قادش دی لڑائی

34.57°N 36.51°E / 34.57; 36.51

Battle of Kadesh
بسلسلہ Second Syrian campaign of Ramesses II|300px
Ramesses atop chariot, at the battle of Kadesh. (Relief inside his Abu Simbel temple.)
تاریخ Late May 1274 BC مقام On the Orontes River near Kadesh 34.57°N 36.51°E / 34.57; 36.51 نتیجہ Egyptian tactical victory, strategically indecisive. Negotiated peace treaty
محارب
New Kingdom of Egypt	Hittite Empire
کمانڈر اور رہنما
Ramesses II Grand Vizier Paser Prince Amunherkhepeshef Prince Ramesses Prince Khaemweset Prince Pareherwenemef	Muwatalli II Ḫattušili III Mittanamuwash of Pitassa Masturish of Seha River Land Piyama-Inarash of Wilusa Sahurunuwash of Carchemish Sattuara of Mitanni Niqmepa of Ugarit Talmi-Sarruma of Aleppo Niqmaddu of Kadesh
طاقت
20,000 men (half engaged) 16,000 infantry 2,000 chariots 4,000 men	Somewhere between 23,000–50,000 men Somewhere between 15,000–40,000 infantry (not engaged) Somewhere between 2,500–3,700 chariots Somewhere between 9,000–11,100 men
ہلاکتیں اور نقصانات
Unknown	Unknown
Kadesh Location of the Battle of Kadesh.

قادش دی لڑائی ( Battel of Kadesh ) رامیسیس دوسرے دے اگوائی وچ مصر سامراج اتے مواتالی دوسرے دے اگوائی وچ حتی سامراج دے وچ قادش نام دے نگر وچ ہو‏ئی سی ۔ ایہہ لڑائی 1274 ق م وچ ہوئی سی اتے ایہہ اتہاس دی پہلی لڑائی اے جسدا لکھتی نشان اے نال ہی لڑائی وچ حکمت عملی دا وی ذکر اے ۔ ایہہ اتہاس دی اییسی لڑائی اے جس وچ کئی رتھاں دی ورتوں ہوئی سی ، لگبھگ 5000 توں 6000 رتھّ ۔ ایہہ لڑائی دوناں دیساں دے وچ امن سمجھوتے دے نال ختم ہوئی ۔

لڑائی دا کارن

پرانے مصر وچ کئی سالاں تک غیرملکی ہکسوس لوکاں نے راج کیتا اتے ہولی - ہولی مصر دے مول راجاواں دی طاقت تکنیک اتے انھاننے ہئکسوس دے راج نوں ہٹا دتا اتے سامراجواد دی پالیسی اپناکے اپنے پڑوسی ریاستاں نوں جتنا شروع کر دتا ۔

مصر دے 18ویں خاندان دے راجاواں نے سبھتوں پہلاں اس پالیسی نوں اپنایا اتے سبھتوں پہلا مصر سامراج کھڈا کیتا ، 18ویں خاندان دے راجے تھتموس تیسری اپنی دگوجء دے کارن کافی مشہور ہوئے ۔ اتے بعد وچ 18ویں خاندان دے راجے اخناتون دے دور وچ مصر سامراج ڈگمگانے لگیا اتے اسنے اپنے کئی صوبہ کھوہ دتے ، اخناتون نے پرانے مصر دے روایتی دھرم نوں تیاگ کرکے اتین نام دے ربّ دی پوجا کرن لگیا اتے اسنوں قومی دھرم اعلان کر دتا سی جس کارن مصر وچ انتشار پھیل گئی سی ۔ اخناتون دے بعد اسدے پتّ تختامن نے اتے اسدے اہلکاراں نے مصر دے کھوئے ہوئے فخر نوں واپس لیاؤن دا کافی کوشش کیتا اتے اوہ ناکام رہے ۔

