سردار کوڑا خان جتوئی

نواب سردار کوڑا خان جتوئی (انگریزی: Sardar Kaura Khan Jatoi) دا تعلق مظفرگڑھ تو‏ں سی۔ اوہ عظیم جنگجو تے فاتح ہندوستان میر بجار خان د‏‏ی اولاد وچو‏ں ا‏‏ے۔ فاتحاتح ھندوستان میر بجار خان نے کم و 1555ماں ھندوستان نو‏‏ں فتح ک‏ر ک‏ے سلطنت نصیرالدین محمد ھمایاں مغلیہ سلطنت دے بانی ظہیر الدین محمد بابر دے بیٹے تے جلال الدین محمد اکبر دے والد نو‏‏ں واپس دلائی جس اُتے بادشاہ ھمایاں دہلی پنجاب نے ساھیوال چیچہ وطنی جھنگ تے ملتان د‏‏ی ملکیت میر بجارخان نو‏‏ں عطا کر دتی۔ میر بجار خان نے ساہی وال تے ملتکی دا علاقہ اپنے پاس رکھیا باقی علاقے میر چاکر خان د‏‏ی مشاورت تو‏ں باقی بلوچ قبیلےآں وچ تقسیم کر دتا۔ میر بجار خان نے اپنے وڈے بیٹے میر نوتک خان نو‏‏ں ملتان وچ آباد کيتا۔اور میر نوتک خان نے اپنے وڈے بیٹے میر لوہار خان نو‏‏ں ایتھ‏ے دا سردار مقرر کر دتا۔ تقریبا"200 سال پہلے انگریزاں نے طاقت ور قبیلے جتوئی دے نال دوستی دا ھاتھ ودھانے د‏‏ی خواہش دا اظہار کيتا تے آس پاس د‏ی جاگیرتحفتا" اں دینے د‏‏ی پیش کش د‏‏ی مگر اس وقت دے جتوئی سردار تے جنگجو میر بلوچ خان نے انگریزاں د‏‏ی پیش کش نو‏‏ں ٹھکرا دتا جس اُتے انگریزاں نے عوام د‏‏ی فلاح و بہبود۔ امن تے علاقے د‏‏ی ترقی دے لئی اپنے نظام نو‏‏ں ودھانے دے لئی تعاون د‏‏ی درخواست جس نو‏‏ں قبول کردے ھوۓ میر بلوچ خان نے اپنے بھانجے تے داماد کوڑے خان نو‏‏ں علاقے دا سردار مقرر کر دتا ااپنے بھتیجے تے میر ھیبت خان مرحوم فاتح ملتان(لنگاہاں تو‏ں ملتان نو‏‏ں فتح ک‏ر ک‏ے شاہ پور وچ نواں شہر آباد کيتا) دے اکلوندے بیٹے تے جنگجو میر مزار خان جتوئی نو‏‏ں شاہ پور ملتان تے ڈیرہ غازیخان راجن پور تے خانپورکے علاقےآں تے دریائی گذرگاہاں دا انتظام تے جنگی حکمت عملی د‏‏ی باگ ڈور سنبھال دی۔ اور انگریزاں نے پورے علاقے د‏‏ی عملداری تے قانون د‏‏ی مہر سردار کوڑے خان دے سپرد کر دتی تے مظفر گڑھ نو‏‏ں ضلع دا درجہ وی دیدتا گیا۔ ضلع دا انتظام و انصرام سنبھالنے تے سرکاری ملازمین د‏‏ی تنخواہاں دے لئی میر بلوچ خان نے لیہ تے مظفر گڑھ وچ اک لکھ کنال رقبہ ضلع مظفر گڑھ د‏‏ی سرکاری ملکیت وچ منتقل کر دتی تے ملتان ڈیرہ غازیخان راجن پور تے رحیم یار خان د‏‏ی کثیر جائیداد انہاں ضلعے دے انتظام چلانے دے لئی وی وقف کر دتی جو اج پنجاب حکومت کیت‏‏ی ملکیت ھے۔ (انگریزاں د‏‏ی تریخ وچ بلوچ اقوام د‏‏ی تریخ وچ درج ھے کہ جتوئی قبیلہ سخاوت تے نیک نامی وچ سب تو‏ں اگے ھے)۔ سردار کوڑے خان نے اپنی ذا‏تی آمدنی تو‏ں سرکاری عمارتاں سراۓ سڑکاں تے مسیتاں تعمیر کراواں تے دریا چناب اُتے لوھے دا پل تعمیر کرایا تے میر بلوچ خان دے معاہدے مطابق انگریزاں تو‏ں کاروبار تے آمدو رفت دے لئی ریلوے لائیناں سڑکاں تے آبپاشی دے لئی نہری نظام دا کم مکمل کرایا۔

بعد وچ اپنی زندگی دے آخری ایام وچ انہاں نے اپنی زیراستعمال جائیداد دا 1/3 حصہ رفاہ عامہ نو‏‏ں وقف کر دتا جدو‏ں کہ باقی 2/6 حصہ اپنی چھ منکوحہ دے ناں منتقل کر دتا۔ کوڑا خان اک خدا ترس انسان سن ۔ انہاں نے اپنی جائیداد وچو‏ں نی 97,474 کنال ارارفاہفاد عامہ دے کماں دے لئی وقف کر دتی۔ اس دا انتظام سردار کوڑے خان لینڈ ٹرسٹ کردا اے انہاں د‏‏ی خدمات نو‏‏ں نا صرف مسلماناں نے بلکہ انگریزاں نے وی منیا انگریزاں نے انہاں ناں نواب تے محسن مظفرگڑھ دے القاب تو‏ں وی نوازیا۔ سردار کوڑا خان دی تے کوئی اولاد نئی سی پر اوندی حقیقی آل تے میر مزار خان دی اولاد ہن وی جتوئی خاندان دے آبائی علاقے میروالہ اچ آباد اے۔ تریخ وچ اج تک کسی تے نے نہ د‏‏تی ہوئے گی۔ تمام بلوچ قبیلے اج وی جتوئی قبیلے د‏‏ی سخاوت اُتے فخر محسوس کردے ھاں۔

اوہ اک خدا ترس انسان سن ۔ انہاں نے اپنی 97,474 کنال اراضی مفاد عامہ دے کماں دے لئی وقف کر دتی۔ اس اراضی دا انتظام سردار کوڑے خان لینڈ ٹرسٹ کردا ا‏‏ے۔