بنگال دی ونڈ 1905
بنگال دی ونڈ (بنگالی: বঙ্গভঙ্গ (بنگو بھونگ) ) متعلق فیصلے دا اعلان 19 جولائی 1905 نوں ہندستان دے اوس ویلے دے وائسرائے لارڈ کرزن ولوں کیتا گئیا سی۔ ایہہ ونڈ 16 اکتوبر 1905 توں موثر ہوئی۔ ونڈ دے کارن پیدا ہوئی اچّ پدھری سیاسی بدامنی دے کارن 1911 وچ دوناں طرف دی بھارتی جنتا دے دباء دی وجہ نال بنگال دے مشرقی اتے مغربی حصے پھیر اک ہو گئے۔
ونڈ دے ویلے بنگال دی کل آبادی 7 کروڑ 85 لکھ سی اتے اس ویلے بنگال وچ بہار، اڑیسہ اتے بنگلہ دیش شامل سن۔ بنگال پریزیڈینسی اس ویلے ساریاں پریزیڈینسیاں وچ سبھ توں وڈی سی۔ 1874 وچ آسام بنگال توں وکھ ہو گیا۔ اک لیفٹینینٹ گورنر انے وڈے صوبہ نوں کامیاب حکومت دے سکن توں نااہل سی۔ اوس ویلے دے گورنر-جنرل لارڈ کرزن نے پربندھکی اوکھیائی نوں بنگال ونڈ دا کارن دسیا، پر اصلی کارن پربندھکی نہیں سگوں سیاسی سی۔ کرزن دے بنگال ونڈ دے خلاف وچ سودیشی اتے بائیکاٹ تحریک جتھیبند کیتی گئی۔[۱] بنگال اس ویلے بھارتی قومی فکر دا مرکز نقطہ سی اتے نال ہی بنگالیاں وچ پربل سیاسی جاگرتی سی، جس نوں کچلن لئی کرزن نے بنگال نوں اتے ہندو-مسلم سہچار نوں ونڈنا چاہیا۔ اسنے بنگالی بھاشی ہندواں نوں دوناں حصےآں وچ گھٹ گنتی وچ کرنا چاہیا۔