پارگلی ابراہیم پاشا
| پارگلی ابراہیم پاشا | |
|---|---|
| (ترکی وچ: Pargalı İbrahim Paşa) | |
 |
|
| جم | سنہ 1495[۱]
|
| وفات | 15 مارچ 1536 (40–41 سال) |
| وجہ وفات | گلا گھونٹنا |
| طرز وفات | سزائے موت |
| شہریت | .svg){kind=small} سلطنت عثمانیہ (1500ء کی دہائی–) |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | سیاست دان، فوجی افسر |
| پیشہ ورانہ زبان | اطالوی، عثمانی ترک بولی |
| عسکری خدمات | |
| وفاداری | سلطنت عثمانیہ |
| عہدہ | پاشا فوجی افسر |
ترمیم  | |
.svg){kind=small}
ابراہیم پارگا دا پیدائشی مسیحی سی جسنوں بچن وچ ہی غلام بنا دتا گیا۔ اوہ تے سلیمان اول بچپن توں ہی گہرے دوست بن گئے سن ۔ سلطان سلیمان نے 1523ء وزیر اول پیری محمد پاشا نوں جسنوں اس دے والد سلیم اول نے وزیر اول مقرر کيتا سی، تبدیل کر کے ابراہیم پاشا نوں وزیر اعظم مقرر کيتا۔ ابراہیم تیرہ سال تک اس عہدے اُتے فائز رہیا۔ لیکن 1536ء وچ سلطان نے ابراہیم پاشا نوں سزائے موت دا حکم دتا تے اس دی جائداد بحق سرکار ضبط کر لئی گئی۔
زندگی سودھو
ابراہیم نسلا یونانی سی جو پارگا، اپیروس، شمالی یونان وچ جو اس وقت جمہوریہ وینس دا حصہ سی، وچ اک یونانی آرتھوڈوکس مسیحی خاندان وچ پیدا ہويا۔[۳][۴][۵][۶][۷][۸]
وہ پارگا دے اک ملاح دا بیٹا سی، جسنوں بحری قزاقاں نے غلام بنا کے مغربی اناطولیہ دے مانیسا محل جتھے عثمانی شہزادےآں دی تربیت ہُندی سی، وچ فروخت کر دتا۔ ایتھے اس دی دوستی ولی عہد شہزادہ سلیمان توں ہوئی۔ ایتھے اس دی تربیت وی ہوئی تے اوہ ماہر کثیر لسانی (Polyglotism) تے ماہر کثیر علوم (Polymath) بن گیا۔
1520ء وچ سلیمان اول دے تخت نشین ہونے دے بعد اسنوں مختلف عہدے ملے، جس وچ سب توں پہلے اوہ مصاحب خاص بنیا۔
سلیمان دی فوج دے اک ماہر کماندار ہونے دے باوجد فارسی صفوی سلطنت دے خلاف جنگ وچ اوہ سلطان دی نظراں توں گر گیا۔ عثمانی-صفوی جنگ (1532–55) دے دوران اس نے اپنے ناں دے نال سلطان وی شامل کے لیا، جسنوں سلیمان نے اپنے لئی سنگین توہین گردانا۔[۹] اس دے علاوہ ابراہیم تے اس دے سابقہ ناصح سکندرچلبی دے وچکار صفوی جنگ دے دوران بار بار فوجی قیادت تے پوزیشناں اُتے جھڑپاں ہوئیاں۔ انہاں واقعات دی بنا اُتے 1536ء وچ اسنوں سزائے موت دتی گئی ( سکندرچلبی نوں اک سال پہلے 1535ء وچ سزائے موت دے دتی گئی)۔ ایہ وی کہیا جاندا اے کہ ابراہیم پاشا سلیمان اول دی بیوی خرم سلطان دی سازشاں دا شکار ہويا۔ ابراہیم شہزادہ مصطفیٰ جو ماہ دوراں سلطان تے سلیمان اول دا سب توں وڈا بیٹا سی تے تخت دا ظاہری وارث وی سی نوں سلطان بنانا چاہندا سی مگر خرم سلطان اپنے بیٹے نوں سلطان بنانا چاہندی سی۔ شہزادہ مصطفیٰ نوں 6 اکتوبر، 1553ء نوں سلطان نے غداری دے جرم وچ موت دی سزا سنائی، جس دے لئی خرم سلطان نے عرصے توں سازشاں دا جال بن رکھیا سی۔
