ٹیلا

ٹیلا (Mound) زمین ، بجری ، ریت ، چٹاناں یا ملبے دا ڈھیر ہُندا ا‏‏ے ۔ زیادہ تر ٹیلے پہاڑیاں تے پہاڑاں ورگی مٹی د‏‏ی شکل نيں ۔ اک ٹیلا کسے وی سطح اُتے ٹوپگرافیک طور تے بلندی دا کوئی گول علاقا ہوسکدا ا‏‏ے ۔ مصنوعی ٹیلے مختلف تریخاں وچ مختلف وجوہات د‏‏ی بناء تے تشکیل دتے گئے نيں ، بشمول رہائش (جِداں ٹیل تے ترپ) ، رسمی (پلیٹ فارم ٹیلا) ، تدفین (ٹیومولس) ، تے یادگاری مقاصد (کوکیسزوکو ٹیلا) ۔

ٹیلا

ٹیلا

آرکیالوجی

امریکا تے کینیڈا دے آثار قدیمہ وچ ، اک ٹیلا، آپ تعمیر شدہ بلند مٹی دا ڈھانچا یا مٹی دا کم اے ، جیہدا مقصد بہت سارے ممکنا استعمال لئی ا‏‏ے۔ یورپی تے ایشین آثار قدیمہ وچ ، لفظ "ٹیومولس" مصنوعی پہاڑی دے مترادف دے طور اُتے استعمال ہوسکدا اے ، خاص طور تے جے ایہ پہاڑی خصوصن تدفین دے رسومات تو‏ں متعلق ہووے ۔

بھانويں "ٹیلے" د‏‏ی اصطلاح نو‏‏ں تریخی تعمیرات اُتے لاگو کيتا جاسکدا اے ، لیکن امریکا وچ زیادہ تر ٹیلے کولمبیا تو‏ں پہلے دے آتش فشاں نيں جو آبائی امریک‏‏ی لوکاں نے تعمیر کیتے سی ۔ پلیٹ فارم ٹیلا ، گول شنک تے رج یا روٹی دے سائز دے ٹیلے دے طور تے جانیا جاندا ا‏‏ے ۔ کچھ ٹیلے غیر معمولی شکل اختیار کر گئے نیں ، جداں کائنات‏‏ی لحاظ تو‏ں اہ‏م جانوراں دا خاکہ ۔ ایہناں نوں ایفگیگی ٹیلے دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے ۔ کچھ ٹیلے ، جداں وسکونسن وچ کچھ ، ایہناں دے اندر یا ایہناں دے نیڑے چٹاناں د‏‏ی تشکیل ، یا پیٹروفارمز رکھدے نيں ۔

بھانويں ایہ ٹیلے شاید تدفین دے ٹیلے د‏‏ی طرحاں مشہور نئيں ، جداں اپنے یورپی اینلاگس د‏‏ی طرحاں ، مقامی امریک‏‏ی ٹیلے وی مختلف قسم دے استعمال وچ ہُندے نيں ۔ بھانويں کچھ پراگیتہاسک ثقافتاں ، جداں اڈینا ثقافت ، تدفین لئی ترجیحی طور اُتے ٹیلے دا استعمال کردی سی ،دوسرےآں نے ہور رسم و مقدس کماں دے نال نال سیکولر افعال لئی وی اس ٹیلے دا استعمال کيتا ، مثال دے طور تے ، مسیسپیائی ثقافت دے پلیٹ فارم ٹیلے نے مندراں ، سرداراں دے گھراں ، کونسلاں دے گھراں دے طور تے ۔ دوسرے ٹیلے کسے مخصوص علاقے د‏‏ی حفاظت لئی دفاعی دیواراں دا حصا نیں ۔ ہوپ ویل ثقافت تقاریب نال وابستا پیچیدا فلکیا‏تی سیدھ دے نشان دے طور اُتے ٹیلے نو‏‏ں استعمال کردی ا‏‏ے ۔ پری کولمبیا دے مشرقی تے وسطی شمالی امریکا وچ واحد قابل ذکر یادگار تعمیرات ٹیلا تے اس تو‏ں متعلق ارتقاء نيں ۔ ٹیلےآں نو‏‏ں مختلف ناں دتے جاندے نيں جیہڑے اس گَل تے منحصر نیں کہ اوہ کس ثقافت نال تعلق رکھدے نيں ۔ اوہ ایشیا ، یورپ تے امریکا ورگے تھ‏‏اں و‏اں اُتے پوری دنیا وچ واقع ہوسکدے نيں ۔ "ٹیلے بناوݨ والے" زیادہ عام طور تے امریکا وچ ٹیلےآں تو‏ں وابستا رہے نيں ۔ ایہناں سبھ دے مقصد مختلف نيں تے بعض اوقات جانوراں د‏‏ی طرحاں تعمیر ہُندے نيں تے فضائی نظارے تو‏ں واضح طور تے دیکھیا جاسکدا اے ۔

ہور دیکھو

• آرکیالوجی
• سٹوپا