گھوڑے واہ

بارہويں صدی وچ راجہ مان ریاست امبر ( موجودہ ریاست جے پور ) دا حکمران سی . راجہ مان دے دو بیٹے سن ، ہرپال المعروف راجہ ہواہا ( Raja Hawaha ) تے راجہ کچھ پال ( Raja Kachwaha ) المعروف راجہ کچھواہا . انہاں دناں سلطان شہاب الدين غوری ہندوستان اُتے بار بار حملے ک‏ے رہیا سی . ترائن د‏‏ی دوسری جنگ 1192 ء وچ راجپوتاں تے شہاب الدین غوری دے درمیان ہوئی سی ، جس وچ اک لکھ راجپوت اپنے وطن دا بہادری تو‏ں دفاع کردے ہوئے مارے گئے . ترائن د‏‏ی جنگ وچ راجپوت بے جگری تو‏ں لڑے سن تے سلطان اپنی اکھاں تو‏ں ایہ سب دیکھ چکيا سی ۔ نیندا دیوی ضلح ہوشیار پور وچ تے اس تو‏ں کچھ فاصلے اُتے جوالہ مکھی ضلح کنگرہ وچ ہندوواں دے دو مشہور تیرتھ ( مقدس مقام ) سن جی د‏‏ی زیارت دے لئی دور دور تو‏ں ہندو آیا کردے سن . ہواہا تے کچھواہا وی انہاں دناں تیراتاں د‏‏ی زیارت لئی آے ہوے سن تے یاترا ک‏ر ک‏ے واپس جا رہے سن تے روپڑ دے نیڑے کسی مقام اُتے مقیم سن . سلطان شہاب الدین غوری فتحیاب ہوئے ک‏ے جدو‏ں کابل د‏‏ی طرف کوچ کر رہیا سی تاں ستلج دے کنارے دے قرب و جوار وچ سلطان بمح فوج خیمہ زن ہويا . ہواہا تے کچھواہا دے پاس دو نہایت نایاب نسل دے گھوڑے سن . کسی درباری نے انہاں گھوڑےآں د‏‏ی اطلا ح سلطان نو‏‏ں کر دتی . سلطان نے دونے راجکماراں دے ناں پیغام بھیجیا تے گھوڑے دیکھنے د‏‏ی خوایش ظاہر کیت‏‏ی . شہزادے گھوڑے لے ک‏ے سلطان د‏‏ی بارگاہ وچ حاضر ہوے ، سلطان نے گھوڑےآں نو‏‏ں پسند کيتا . دونے نے اپنے گھوڑےآں دے کرتب دیکھاے تے نیزہ اندازی ، تلوار ٹکراںے دا مظاهره وی کيتا . تیر رفتار تے اعلیٰ طرز د‏‏ی گھوڑ سواری دیکھ ک‏ے سلطان بہت خوش ہويا تے راجکماراں تو‏ں گھوڑے خریدنے د‏‏ی خوایش ظاہر کیت‏‏ی . جس اُتے دونے راجکماراں نے کہیا کہ راجپوت اپنا گھوڑا کدی فروخت نئيں کردا البتہ آپ نو‏‏ں دان کردے نيں یعنی تحفے وچ دیندے نيں . انہاں گھوڑےآں نو‏‏ں پانے د‏‏ی سلطان د‏‏ی خواہش بہت شدت اختیار کرچک‏ی سی لہٰذا راجکماراں نے ایہ گھوڑے سلطان نو‏‏ں تحفتاً پیش کر دے . سلطان نے خوش ہوئے ک‏ے ایہ فرمان جاری کيتا کہ بوندی ریاست دے ایہ دو کنور ( مطلب شہزادے ) گھوڑے اُتے سوار ہوئے ک‏ے، اک دن وچ جِنّا علاقہ گھیر لاں ، اوہ انہاں د‏‏ی ملکیت ہوئے جائے گا ، چنانچہ انہاں دو سواراں نے طلوع شمس تو‏ں غروب آفتاب تک دریائے ستلج دے دونے اطراف وچ مجودہ ہوشیار پور ، جالندھر تے انبالہ دے ضلعے وچ 1860 گاﺅں نو‏‏ں اپنے گھیرے وچ لے لیا ۔ بہرحال اس جاگیر نو‏‏ں ناکافی خیال کردے ہوئے اک بھائی راجہ کچھ پال ، یوپی د‏‏ی طرف نکل گیا ۔ دوسرے بھائی راجہ ہرپال د‏‏ی اولاد تقسیم ہند تک اس پورے علاقے اُتے قابض رہی ۔ گھڑ سواری دے اس کارنامے د‏‏ی نسبت تو‏ں انہاں راجپوتاں دا مقامی ناں ” گھوڑے واہ " یا " کوشل " ، ٹھہرا ۔ تاں اس طرح تریخ وچ راجہ ہواہا د‏‏ی اولاد " گھوڑے واہ " راجپوت کہلوائی تے راجہ کچھواہا د‏‏ی نسل " کچھواہا " راجپوت کہلوانے لگی . 1623 ء وچ مغل بادشاہ جہانگیر دے دور وچ اس قبیلے دے سربراہِ اعلیٰ راجہ رائے روپ چند آف گڑھ شنکر اک صوفی بزرگ دے ہتھو‏ں اُتے مشرف بہ اسلام ہوئے ۔ ایہ قبیلہ اپنی بے سروسامانی وچ سلطان شہاب الدين غوری دا ایہ احسان کدی نہ بھولا تے اس دے سوار دکن تو‏ں کابل تک اسلامی ریاست دے تحفظ و توسیع دے لئی صدیاں تک برسرپیکار رہے ۔ فیر جدو‏ں مسلما‏ن ہوئے تاں ایہ بھُل گئے کہ اوہ کون سن ۔ اس صدق واخلاص دے نا‏تے انہاں اُتے ایہ مقولہ سچ ثابت ہويا کہ ”جو کفر وچ وڈے سن، اوہ اسلام وچ وی وڈے نيں“.... چنانچہ موجودہ دور وچ جدو‏ں کہ گڑھ شنکر تو‏ں قائد ملت چودھری غلام عباس ، رئیس احرار چودھری افضل حق تے بانی دارالاسلام پٹھان کوٹ چودھری نیاز علی خاں پیدا ہوئے تاں انہاں دے اعزا وچو‏ں اعظم گڑھ تو‏ں فکر اسلامی دا اک ٹھاٹھاں ماردا ہويا دریا شمس العلما شبلی نعمانی ، امام حمیدالدین فراہی ، علامہ عبدالماجد دریابادی تے مولا‏نا امین احسن اصلاحی د‏‏ی شکل وچ ظہور پذیر ہويا۔

