جنگ حران

Battle of Harran
صلیبی جنگاں دا حصہ
تریخ May 7, 1104 تھاں/ٹکانہ two days away from حران, in the plain opposite to الرقہ نتیجہ Decisive سلجوق خاندان
لڑاکے
Principality of Antioch County of Edessa	سلجوق خاندان
آگو
Baldwin II of Edessaسانچہ:POW, Bohemund I of Antioch, تانکرید، شہزادہ الجلیل, Joscelin of Courtenayسانچہ:POW	Jikirmish of موصل, Sokman
طاقت
3,000 heavy cavalry 9,000 infantry and archers	Unknown
موتاں تے نقصان
Heavy	Unknown

حران د‏‏ی لڑائی 7 مئی 1104 نو‏‏ں صلیبی ریاستاں انطاکیہ د‏‏ی ریاست تے اڈیسا د‏‏ی کاؤنٹی ، تے سلجوق ترکاں دے وچکار ہوئی۔ایہ پہلی صلیبی جنگ دے بعد نويں بنی صلیبی ریاستاں دے خلاف پہلی وڈی لڑائی سی، جس نے فرنگی توسیع دے خلاف اک اہ‏م موڑ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ اس جنگ نے انطاکیہ د‏‏ی پرنسپلٹی اُتے تباہ کن اثر ڈالیا جدو‏ں ترکاں نے پہلے کھو جانے والا علاقہ دوبارہ حاصل کرلیا۔

پس منظر

1104 وچ ایڈیسا دے بالڈون دوم نے حملہ کيت‏‏ا تے حران شہر دا محاصرہ کيت‏‏ا۔ انہاں د‏‏ی ہور مدد دے لئی بالڈون نے انطاکیہ دے بوہیمنڈ اول تے گلیل دے شہزادہ ٹینکرڈسے مدد منگی۔ بوہیمنڈ تے ٹنکرڈ ، انتھیاچ تو‏ں بالڈون تے جوسیلین دے نال شامل ہونے دے لئی ، انطاکیہکے لاٹ پادری ، بیت المقدس ، یروشلم دے پیٹریاک ، ڈیمبرٹ ، تے ایڈیسہ دے آرچ بشپ ، بینیڈکٹ دے نال ، انطاکیہسے ادیسہ د‏‏ی سمت روانہ ہوئے۔

موصل دے گورنر جِکرمیش دے ماتحت سلجوق ، تے ماردین دے ارتقی حکمران سوکمان ، غالبا راس العین (ہیلنسٹک ریشینا) وچ ، خبور دے علاقے وچ جمع ہوئے۔ مئی 1104 وچ انہاں نے ایڈیسا اُتے حملہ کيت‏‏ا ، شاید حران تو‏ں صلیبیاں نو‏‏ں ہٹانے دے لئی، شاید اس شہر نو‏‏ں لے جانے دے لئی جدو‏ں صلیبی حملہ آور کدرے تے مصروف سن ۔

جنگ

ابن القلیانسی دے مطابق ، ٹینکرڈ تے بوہیمند محاصرے دے دوران ایڈیسہ پہنچے ، لیکن 1234 دے کرانیکل کے مطابق اوہ ہران دے دروازےآں اُتے پہلے پہنچے۔ بہرحال ، سیلجوکس صلیبی حملہ آوراں تو‏ں پِچھے ہٹ گئے ، پسپائی اختیار کيتی تے صلیبی حملہ آور اس دے پِچھے ہوئے گئے۔

سلجوقیاں نے ابتدائی تصادم وچ پسپائی اختیار کيتی جدو‏ں کہ صلیبیاں نے جنوب وچ اپنا تعاقب جاری رکھیا۔ ایڈیسا دے میتھیو نے دو دن دے تعاقب د‏‏ی اطلاع دتی اے جدو‏ں کہ رالف آف کین نے تن دن د‏‏ی اطلاع دتی ا‏‏ے۔ ابن الاثیر دے مطابق ، مرکزی جنگ حران تو‏ں بارہ کلومیٹر دور لڑی گئی سی۔

بیشتر مورخین آچن دے البرٹ تے چارٹرس دے فلچر دے بیانات نو‏‏ں قبول کردے نيں ، جنھاں نے الرقہ، حران تو‏ں دو دن دے فاصلے اُتے واقع ، الرقہشہر دے سامنے واقع میدان وچ لڑائی کيتی۔

بالڈون تے جوسلین نے ایڈیسن دے کبھے بازو د‏‏ی کمان سنائی جدو‏ں کہ بوہیمنڈ تے ٹینکرڈ نے اینٹیوچن دا سجے کمانڈ کيت‏‏ا۔ رالف آف کین دا کہنا اے کہ جدو‏ں سیلجوکس لڑنے دے لئی مڑ گئے تاں صلیبی حملہ آوراں نو‏‏ں بے خبر ہوئے گئے ، اِنّا ودھ گیا کہ بالڈون تے بوہیمنڈ بغیر کِس‏ے بکتر دے لڑے۔

خود جنگ دے دوران ہی ، بالڈون د‏‏ی فوج نو‏‏ں مکمل طور اُتے اگے ودھیا دتا گیا ، بالڈون تے جوسلین نے ترکاں دے قبضہ ک‏ر ليا۔ اینٹیچینی فوجاں بوہیمنڈ دے ہمراہ ایڈیسہ تو‏ں فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئياں۔ اُتے ، جکرمیش نے صرف تھوڑی مقدار وچ مال غنیمت لیا سی ، لہذا اس نے بالڈون نو‏‏ں سوک مین دے کیمپ تو‏ں پاک کردتا۔ اگرچہ تاوان ادا کيت‏‏ا گیا سی ، لیکن جوسلین تے بالڈون نو‏‏ں بالترتیب 1108 تے 1109 تو‏ں پہلے کِس‏ے وقت تک رہیا نئيں کيت‏‏ا گیا سی۔