ہورینہیب جو 18ویں خاندان دا آخری راجا سی اسدی کوئی اولاد نہیں سی اسلئی اسنے اپنے اماتء رامیسیس پہلا نوں اپنا وارث بنایا اتے رامیسیس پہلا نے 19ویں خاندان دی نیو رکھی ۔ رامیسیس پہلا اتے اسدے پتّ سیتی پہلاں نے وی 18ویں خاندان دی طرحاں سامراجواد دی پالیسی اپنائی اتے مصر دے کھوئے فخر نوں لیاؤن دی کوشش کیتی ۔ کرناک مندر دے لیکھونں دے مطابق سیتی پہلا نے کنعان اتے شام اتے فتح پائی سی ۔ اوہی مصر دے شمال وچ عراق توں لے کے ترک تک پھیلیا حتی سامراج وی سامراج پھلار کر رہا سی ۔ شام تدّ 18ویں خاندان دے ماتحت سی اتے اوہ حتی سامراج دے ماتحت چلا گیا سی ۔ مصر سامراج دے کھوئے ہوئے صوبہ نوں جتنے لئی رامیسیس نے قادش اتے حملہ کیتا جو کہ شام دا اک نگر سی ۔ رامیسیس دے پیؤ سیتی پہلا نے اپنے دور وچ قادش اتے فتح پائی سی ، اتے سیتی پہلا دے راج دور دے آخری سماں وچ قادش دوبارہ حتی سلطنت دے ماتحت ہو گیا ۔ ایہہ وی لڑائی دا کارن سی ۔

قادش مہم

رامیسیس نے اپنے راج دور دے 5ویں سال وچ دکھن ولوں قادیش تے حملہ کیتا ۔ اتھے ہی حتی راجا مواتالی نے اپنے پڑوسی راج دے نال ملکے مصر دی فوج دے خلاف اک اتحاد بنا لیا سی ۔ مواتالی نے اپنی فوج قادش وچ جمع کر لئی اتے اپنے جسوس رامیسیس دے کول بھیجے ، اوہناں جسوساں نے رامیسیس نوں جھوٹھ کیہا دی اوہ قادش توں دور اے ۔

1279 ق م وچ اپنے چرم اتے مصر سامراج ( ہرا ) رامیسیس دے ماتحت ، حتی سامراج ( ہر ) دی سیما تک

فوج

سن 1274 ق م وچ رامیسیس اپنی فوج دے نال اپنی راجگڑھ پی رامیسیس ولوں قادش دی طرف بہت ، اسدی فوج امن ، را ، پل اتے پتاہ نام دیاں چار ٹکڑیاں وچ ونڈیا سی ، اک اتے چھوٹی ٹکڑی سی نارن نام دی جسدا زیادہ چرچہ نہیں اے ۔ مصر واسیاں دے علاوہ رامیسیس دی فوج وچ کنعان ، شام ، نوبیا وغیرہ دیساں دے لوک وی سن ۔ رامیسیس کئی رتھاں دی اساری کرائی ، انا دا اتیہاسکار صرف اندازا لگا سکدے ہن ۔

مواتالی دی فوج دے بارے وچ رامیسیس لکھواتا اے کہ مواتالی اپنے 19 گوانڈھی راجاں دی فوج بلوائی سی رامیسیس دے خلاف ۔

لڑائی

مصر فوجی ولوں حتی جسوساں دی مار کٹائی

رامیسیس اپنے لیکھ وچ لکھواندا اے کہ اوہ اپنی فوج دے نال قادش دی طرف بہت ، رامیسیس امن ٹکڑی وچ سی ۔ اوہ سبھتوں پہلاں قادش دیاں پہاڈیاں اتے پہوچیا ، پھر اورونتیس ندی پار کر اوہ قادش نگر پہوچیا ۔ امن ٹکڑی رامیسیس دے پچھے سی ، را ٹکڑی کول ہی دے قصبے وچ سی ، پتاہ ٹکڑی دکھن دے اک قصبے وچ سی اتے پل ٹکڑی سڑک رستے آ رہی سی ۔

