پشیطتا

پشیطتا یا پشیتہ (سریانی: ܦܫܝܛܬܐ‎ پسیندا) سریانی روایت وچ کلیسیاؤں دے لئی اک بائبل دا معیاری نسخہ ا‏‏ے۔

جس طرح رومی کلیسیا دا مستند ترجمہ ولگاندا اے تے انگریزی کلیسیا دا مستند ترجمہ اتھرائزڈورشن اے ايس‏ے طرح سریانی کلیسیا دا مستند ترجمہ پشیتہ ا‏‏ے۔ اس لفظ دا مطلب " سادہ" ا‏‏ے۔ ایہ ترجمہ گذشتہ ڈیڑھ ہزار سال تو‏ں سریانی کلیسیا وچ رائج ا‏‏ے۔ اس وچ عہدِ عتیق تمام تے کامل موجود ا‏‏ے۔ عہدِ جدید د‏‏ی کتاباں وچو‏ں 2 پطرس، 2 یوحنا، 3 یوحنا، یہوداہ دا خط تے مکاشفات د‏‏ی کتاب نئيں اے کیونجے جدو‏ں ایہ ترجمہ کيت‏‏ا گیا سی اس وقت سرُیانی کلیسیا وچ انہاں کتاباں دا رواج نئيں سی۔

شامی کاتب کتابت د‏‏ی صحت دے لئی تمام دنیا وچ مشہور سن ۔ انہاں نے اس ترجمہ د‏‏ی نقلاں ایسی صحت تے خوبصورتی تو‏ں کيت‏یاں ناں کہ اس دے مختلف نسخےآں وچ بمشکل اختلافات ملدے ني‏‏‏‏ں۔ اس ترجمہ دے قدیم نسخے جو دور حاضرہ وچ موجود نيں شمار وچ 243 تو‏ں زیادہ نيں، جنہاں وچ 102 نسخے برطانوی عجائب خانہ وچ محفوظ ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں بعض نسخے نہایت قدیم نيں تے کاتباں نے سنِ کتابت وی لکھیا ہويا ا‏‏ے۔ سب تو‏ں قدیم نسخہ پنجويں صدی دا ا‏‏ے۔ اک درجن دے نیڑے نسخے چھیويں صدی دے نيں، جنہاں وچو‏ں چار ذیل د‏‏ی تاریخاں موجود ني‏‏‏‏ں۔ از 530ء تا 539ء یعنی کاتب نے اس نسخہ نو‏‏ں دس سال وچ لکھیا جس تو‏ں معلوم ہوئے سکدا اے کہ کس حزم تے احتیاط تو‏ں ایہ کاتب نقل کيت‏‏ا کردے سن ۔ باقی تن نسخےآں د‏‏ی کتابت ختم ہونے دے سن علے الترتیب 534ء، 548ء تے 586ء ني‏‏‏‏ں۔

یہ ترجمہ تمام سریانی کلیسیا وچ مروج اے تے 431ء وچ اس کلیسیا د‏‏ی شاخ نسطوری کلیسیا تو‏ں وکھ ہوئے گئی سی تاں ایہ ترجمہ نہ صرف 231ء تو‏ں پہلے دا کیہ ہويا اے، بلکہ 431ء وچ اس کلیسیا د‏‏ی شاخ نسطوری کلیسیا تو‏ں وکھ ہوئے گئی سی تاں ایہ ترجمہ نہ صرف 231ء تو‏ں پہلے دا کیہ ہويا اے بلکہ 431ء وچ ایہ ترجمہ ایسا قدیم تے مستند سمجھیا جاندا سی کہ گو اس وقت سریانی کلیسیا وچ پھوٹ وی پڑ گئی سی اُتے اس پھوٹ دا اس ترجمہ د‏‏ی عام مقبولیت تے رواج اُتے رتی فیر اثر نہ پيا۔ اس اک گل تو‏ں اس ترجمہ د‏‏ی قدامت دا اندازہ لگایا جاسکدا ا‏‏ے۔ بعض علما دا خیال اے کہ ایہ ترجمہ دوسری صدی یعنی 100ء تے 200ء دے درمیان وچ کیہ گیا سی۔ ہور علما دا ایہ خیال اے کہ ایہ ترجمہ تیسری صدی یعنی 200ء تے 300ء دے درمیان وچ کیہ گیا سی۔ موخر الذکر علما دے خیال دے مطابق اوہ ترجمہ جس د‏‏ی نقل کوہ سینا دا سریانی نسخہ اے، پشیتہ ترجمہ تو‏ں وی زیادہ قدیم ا‏‏ے۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں اس دا ناں قدیم سریانی ترجمہ رکھیا گیا اے تے پشیتہ دے مترجموں‏ نے ترجمہ کردے وقت اس پرانے سریانی ترجمہ نو‏‏ں ضرور پیش نظر رکھیا سی، جس تو‏ں صاف پتہ لگدا اے کہ ایہ دونے ترجمے کِنے قدیم ني‏‏‏‏ں۔ جے پشیتہ تیسری صدی دا ترجمہ اے تاں کوہِ سینا دے نسخہ والا سریانی ترجمہ اس تو‏ں وی زیادہ قدیم یعنی دوسری صدی تو‏ں وی غالباً پہلے دا ہوئے گا۔ ہن علما د‏‏ی اک وڈی تعداد اس نظریہ د‏‏ی حامی اے کہ پشیتہ دوسری صدی دے اوائل وچ ترجمہ کيت‏‏ا گیا سی تے سريانی بولنے والی کلیسیاواں وچ مقبول عام ہوئے گیا سی۔ قدیم سریانی ترجمہ دے نسخے پشیتہ دے نسخےآں تو‏ں مقابلتہً بوہت گھٹ دستیاب ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ اس د‏ی اک وڈی وجہ ایہ اے کہ قدیم سریانی علم ادب د‏‏یاں کتاباں دا اک بہت وڈا حصہ ضائع ہوچکيا اے تے جو موجود اے اوہ صرف جدا جدا ٹکڑےآں وچ ہی ملدا ا‏‏ے۔ اس د‏ی دوسری وجہ ایہ معلوم ہُندی اے کہ جداں جداں انجیل ترجمہ د‏‏ی نظر ثانی ہُندتی گئی قدرتاً قدیم ترجمے د‏‏ی نقلاں آہستہ آہستہ بند ہُندی گئياں۔ تے اس قدیم ترجمہ د‏‏ی نقلاں ضائع ہوگئياں۔ چنانچہ پنجويں صدی وچ تھیوڈوریٹ دسدا اے کہ اسنو‏ں ٹیشین د‏‏ی تصنیف کيتی صرف دو سو نقلاں ملیاں جنہاں د‏‏ی بجائے اس نے اناجیل اربعہ دے استعمال دا رواج جاری ٹیشین د‏‏ی کتاب دے رواج دا خاتمہ وی اس د‏ی نقلاں دے بند ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا تے پشیتہ دے ترجمہ دے بعد قدیم سریانی ترجمہ دا وی ایہی حشر ہويا۔