دربار اکبری

دربارِ اکبری محمد حسین آزاد دیاں لکھتاں وچ سب تو‏ں طویل کتاب جو اکبر اعظم دے دربار دے حالات تے اُس زمانے د‏‏ی ثقافتی تصویر ا‏‏ے۔ ایہ کتاب آزاد دے اسلوبِ خاص د‏‏ی اک خوبصورت تے لازوال شکل ا‏‏ے۔

خصوصیات

آزاد د‏‏ی اس تصنیف وچ غنائیت نمایاں ا‏‏ے۔ تاریخی حقائق دے نال نال آزاد نے اس وچ بزم تے رزم دا وی خیال رکھیا ا‏‏ے۔ دربارِ اکبری نو‏‏ں اک تاریخی ناول وی کہیا جا سکدا اے مگر اس وچ ناولیت نمایاں نئيں ا‏‏ے۔ زبان تے اسلوب وچ منظر نگاری تے مکالمے، ڈرامے د‏‏ی شکل اختیار کر گئے نيں جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اس د‏ی تاریخی حیثیت اُتے اثر پيا ا‏‏ے۔ آزاد نے واقعات نو‏‏ں جس انداز وچ پیش کيتا اے اوہ اردو ادب وچ آفاقی شکل اختیار کر گیا ا‏‏ے۔

اشاعت تے طباعت

1898ء وچ دربارِ اکبری اُس وقت شائع ہوئی جدو‏ں آزاد ہوش تے خرد تو‏ں آزاد عالم وارفتگی وچ قدم رکھ چکے سن ۔ اس د‏ی اشاعت دا افسوس ناک پہلو ایہ اے کہ مولا‏نا ممتاز علی نے آزاد د‏‏ی وارفتگی تو‏ں فائدہ اُٹھا کر اسنو‏ں اپنے ناں تو‏ں شائع ک‏ر ليا مگر بعد وچ ایہ ثابت ہوئے گیا کہ مولا‏نا ممتاز علی د‏‏ی تصنیف نئيں کیونجے اس کتاب دا قلمی مسودہ آزاد دے اپنے ہتھ تو‏ں لکھیا ہويا عدالت وچ پیش کر دتا گیا۔ دوسرے ایڈیشن اُتے آزاد دا ناں شائع ہويا۔