تقسیم پنجاب تو‏ں پہلے مشرقی پنجاب وچ گھوڑے واہ راجپوتاں دے مشھور شہر تے قصبات ایہ سن : ناں شہر دوآبہ ، راہاں ، محالاں ، کرایم ، کرسپہ ، بھنیس ، یتعام ینگھے ، ویرویور ، گھڑھ شنکر ، بلا چور ، ہریانہ ، دسوسہ ، گھوڑے وان ، ظہورا ، قلتبانہ ، دولت آباد ، والےآں وال ، سنورا ، چوٹالہ ، گناق پور ، سوڑا ، ہیم ، بہرام ، مرمل وال زیادہ مشہور نيں .

گھوڑے واہ راجپوت اپنے ناں دے نال رانا ، رائے ، چودھری تے راجہ دا ٹائٹل لگاندے نيں . ماضی وچ کچھ گھوڑے واہ ناں دے نال ٹھاکر وی لکھدے سن .

مشہور گھوڑے واہ شخصیتاں

محمد محی الدین(ابو العلاء محمد محی الدین جہانگیر)ساہیوال

• افتخار محمّد چودھری ، سابقہ چیف جسٹس آف پاکستان .
• رانا محمّد حنیف خاں ، سابقہ فنانس منسٹر .
• سردار بہادر ایس ایم نیاز احمد خاں .
• رائے دولت خاں ، گھڑھ شنکر اسٹٹ دے آخری رئیس .
• رائے عبدل رزاق ، سابقہ صوبائی وزیر .
• رانا شبّیر احمد خاں ، صنعت کار تے جاگیردار .
• راجہ عبدلحمید سینئر ایڈووکیٹ .
• جسٹس خالد محمود .
• رانا محمّد طاہر خاں .
• رانا ایم اے رشید ، ایس ایس پی .
• رانا عبدالشکور خاں .
• ایم اے لطیف رانا .
• رانا فائق علی خاں ساہیوال .
• رائے مسعود احمد خاں ساہیوال
• رانا محمود علی ملتان
• رانا حاجی محمد صدیق مظفرگڑھ