مرکزی طاقتاں
مرکزی طاقتاں (Central Powers) اوہ اقوام نيں جو پہلی عالمی جنگ وچ اتحادیاں دے خلاف لڑاں۔ انہاں اقوام وچ جرمنی، آسٹریا – ہنگری، سلطنت عثمانیہ تے بلغاریہ شامل نيں۔ انہاں نوں ایہ ناں مشرق وچ روس تے مغرب وچ فرانس تے سلطنت متحدہ (United Kingdom) دے درمیان واقع ہونے دی وجہ توں ملا۔
جرمنی تے آسٹریا – ہنگری 7 اکتوبر 1879ء نوں اتحادی بنے۔ 20 مئی 1882ء نوں اٹلی وی انہاں وچ شامل ہوئے گیا۔، اُتے 1902ء وچ اس نے خفیہ طور اُتے جرمنی دے روايتی حریف فرانس دے خلاف اتحادیاں دا ساتھ نہ دینے دا عزم کيتا۔ اٹلی دا استدلال ایہ سی کہ چونکہ سربیا نے نئيں بلکہ آسٹریا نے اعلان جنگ کيتا سی اس لئی اس دے لئی اپنے وعدہ اُتے قائم رہنا ضروری ننيں۔ اٹلی 23 مئی 1915ء وچ برطانیہ دے ساتھ مل کے پہلی عالمی جنگ وچ شامل ہويا۔
اگست 1914ء وچ یورپی جنگ دے آغاز دے بعد، سلطنت عثمانیہ نے اکتوبر دے اختتام اُتے روس دے خلاف جنگ وچ مداخلت دی جس دے نتیجے وچ تہرے معاہدہ (Triple Entente) دی طاقتاں، روس، فرانس تے برطانیہ، نے اعلان جنگ کر دتا۔
بلغاریہ، جو حالے تک جولائی 1913ء وچ سربیا، یونان، رومانیہ تے سلطنت عثمانیہ دے ہتھوں شکست اُتے آزردہ سی، تہرے معاہدہ دے خلاف جنگ وچ شامل ہوئے نے والا آخری ملک سی۔ اس نے جرمن تے آسٹریا – ہنگری دی فوجاں دے ساتھ مل کے اکتوبر 1915ء وچ سربیا اُتے حملہ کر دتا۔
29 ستمبر 1918ء نوں بلغاریہ نے اتحادیاں دے ساتھ التوائے جنگ دے معاہدہ اُتے دستخط کیتے جس دے بعد اتحادیاں نے میسیڈونیا وچ کامیاب پیشقدمی کيتی۔ فلسطین تے شام وچ برطانیہ تے عرب دنیا دی کامیابیاں دے بعد 30 اکتوبر نوں سلطنت عثمانیہ نے وی بلغاریہ دی پیروی کيتی۔ سلطنت ہابسبرگ (Habsburg Empire) دی تحلیل دے بعد نومبر دے پہلے ہفتے وچ آسٹریا تے ہنگری نے جنگ بندی اُتے وکھ وکھ دستخط کیتے۔ جرمنی، برطانیہ، فرانس تے امریکا دی افواج دی شمال مشرقی فرانس تے بیلجیم وچ پہ در پہ پیشقدمی دے بعد 11 نومبر نوں جنگ بندی اُتے جرمنی دے دستخط نال جنگ دا خاتمہ ہوئے گیا۔
رکن ریاستاں سودھو
| قوم | پہلی جنگ عظیم وچ داخلہ |
|---|---|
 آسٹریا-ہنگری |
28 جولائی 1914 |
| 1 اگست 1914 | |
 سلطنت عثمانیہ |
2 اگست 1914 (خفیہ) 29 اکتوبر 1914 (سر عام) |
 بلغاریہ بادشاہت |
14 اکتوبر 1915 |