اگرچہ ابراہیم پاشا نے طویل عرصے پہلے اسلام قبول کر ليا سی لیکن مسیحی توں اپنے کچھ تعلقات نوں برقرار رکھے۔ ایتھے تک کہ اپنے مسیحی والدین نوں عثمانی دار الحکومت اپنے نال لیا کے رکھیا۔[۱۰]
چونکہ سلیمان اول نے ابراہیم پاشا دی جان نہ لینے دا عہد کر رکھیا سی، اس لئی اک مقامی مذہبی رہنما توں فتوی حاصل کيتا گیا، جس نے عہد وفا نہ کرنے دی پاداش وچ قسطنطنیہ وچ اک مسجد دی تعمیر کروانے دا کہیا۔ بعد وچ ابراہیم پاشا دی سزائے موت دے فیصلے اُتے سلطان سلیمان نے افسوس دا اظہار کيتا جس دی جھلک اس دی نظماں وچ نظر آندی اے۔
تصاویر سودھو
-
ابراہیم پاشا تے فرانس دے سفیر دے وچکار معاہدہ دا متن -
پارگلی ابراہیم پاشا دا محل جو ہن اسلامی عجائب گھر اے
حوالے سودھو
- ↑ https://studfile.net/preview/5133612/
- ↑ اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ Margaret Rich Greer, Walter Mignolo, Maureen Quilligan. "Ibrahim%20Pasha,%20his%20intimate%20and%20grand%20vezir,%20a%20Greek%20from%20Parga%20in%20Epirus"&f=false Rereading the Black Legend: the discourses of religious and racial difference in the Renaissance empires., University of Chicago Press, 2007. ISBN 978-0-226-30722-0, p. 41: "Ibrahim Pasha, his intimate and grand vezir, a Greek from Parga in Epirus"
- ↑ Willem Frederik Bakker."Ibrahim%20was%20the%20son%20of%20a%20Greek%20fisherman%20from%20the%20Epirot%20town%20of%20Parga"&f=false Studia Byzantina et Neohellenica Neerlandica. BRILL, 1972. ISBN 978-90-04-03552-2 ,p. 312
- ↑ Roger Bigelow Merriman."He%20was%20by%20birth%20a%20Christian%20Greek,%20the%20son%20of%20a%20sailor%20from%20the%20town%20of%20Parga%20on%20the%20Ionian%20Sea."&f=false Suleiman the Magnificent 1520–1566. READ BOOKS, 2008. ISBN 978-1-4437-3145-4, p. 76
- ↑ Walter G. Andrews, Najaat Black, Mehmet Kalpaklı."Born%20a%20Greek%20near%20Parga"&f=false Ottoman lyric poetry: an anthology. University of Washington Press, 2006. ISBN 978-0-295-98595-4, p. 230.
- ↑ Machiel Kiel. "Ibrahim+Pasha+(son+of+a+Greek+fisherman+of+Parga)"#search_anchorStudies on the Ottoman architecture of the Balkans. Variorum, 1990. ISBN 978-0-86078-276-6, p. 416.
- ↑ Ostle, Robin (2008-10-14). Sensibilities of the Islamic Mediterranean: self-expression in a Muslim culture from post-classical times to the present day. I.B. Tauris, 75. ISBN 978-1-84511-650-7. Retrieved on 11 December 2011.
- ↑ Kinross, 230.
- ↑ Walter G. Andrews, Najaat Black, Mehmet Kalpaklı.Ottoman lyric poetry: an anthology. University of Washington Press, 2006. ISBN 978-0-295-98595-4, p. 230.