زُنگار لوک
زُنگار( منگولی بولی : Зүүнгар , قازق بولی : Жоңғар , انگریزی : Dzungar ) منگول لوکاں دے اوئیرات قبیلے دی اک شاخ دا نام ہے جنہاں نیں 17ویں اتے 18ویں صدی وچّ اپنی زُنگار خانت چلائی سی ۔ تریخی روپ نال اوہ اوئرات لوکاں دے چار پرمکھ قبیلےآں وچوں اک رہے ہن ( ہور تنّ تورگت , دوربیت اتے خوشوت ہن ) । منگولی بولی وچّ زؤنگار شبد دا مطلبّ کبھا ہتھ ہندا ہے ۔ موجودہ ویلے وچّ زنگار لوک منگولیا اتے چین وچّ رہندے ہے اتے منگولیا وچّ اوہناں دی آبادی15،520 اندازا لگائی گئی سی ۔[۱]
ٹیکا سودھو
16ویں صدی وچّ منگولیا وچّ شمالی یوآن راجٹبر دا دور چل رہا سی ، جو اک منگول راجٹبر سی اتے تخت اتے تمین جسگتو خان ( Tümen Jasagtu Khan ) بیٹھا سی ۔ اسنے جدوں اپنا راج پھیلایا تاں بوہت سارے منگول اتے تنگسی قبیلےآں نے اسدی ماتحتی قبول لئی لیکن کجھ اوئیرات اس دے خلاف جوجھے ۔ اسدے بعد 17ویں صدی عیسوی وچّ کھلکھا منگول قبیلے دا التان خان منگولاں اتے اپنی حکومت چاہندا سی اتے اینہاں اوئرت قبیلےآں نے اسدی ماتحتی نا قبولدے ہوئے اس نال لڑائی کیتی ۔ خلخا چڑھدے منگول ہندے ہن جدوں کہ اوئیرت لہندے منگول ہن ۔ اگے چلکے چین اتے منگولیا اتے مانچھُو لوکاں دا قابو ہویا تاں اینہاں اوئرتاں نے مانچھواں نال وی ٹکر لئی ۔ اوئرات منگولاں دا ایہی ذیلی قبیلہ زُنگار کہلایا ۔ شروع وچّ تاں زنگار صرف اوؤلید ( Oöled ) , دوروود ( Dörvöd ) اتے خوئیت ( Khoit ) قبیلےآں دا اتحاد سن ، لیکن اگے چلکے ایہناں وچّ تورگت اتے کھوشوت قبیلےآں دے وی کجھ لوکاں نوں زبردستی شامل کر لیا گیا ۔ زنگاراں وچّ لوک بولیاں دی بنیاد اتے ایہہ مانتا ہے کہ اوہ چنگیز خان دے زمانے وچّ ستیپی علاقے اتے گھمن والے نائیمن لوکاں دی اولاد ہے ، جو اک ترک منگول قبیلہ ہویا کردا سی ۔
ایہ وی ویکھو سودھو
حوالے سودھو
ہان · گاؤشان · شی · گن · ماؤنان · ملام · لی · توجیا · یاؤ · یوانگ · بویوی · ڈونگ · گیلاؤ · میاؤ · سوئی · یی · اچانگ · بائی · بلانگ · دائی · ڈیانگ · ڈیرنگ · ہانی · جنگپو · جینو · لاہو · لہوبا · لیزو · مونپا · ناخی · نو · پیومی · چیانگ · تبتی · وا · ڈایر · ایونکس · منگول · اوروکن · نانائی · مانچو · کوریائی · بونان · ڈونگزیانگ · قازق · کرغیز · روسی · سالار · مونگور · چینی تاتار · اویغور · ازبک · سیبے · ایغور · حوئی