہ ایہ کدی بحریہ لئی ہوم پورٹ دے طور تے کم کردا سی۔ [۴] ناں وکھ وکھ طور اُتے نقل کيتا گیا اے۔ تحفۃ الکرام دے مطابق، 1550 دی دہائی دے دوران ترخان خاندان دے مرزا عیسا ترکھان نے اک وکھ وکھ شاہ بندر وی قائم کيتا سی۔ [۶]
تریخ سودھو
شاہ بندر کلہوڑا راج دے دور وچ سندھ دی اک نمایاں تجارتی بندرگاہ سی۔ برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی نے شاہ بندر وچ 1758 وچ کلہوڑا راج دے دوران اک تجارتی کارخانہ قائم کيتا۔ تحفۃ الکرام دے مطابق، شاہ بندر دی بنیاد 1759 وچ میاں غلام شاہ کلہوڑا نے رکھی سی، جیہنے اوتھے اک قلعہ بنایا تے "اوتھے جنگ دا سارا سامان اکٹھا کیا"۔ [۶] ایہنوں شاہ گڑھ دے نیڑے دسیا گیا، جو اوہدا نواں قائم کردہ راجگڑھ اے۔ [۶]
شاہ بندر دے عروج دے زمانے وچ ، ایہ دریائے اِنڈس دے اک تقسیمی چینل اُتے موجود سی، تے پاݨی اِنّا گہرا سی کہ جہاز اس تک پہنچ سکدے سن۔ [۴] پر، واحد بحری منہ ریچل منہ سی، جوکہ اک وکھ وکھ ڈسٹری بیوٹری اُتے سی، اس لئی بحری جہازاں نوں شاہ بندر جاݨ لئی اک چکر دا راستا اختیار کرنا پڑدا سی۔ [۴] ریچل دے منہ توں، اوہ حجامرو دی نالی نوں اس مقام تک لے جاندے جتھوں ایہ بگانہ دی نالی توں مل جاندی سی، تے فیر اوہ شاہ بندر پہنچݨ لئی بگانہ دے تھلے دی طرف سفر کردے سن۔ [۴]
مینار ناݪ مشابہت دی وجہ توں اک "اُچی روشنی"، جیہنوں منارا کہیا جاندا اے، نیویگیشن وچ مدد لئی ریچل منہ اُتے بݨایا گیا سی۔ [۴] 1837 تک ایہدا کوئی نشان باقی نئیں رہیا، حالانکہ اک قریبی پنڈ نے اس نام نوں محفوظ رکھیا سی۔ [۴] جد دریائے انڈس دے رستے وچ تبدیلی نے اورنگ بندر دی بندرگاہ نوں اُچا تے خشک کر دتا تاں اوتھے دی برطانوی فیکٹری نوں شاہ بندر منتقل کر دِتا گیا۔ [۴] شاہ بندر دا کارخانہ 1775ء وچ بند کر دِتا گیا سی۔ [۴] 1778 وچ ، شاہ بندر دی آبادی مبینہ طور تے 50,000 تک سی۔ [۳]
1874 دے برطانوی گزٹیئر دے مطابق، 1819 وچ آؤݨ واݪے زلزلے توں بعد شاہ بندر زوال دا شکار ہو گیا جیہنے دریائے انڈس دا رخ تبدیل کردِتا فیر شاہ بندر دریا اُتے نئیں رہیا۔ [۴] دوسری طرف، امیتا پالیوال دے مطابق، شاہ بندر پہلاں ای زوال دا شکار ہو سکدا اے، ایہدی بندرگاہ نوں 1700 دی آخری سہ ماہی وچ "بلاک" کر دتا گیا سی۔ [۵] بہر حال، شاہ بندر کدی زیادہ تر آبادی تے تجارتی سرگرمیاں کراچی منتقل ہوگئیاں، [۵] تے ایہ قصبا غیر واضح ہو گیا۔ [۴] 20 جولائی 1856 وچ شاہ بندر وچ میونسپلٹی قائم کیتی گئی سی[۴] 1874 تک، شاہ بندر تقریبن 400 لوکاں دا مسکن سی، تقریبن 100 مسلمان (زیادہ تر میمن، شکاری تے موہاݨا) تے 300 ہندو (زیادہ تر لوہاݨا)۔ [۴] اِتھے اک پولیس ٹھاݨا سی جس وچ 13 افراد دا عملہ سی، ناݪ ای اک سٹیجنگ بنگلا تے اک ڈنگراں دا چھپڑ سی۔ [۴] شاہ بندر اس وقت اک ڈپٹی کلکٹریٹ وی سی، جو کراچی ضلعے دے ماتحت سی، لیکن ڈپٹی کلکٹر عام طور تے جھرک وچ رہندا سی۔ [۴]
1951 دی مردم شماری دے مطابق شاہ بندر پنڈ دی تقریبن 270 افراد دی آبادی تقریبن 100 گھراں اُتے مشتمل سی۔ [۷] اودوں اس وچ اک پرائمری سکول، ڈاک خانہ تے پولیس اسٹیشن سی۔ [۷]
آبادی سودھو
شاہ بندر دی آبادی وچ بوہتے سندھی نیں، بلوچ تے کچھی وی آباد نيں۔ زیادہ تر آبادی مسلمان اے، اک چھوٹی ہندو اقلیت وی رہندی اے۔
ہور دیکھو سودھو
حوالے سودھو
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ Population and household detail from block to tehsil level (Sujawal District). 2017. pp. 18, 21, 23–4. Retrieved 1 جنوری 2022. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ ۳.۰ ۳.۱ Rudduck, Grenfell (1964). Towns & Villages of Pakistan: A Study. p. 211. Retrieved 29 جنوری 2022. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ ۴.۰۰ ۴.۰۱ ۴.۰۲ ۴.۰۳ ۴.۰۴ ۴.۰۵ ۴.۰۶ ۴.۰۷ ۴.۰۸ ۴.۰۹ ۴.۱۰ ۴.۱۱ ۴.۱۲ ۴.۱۳ ۴.۱۴ Hughes, A.W. (1874). A Gazetteer of the Province of Sindh. London: George Bell and Sons. pp. 738, 762, 770, 779–80. Retrieved 1 جنوری 2022. Check date values in:
|accessdate=(help) سائیٹ غلطی:Invalid<ref>tag; name "Gazetteer 1874" defined multiple times with different content - ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ Paliwal, Amita (2010). Sind in the Mughal Empire (1591–1740): A Study of Its Administration, Society, Economy and Culture. Aligarh: Aligarh Muslim University. p. 12. Retrieved 28 دسمبر 2021. Check date values in:
|accessdate=(help) سائیٹ غلطی:Invalid<ref>tag; name "Paliwal 2010" defined multiple times with different content - ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ Mirza Kalichbeg Fredunbeg (1902). History of Sind, Vol. 2: The Mussulman period from the Arab conquest to the beginning of the reign of the Kalhórahs. The reigns of the Kalhórahs and the Tálpurs down to the British conquest. Karachi: Commissioner's Press. pp. 95, 158. Retrieved 29 جنوری 2022. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ ۷.۰ ۷.۱ Census of Pakistan, 1951: Village List. p. 20 in section "Tatta District". Retrieved 1 جنوری 2022. Check date values in:
|accessdate=(help)