جدوں رامیسیس قادش توں 11 کلومیٹر دور سی تدّ اسنوں کجھ بنجارے ملے جو اصل وچ مواتالی دے جسوس سن ، انھاننے رامیسیس نوں جھوٹھ دسیا دی مواتالی فرعون ( رامیسیس ) توں ڈر گیا اے اتے حتی فوج اتھے آؤنوں ڈر رہی اے ، حتی فوج حلب دی زمین وچ اے جو اتھوں 200 کلومیٹر دور اے ۔ اتے بعد وچ جدوں اوہناں بنجاریاں دی مار کٹائی کیتی گئی تاں انھاننے سچ قبولیا اتے دسیا کہ مواتالی دی فوج کول ہی اے ۔

پوری حتی فوج نے اکٹھے مصر دی فوج اتے حملہ بول دتا ۔ رامیسیس نے اپنی فوج نوں ٹکڑیاں وچ ونڈ دتا سی اتے اوہ اک دوجے ولوں کافی دور سی ، حتی فوج نے سبھتوں پہلاں را ٹکڑی اتے حملہ کیتا اتے اسنوں لگھبھگ نشٹ کر دتا ، بچے ہوئے جودھا کسے قدر امن ٹکڑی تک پہوچے ۔ رامیسیس نے پتاہ اتے پل ٹکڑی نوں پیغام بھیجیا اتے تدّ تک حتی فوج امن ٹکڑی تک پہوچ چکی سی ۔ حتی رتھاں نے امن ٹکڑی دی سرکھیا دیوار توڑ دتی اتے انھاننوں مارنا شروع کر دتا ۔ رامیسیس اپنے لیکھ وچ لکھواندا اے کہ اسنوں حتی فوج نے گھیر لیا سی ، اسدے کول کوئی محافظ جاں کوئی جنگجو نہیں سی ۔ پھر رامیسیس نے مورچہ سمبھالیا اتے کئی فوجیاں نوں مار گرایا ، پھر کئی امن اتے را ٹکڑی دے بچے ہوئے جنگجو اپنے راجا نوں بچاؤن آ گئے ۔ حتی فوج دے کئی جودھا مصر دے کیمپاں نوں لٹن لئی چلے گئے ، اتے جو بچے سن اوہناں نوں رامیسیس اتے بچے ہوئے مصر دے جودھے لڑ رہے سن ۔ رتھّ اتے تیراں دے سہارے مصر فوج نے کافی حتی فوج نوں ہرا دتا ۔ رامیسیس نوں اچھا موقعے ملیا اتے اسنے بے فکر حتی فوج اتے حملہ کر دتا جو لٹ-کھسٹّ کر رہی سی ، رامیسیس نے حتی فوج نوں اورونتیس ندی دے پار کھدیڑ دتا ۔

ہتی فوج دے کھدیڑے جان دے بعد وی مواتالی نے دوبارہ اک وڈی فوج بھیجی ، اس فوج وچ کئی رتھّ ، پیدل فوجی سن جو نگر دی دیوار دے اندر سن ۔ ہتی فوج دوبارہ مصر دے شور تک پہوچی اتے اچانک ولوں نارن ٹکڑی نے حملہ بول دتا ، ہتی فوج حیران ہو گئی سی ۔ تدّ تک رامیسیس نے اپنی پوری فوج جماں کر لئی اتے ہتی فوج اتے حملہ بول دتا ۔

ہن حتی فوج گھر چکی سی اتے لگبھگ تباہ ہو چکی سی ، بچے ہوئے حتی فوجی قادش تک کسے طرحاں پہوچ گئے ۔ اگلے دن دوبارہ لڑائی شروع ہوئی، رامیسیس لکھواندا اے کہ مواتالی نے اسنوں یدھورام صلاح لئی بلوایا سی ، اتے حتی لیکھ وچ اسدا کوئی ذکر نہیں ملدا ۔ مصر فوجی قادش دیاں دیواراں نوں گرانے وچ ناکام رہے اتے مواتالی وی مصری فوجیاں نوں کھدیڑنے وچ ناکام رہا جدوں کہ لگ رہا سی دی جت اسدے پکھ وچ اے ۔ دوناں پکھاں نوں کافی نقصان ہوئیا اتے اخیر لڑائی بناں کسے نتیجے دے ختم ہو گئی ۔

ہور ویکھو

• ابو سمبل

حوالے

باہرلےجوڑ