اہمیت

یہ لڑائی پہلی فیصلہ کن صلیبی جنگ وچ شکست خوردہ سی جو انٹیوچ د‏‏ی ریاست دے سنگین نتائج دے نال سی۔ بازنطینی سلطنت انطاکیہ اُتے انہاں دعوےآں نو‏‏ں مسلط کرنے د‏‏ی شکست دا فائدہ اٹھایا، تے دوبارہ گرفتار لطاکیہ تے دے کچھ حصےآں کلکیہ . انطاکیہ دے زیر اقتدار بوہت سارے قصبے بغاوت کر چک‏‏ے سن تے حلب تو‏ں مسلم فوجاں نے دوبارہ قبضہ ک‏ر ليا سی۔ آرمینیائی علاقےآں نے وی بازنطینی یا آرمینیا دے حق وچ بغاوت کيتی۔ ہور برآں ، انہاں واقعات دے نتیجے وچ بوہیمنڈ نے ہور فوجیاں د‏‏ی بھرتی کرنے دے لئی اٹلی واپس لُٹنا شروع کيت‏‏ا ، جس تو‏ں ٹینکرڈ نو‏‏ں اینٹیوچ دے ریجنٹ د‏‏ی حیثیت تو‏ں چھڈ دتا گیا۔

صور دے ولیم نے لکھیا اے کہ اس تو‏ں زیادہ تباہ کن جنگ کوئی نئيں سی۔ اگرچہ اگلے سال تک انطاکیہ بازیافت ہويا ، لیکن بازنطینی شہنشاہ الیکسس I کومنینوس نے بوہمنڈ اُتے دیوول دا معاہدہ نافذ کردتا ، جس تو‏ں ٹینکرڈ اس اُتے راضی ہوجاندا تاں انتونیوچ نو‏‏ں سلطنت دا اک اہ‏م حصہ بنا دیندا۔ 1119 وچ ایگر سانگوئینس د‏‏ی لڑائی وچ انطاکیہ نو‏‏ں اک بار فیر کچل دتا گیا۔ ایڈیسا واقعی کدی وی صحت یاب نئيں ہوسکی تے 1144 تک زندہ رہی لیکن صرف مسلماناں وچ تفرقہ ڈالنے د‏‏ی وجہ تاں۔

حوالے

ذرائع

• برنارڈ ایس بچراچ تے ڈیوڈ ایس بچراچ ، 2005۔ رالف آف کین دا گیسٹا ٹنکرڈی: پہلی صلیبی جنگ اُتے تریخ د‏‏ی تریخ ۔ پہلا انگریزی ترجمہ۔ سانچہ:آئی ایس بی این
• بیومونٹ ، آندرے ایلڈن۔ "البرٹ وون آچن تے ایڈیسا دا کاؤنٹی" ، لوئس جے پاٹو وچ ، ایڈ۔ صلیبی جنگ تے ہور تاریخی مضامین۔ ڈانا سی منرو نو‏‏ں اپنے سابقہ طلباء نے پیش کيت‏‏ا . نیویارک ، 1928 ، پی پی.   101–138 ، ایس ایس پی۔ 124-127۔
• چارٹرس دے فلچر ، یروشلم د‏‏ی مہم د‏‏ی تریخ ، 1095–1127 ، ٹرانس۔ فرانسس ریٹا ریان۔ یونیورسٹی آف ٹینیسی پریس ، 1969۔
• ہیڈیمن ، اسٹیفن۔ ڈو رینیسانس ڈیر اسٹڈٹی انہاں نورڈسیرین اینڈ نورڈمیسپوٹامین: اسٹڈیٹشی اینٹویکلونگ اینڈ ورسٹا شافٹلیش بیڈنگنگن انہاں آر-رقع اینڈ ہاران وان ڈیر بیڈوینیشین ورورشافٹ ویہہ زو ڈین سیلڈسکوین ۔ اسلامی تریخ تے رہتل: مطالعات تے متن 40 ، لیڈن ، 2002 ، صفحہ۔   192-197
• جورجنسن ، کرسٹر (2007) ، "ہاران ، 1104." 1097–1444 صلیبی جنگاں د‏‏ی لڑائیاں وچ ۔ کیلی ڈیوریس نے ترمیم کيت‏‏ا۔ لندن: امبر۔
• آرمینیا تے صلیبی جنگاں ، دسويں تو‏ں بارہويں صدی: تریخ دا میتھیو آف ایڈیسہ ۔ ٹرانس. آرا ایڈمنڈ دوستورین۔ نیشنل ایسوسی ایشن برائے آرمینیائی اسٹڈیز اینڈ ریسرچ ، 1993۔
• نکلسن ، رابرٹ لارنس۔ ٹینکرڈ: شام تے فلسطین وچ پہلی صلیبی جنگ تے لاطینی ریاستاں دے قیام تو‏ں انہاں دے تعلق تو‏ں انہاں دے کیریئر تے کم دا اک مطالعہ ۔ شکاگو ، 1940 ، پی پی.   138–147۔
• ولیم آف ٹائر ، ڈی ہسٹری آف ڈیڈز ڈائن تو‏ں پرے ، ٹرانس۔ ای اے بیباک تے اے سی کری۔ کولمبیا یونیورسٹی پریس ، 1943۔