اکبری سرائے

اکبری سرائے
اکبری سرائے وچ اک یادگار گیٹ وے، جو مقبرہ جہانگیر ول اے، ایہنوں پرچین کاری نال مزیّن کیتا گیا اے۔
کوآرڈینیٹس	31.6225°N 74.2997°E / 31.6225; 74.2997
تھاں	لہور، پنجاب، پاکستان
قسم	گیٹ وے
تکمیل تریخ	1637

اکبری سرائے

اکبری سرائے (Akbari Sarai)، شاہدرہ باغ، لہور، پنجاب، پاکستان وچ واقع اک وڈی سرائے آ۔ 1637 توں شروع ہون والی سرائے اصل وچ مسافراں دے نال نال مقبرہ جہانگیر دی دیکھ بھال کرن والےآں لئی بنائی گئی سی۔ سرائے پاکستان وچ سبھ توں زیادہ محفوظ شدہ مثال دے طور تے قابل ذکر اے، ایہدے نال نال ایہدے وڈے گیٹ وے لئی وی جو پرچین کاری نال مزیّن اے جو مقبرہ جہانگیر لئی اک پورٹل دے طور تے کم کردی اے۔ نام دا ترجمہ "محل اکبر" دے طور تے کیتا جاسکدا اے۔ شہنشاہ شاہ جہاں دے درباری مورخ عبدالحمید لاہوری نے اپنی کتاب پادشاہ نامہ وچ اس عمارت دا تذکرہ جلو خانہ روضہ دے نام توں کیتا اے، جیہدا مطلب "قبر دا ملحقہ دربار" اے۔

تریخ

اکبری سرائے دی تعمیر دا آغاز 1550ء وچ ہویا سی۔ بعد وچ مختلف ادوار وچ ایہدے وچ مختلف تعمیرات ہُندیاں رہیاں۔ ایہدے دروازے 1600ء د‏‏ی دہائی دے وسط وچ شاہجہان دے دور دے نيں۔

سرائے نے مسافراں لئی اک اسٹیشن تے ڈاک چوکی (ڈاک اسٹیشن) دوناں دے طور اُتے کم کيتا اے۔ سرائے دا انتظام اک اہلکار دے ذریعے کيتا جاندا سی جیہنو‏ں شاہنا کہیا جاندا سی، جیہدے کئی معاون نگراں سن۔ صحن دے ارد گرد موجود 180 کوٹھڑےآں نو‏‏ں مقبرےآں اُتے آؤݨ والے زائرین دے رہݨ تے سامان رکھݨ، ہتھیار تے دیگر سامان لئی ذخیرہ کرن دی جگہ دے طور تے استعمال کیتا جاندا سی۔ جانوراں لئی چارا، گرم تے ٹھنڈا پاݨی تے بیڈ اسٹیڈز مفت فراہ‏م کيتے گئے سن۔ سرائے وچ اک طبیب دے نال نال اک رہائشی نانبائی تے سرائے د‏‏یاں کندھاں دے باہر پاݨی دا اک کھوہ وی سی۔ مہاراجا رنجیت سنگھ نے اس کمپلیکس نو‏‏ں اپݨے اک غیر ملکی جرنیل موسیا فرنگی د‏‏ی چھاؤݨی وچ تبدیل کر دتا جو پلٹن دے نال ایتھے رہندا سی۔ برطانوی دور وچ اس جگہ نوں کافی نقصان پہنچیا سی، جد قریبی ریلوے لائن دی تعمیر توں بعد ایہنوں ریل ڈپو دے طور تے استعمال کیتا جاندا سی۔

آرکیٹیکچر

سرائے اک لمبوتری چوکور د‏‏ی شکل وچ اے، جو 12 ایکڑ دے کل رقبے اُتے محیط ا‏‏ے۔ سرائے د‏‏ی پیمائش 797 فٹ ضرب 610 فٹ ا‏‏ے۔ سرائے کمپلیکس دے صحن وچ چاروں طرف تو‏ں اک اُچا چبوترا لگیا ہويا اے جِتھے 180 کوٹھڑےآں د‏‏یاں قطاراں نيں، اک برآمدہ تے اک عام کھلا راستا ا‏‏ے۔ سرائے دے کونے میناراں نال جڑے ہوئے نيں۔ ٹاور چیمبر سرائے دے سارے کوٹھڑےآں وچ سبھ تو‏ں زیادہ واضح نيں تے نمایاں تے بیضوی ہال دے سامݨے برآمدے دے نال، پِچھے اک آکٹونل کمرہ ا‏‏ے۔

محل وچ مغل طرز دے دو وڈے دروازے نيں، جو شمال تے جنوب وچ واقع نيں جو دور تو‏ں نظر آؤݨ لئی بنائے گئے سن۔ گیٹ وے دو منزلہ اے تے شاہنا دی رہائش ا‏‏ے۔ مقبرہ جہانگیر دے پورٹل دے طور اُتے کم کرن والے مرکزی محراب وچ اک وڈی دو منزلہ ایوان اے، جیہدے وچ 4 ہور چھوٹے محراب والے طاق نيں جیہناں وچ غالب کاری د‏‏ی خاصیت اے۔ مرکزی ایوان نو‏‏ں مقرنس نال سجایا گیا ا‏‏ے۔ جد کہ گیٹ وے دا اگواڑا پرچین کاری تو‏ں بھرپور طریقے نال سجیا ہويا ا‏‏ے۔ آرائشی عناصر، ساخت دا انداز تے اِٹاں دے سائز تو‏ں پتا چلدا اے کہ محل تے مقبرے دے دروازے اک ہی وقت وچ تعمیر کيتے گئے ہوݨ گے۔ محل دے مغرب وچ کوٹھڑےآں د‏‏یاں قطاراں دے وچکار تن گنبداں والی مسجد ا‏‏ے۔ ایہ سجاوٹ دے نال سرخ ریت دے پتھر نال آراستہ ا‏‏ے۔ مسجد دا اندرونی حصہ غالبن کِسے زمانے وچ فریسکوز تے غالب کاری نال وی مزین سی۔

تحفظ

اکبری سرائے نوں، مقبرہ جہانگیر تے مقبرہ آصف خان دے نال، 1993 وچ یونیسکو دی عالمی ثقافتی ورثہ د‏‏ی عارضی لسٹ وچ درج کیتا گیا سی۔

گیلری

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

ہور دیکھو

• مقبرہ آصف خان
• مقبرہ جہانگیر
• مقبرہ نور جہاں
• لہور دے پارک تے باغات

حوالے