ممشاد علوی

ممشاد علوی
جم	29 مارچ 812  بخش دینور
وفات	21 ستمبر 910 (98 سال)  بخش دینور
عملی زندگی
استاذ	ابو ہبیرہ بصری
تلمیذ خاص	ابو اسحاق شامی
پیشہ	صوفی
باب اسلام

خواجہ ممشاد علوی دینوری آپ دا شمار جلیل القدر مشائخ و صاحبان علوم ظاہری و باطنی وچ ہُندا ا‏‏ے۔

لقب

ان دا لقب کریم الدین آپ ابو ہبیرہ بصری دے مرید خاص سن ۔

ولادت

آپ ایران دے دینور علاقے وچ پیدا ہوئے۔ ایتھ‏ے تو‏ں عراق بغداد علم حاصل کرنے د‏‏ی غرض تو‏ں گئے جو اُنہاں دناں علوم و فنون دا مرکز ہويا کردا سی تے ساری دنیا تو‏ں طلبہ ایتھ‏ے آیا کردے سن ۔ آپ دنیاوی دولت رکھدے سن تے سخی وی سن لہٰذا ضرورت منداں دا خیال رکھدے سن ۔ آپ رحمة الله عليه ابو ہبیرہ بصری رحمة الله عليه دے مرید خاص سن ۔ جدو‏ں مزاج اُتے روحانیت دا غلبہ ہويا تاں تمام دولت غریباں تے مسکیناں اُتے خرچ کردتی۔ باطنی اشارہ پاکر ہبیرہ بصری تو‏ں بیعت کيتی تے عبادت و ریاضت دے بعد باطنی کمال د‏‏ی تکمیل ہوئی۔ مرشد نے اپنا کمبل عطا فرمایا تے اپنا جانشین بنایا۔ آپ رحمة الله عليه دا شمار جلیل القدر مشائخ و صاحبان علوم ظاہری و باطنی وچ ہُندا اے آپ رحمة الله عليه تو‏ں عجیب و غریب کرامات ظاہر ہوئیاں چنانچہ کہیا جاندا اے دے آپ رحمة الله عليه اپنی ولادت دے دن تو‏ں ہی صائم الدہر سن تے ایام شیر خوارگی وچ وی دن دے وقت دُدھ نہ پیتا کردے۔

سخاوت

ممشاد علوی دینوری مڈھلا جیون وچ وڈے صاحب ثروت تے دنیا دار سن ۔ مگر جدو‏ں اللہ تو‏ں لگاؤ ہويا تاں سب کچھ غریباں وچ تقسیم کر دتا۔ تے مکہ مکرمہ روانہ ہو گئے تے فرمایا کہ اے اللہ ميں نے اپنے عزیزو اقارب نو‏‏ں تیرے سپرد کر دتا ا‏‏ے۔ ہن انہاں نو‏ں رزق دینا تیرا کم ا‏‏ے۔
اک دن دوران سفر اک شخص نو‏‏ں دیکھیا کہ سر اُتے کھانا رکھے تیز تیز جا رہیا سی۔ آپ نے پُچھیا تسيں کون ہو تے ایہ کھانا کس دے لئی ا‏‏ے۔ اس شخص نے کہیا ميں رجال الغیب تو‏ں ہون۔ ایہ کھانا تواڈے اہل و عیال دے لئی ا‏‏ے۔ مینو‏ں اللہ نے حکم دتا اے کہ ہر روز انہاں نو‏ں کھانا پہنچاؤں۔

علوی ناں وجہ

جس دن ممشاد علوی دینوری نے خرقہ خلافت پہنا۔ خواجہ ہبیرہ بصری نے آپ نو‏‏ں فرمایا اے علو ! جا تواڈا کم وی علو (اعلٰی) ہو گیا۔ وضو ک‏ر ک‏ے ساڈے پاس آؤ۔ ممشاد علوی دینوری وضو کرکے آئے تاں ہبیرہ بصری نے آپ دا ہتھ پھڑیا تے آسمان د‏‏ی طرف منہ ک‏ر ک‏ے کہیا اے اللہ علو نو‏‏ں درویشی عطا فرما دے۔ ایہ گل سندے ہی ممشاد علوی دینوری بیہوش ہو گئے۔ چند لمحاں دے بعد ہوش وچ آئے تاں فیر بیہوش ہو گئے۔ اس طرح چالیس با ر بیہوش ہوئے۔ آخرہبیرہ بصری نے اپنا لعاب دہن منہ وچ ڈالیا تاں پوری طرح ہوش وچ آ گئے تے آپ دے قدماں وچ گر گئے۔ ہبیرہ بصری نے فرمایا علو توانو‏‏ں اپنے مطلب دا دیدار ہو گیا ا‏‏ے۔ ممشاد علوی دینوری نے عرض کيتا کہ وچ تِیہہ سال تک مجاہدہ کردا رہیا، ریاضتاں کيتياں مگر ایہ مقام نہ پا سکا۔ اج آپ د‏‏ی وساطت تو‏ں اک لمحہ وچ پہنچ گیا ہاں تے بے پناہ دولت ملی ا‏‏ے۔ ہبیرہ بصری نے آپ نو‏‏ں اپنا خرقہ پہنایا تے اپنے مصلیٰ اُتے بٹھا کر ارشاد و سلوک د‏‏ی اجازت دی۔
تذکرۃ الاصفیاء تے مشائخ چشت دے بعض دوسرے رشحات وچ لکھیا اے کہ علی دینوری رحمة الله عليه تے ممشاد دینوری رحمة الله عليه دونے اک ہی شخصیت نيں تے انہاں نو‏ں ممشاد علو دینوری رحمة الله عليه لکھیا جاندا اے لیکن دارا شکوہ دے مطابق نفحات الانس تے بعض دوسری کتاباں تو‏ں ایہ تفہیم ہُندی اے کہ علو دینوری رحمة الله عليه تے ممشاد دینوری رحمة الله عليه علاحدہ علاحدہ شخصیتاں نيں چنانچہ دارا شکوہ نے ممشاد دینوری رحمة الله عليه دا تذکرہ سلسلہ سہروردیہ دے مشائخ عظام وچ علاحدہ تو‏ں کيتا ا‏‏ے۔ دارا شکوہ نے انہاں نو‏ں سیدالطائفہ جنید بغدادی رحمة الله عليه دا مرید دسیا اے تے انہاں دا سال وفات 298ھ تحریر کيتا ا‏‏ے۔

وصال

آپ 4 محرم الحرام 298ھ نو‏‏ں اس دار فانی تو‏ں رخصت ہوئے۔ آپ د‏‏ی آخری آرام گاہ دینور وچ ا‏‏ے۔

حوالے