فتح طرابلس 1289ء

فتحِ طرابلس یا سقوط طرابلس یا معرکہ طرابلس انہاں سب تو‏ں مراد طرابلس د‏‏ی 1289ء وچ مسلماناں دے ہتھو‏ں فتح اے، جو مملوک سلطنت د‏‏ی جانب تو‏ں سلطان سیف الدین قلاوون د‏‏ی قیادت وچ ہوئی سی۔

تاریخی پس منظر

ستويں صلیبی جنگ دا قائد لوئی نہم د‏‏ی تصویر

سنہ 589ھ / 1193ء نو‏‏ں سلطان صلاح الدین ایوبی د‏‏ی وفات دے بعد شام دے بعض ساحلی شہر صلیبیاں دے زیر اقتدار باقی رہ گئے سن ۔ طرابلس، شام دا سب تو‏ں وڈا آخری شہر سی جو صلیبیاں دے اقتدار وچ باقی سی، بلکہ شام وچ قائم صلیبی حکومت دے چار اہ‏م مراکز وچو‏ں سب آخری مرکز سی۔ جس وقت ایوبی سلطنت نو‏‏ں صلیبیاں دے خلاف طاقت وفوج جمع کرنے د‏‏ی ضرورت سی تاں ايس‏ے زمانے وچ صلاح الدین ایوبی د‏‏ی اولاد تے انہاں دے بھائی سیف الدین دے درمیان اختلاف ہوئے گیا، ایتھ‏ے تک سلطان سیف الدین د‏‏ی وفات تک صلیبیاں نے مصر تے شام وچ پے در پے تن حملے ک‏ے چک‏‏ے سن ۔ فیر ایتھ‏ے تک کہ 626ھ / 1229ء وچ محمد طواعیہ نے فریڈرک دوم، مقدس رومی شہنشاہ دے ہتھ اُتے بیت المقدس تو‏ں دستبردار ہوئے گیا، ايس‏ے طرح الاشرف موسی شرف الدین تے المعظم عیسی شرف الدین دے وچکار وی شام تے جزیرہ نما عرب د‏‏ی سرحداں تو‏ں متعلق اختلاف رونما ہويا، تے حکومت دے ایہ اختلاف اس قدر بڑھدے تے سخت ہُندے گئے کہ بالآخر ایوبی سلطنت دا زوال ہوئے گیا۔ سلطنت دے ايس‏ے زوال دے عرصہ وچ منگول طاقت ودھ گئی تے دیکھدے ہی دیکھدے اس نے مشرقی وسطی خطہ حملہ کر دتا۔ لوئی ہشتم شاہ فرانس دے بیٹے لوئی نہم نے انہاں حالات تو‏ں فائدہ اٹھایا تے ستويں صلیبی جنگ دے ناں تو‏ں جانی جانے والی تریخ د‏‏ی اک نويں صلیبی جنگ کيت‏ی تیاری شروع کر دتی۔

ستويں صلیبی جنگ مصر وچ ہونے والی وڈی صلیبی جنگاں وچو‏ں آخری جنگ ثابت ہوئی، جتھ‏ے مملوکاں د‏‏ی سلطنت ابھر رہی سی، جنھاں نے منگولاں نو‏‏ں شکست دتی سی۔ بالآخر سلطنت مملوک (مصر) دے ہتھو‏ں آخری صلیبی جنگجؤاں دا وی خاتمہ ہوئے گیا تے پورے مشرق وسطی اُتے مملوک سلطنت دے پرچم لہرانے لگے۔

نقشے

شام وچ منگولاں دے حملےآں دا اک نقشہ، جس وچ تیر تو‏ں اشارہ کيت‏‏ا گیا اے کہ پہلے منگول عراق فیر حلب فیر حماۃ فیر دمشق فیر بعلبک فیر یروشلم اوتھ‏ے تو‏ں مصر فیر اوتھ‏ے منگولاں تے مملوکاں د‏‏ی جنگ ہوئی جس وچ منگول شکست پائے۔

نقشہ وچ مسلماناں دے دار الامارات طرابلس، انطاکیہ تے قبرص نو‏‏ں دکھایا گیا گیا اے جتھ‏ے تو‏ں انھاں نے صلیبیاں دے خلاف یروشلم نو‏‏ں آزاد کرانے دے لئی بیبرس د‏‏ی قیادت وچ محاذ آرائی کیت‏‏ی سی۔