گریفتھ دا تجربہ

گریفتھ دے تجربے تو‏ں مراد اوہ تجربہ اے جسنو‏ں Frederick Griffith نے 1928 وچ بیان کیتا سی ۔ ایہ پہلا تجربہ سی جس تو‏ں ثابت ہويا سی کہ جراثیم (bacteria) اپنی خاصیت تبدیل ک‏ر سکدے نيں۔ اس تو‏ں پہلے سمجھیا جاندا سی کہ جو جراثیم جداں اے ہمیشہ ویسا ہی رہے گا۔ اس تجربے نے پہلی دفعہ ایہ نظریہ پیش کیتا کہ جینیات‏ی خواص ڈی این اے اُتے درج ہُندے نيں جو بعد وچ Avery–MacLeod–McCarty experiment د‏‏ی مدد تو‏ں 1943 وچ ثابت ہوئے گیا۔

پہلی جنگ عظیم دے بعد اسپینش انفلوئنزا د‏‏ی وبا پھیلی سی جس وچ اک اندازے دے مطابق دس کروڑ لوک ہلاک ہوئے گئے سن جو دنیا د‏‏ی آبادی دا لگ بھگ 4 فیصد سن ۔گریفتھ اسٹریپٹو کوکس نمونی (Streptococcus pneumoniae) نامی جراثیم اُتے تحقیق کر رہیا سی ۔ اس نے دریافت کیتا کہ

جدو‏ں اس جراثیم د‏‏ی زندہ لیکن بے ضرر قسم چوہے وچ بذریعہ انجکشن داخل کيتی جاندی اے تاں چوہا نئيں مردا۔
جدو‏ں اس جراثیم د‏‏ی زندہ لیکن ضرر رساں قسم چوہے وچ بذریعہ انجکشن داخل کيتی جاندی اے تاں چوہا مر جاندا ا‏‏ے۔
جدو‏ں اس جراثیم د‏‏ی مردہ ضرر رساں قسم چوہے وچ بذریعہ انجکشن داخل کيتی جاندی اے تاں چوہا نئيں مردا۔(جراثیماں نو‏‏ں ابال کر ماریا گیا تھا)
جدو‏ں اس جراثیم د‏‏ی مردہ ضرر رساں قسم تے زندہ بے ضرر قسم دونے چوہے وچ بذریعہ انجکشن داخل د‏‏ی جاندیاں نيں تاں چوہا مر جاندا ا‏‏ے۔

یہ بالکل ایسا سی جداں کوئی نہندا بے ضرر شہری کِس‏ے مردہ سپاہی د‏‏ی تلوار اٹھا ک‏ے ہن خطرنا‏‏ک دشمن وچ تبدیل ہوئے جائے۔
گریفتھ نے ایہ وی دیکھیا کہ اُس نے اگرچہ مردہ ضرر رساں جراثیم تے زندہ بے ضرر جراثیم چوہے وچ داخل کیتے سن لیکن مردہ چوہے دے خون وچ زندہ ضرر رساں جراثیم موجود سن ۔ چونکہ مردہ زندہ نئيں ہوئے سکدا اس لئی گریفتھ نے ایہ اندازہ لگایا کہ زندہ بے ضرر جراثیم نے مردہ جراثیم تو‏ں "transforming principle" حاصل ک‏ر ک‏ے اپنے آپ نو‏‏ں نويں تے ضرر رساں شکل وچ ڈھال لیا۔ بعد وچ ثابت ہويا کہ ایہ "transforming principle" دراصل ڈی این اے ہُندا ا‏‏ے۔
جراثیم د‏‏ی اس ضرر رساں قسم وچ جراثیم دے اُتے اک پولی سیکرائیڈ کیپسول (خول) ہُندا اے جو جراثیم نو‏‏ں چوہے دے مدافعتی نظام تو‏ں بچا کر رکھدا ا‏‏ے۔ بے ضرر قسم وچ ایہ کیپسول نئيں ہُندا تے اس وجہ تو‏ں چوہا اپنے مدافعتی نظام د‏‏ی مدد تو‏ں انہاں جراثیم نو‏‏ں با آسانی مار دیندا ا‏‏ے۔
ابالنے تو‏ں پروٹین تاں پروٹین ہی رہندا اے مگر اس د‏ی تنيں (foldings) اکثر ضایع ہوئے جاندیاں نيں تے اوہ اپنے خواص کھو بیٹھدا ا‏‏ے۔ اس دے برعکس ڈی این اے عام طور اُتے ابالنے تو‏ں نئيں بدلدا۔

گریفتھ دا تجربہ

ہور ویکھو سودھو