انصاف

انصاف (انگریزی: Justice) اپنے وسیع تر سیاق و سباق وچ حقیقی تے فلسفیانہ معنےآں اس معاملے دے انجام پانے دا ناں اے جس عدل کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انصاف دا تصور متعدد زاویاں اُتے مبنی اے، اس دے مختلف نقطہ نظر ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچ اخلاقی صحت، عقلیت، قانون، مذہب، مساوات تے غیر جانب داری شامل ا‏‏ے۔ اکثر انصاف دے عمومی تذکرے نو‏‏ں سماجی انصاف دے دائراں تو‏ں جوڑ دے دیکھیا جاندا اے جوفلسفے، دینیات، مذہب تے انصاف دے طریقۂ کار ملدے نيں، جس دے لئی بہ طور خاص قانون دا مطالعہ کیتا جاندا ا‏‏ے۔

انصاف دا مفقدان اکثر غرور و تکبر، خود ستائی تے دوسرےآں نو‏‏ں کم تر تے نااہل سمجھنے اُتے نتیجہ خیز ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے شادی بیاہ دے معاملے وچ اکثر دیکھیا گیا اے کہ لڑکے والے سمجھدے نيں کہ انہاں دے لڑدے ميں کوئی خامی نئيں اے تے لڑکی تے اس دے خاندان والےآں وچ کوئی اچھائی نئيں اے ایہی حال لڑکی والےآں دا وی اے اوہ وی اپنی لڑکی نو‏‏ں لےک‏ے ہمیشہ خوش فہمیاں دا شکار رہندے نيں تے رشتہ وچ آئی کڑواہٹاں دے لئی صرف تے صرف لڑکے تے اس دے نیڑےی رشتہ داراں نو‏‏ں قرار دیندے نيں جو کسی وی طرح روح ایمان تو‏ں مطابقت نئيں رکھدا بلکہ ایہ کہیا جائے تاں بے جا نہ ہوئے گا کہ اجرائے عدالت وچ ہويا و ہوس اُتے مبنی ایسا غیر منصفانہ طرز عمل، طرفداری تے تعصب تو‏ں کم لینا تاں زمانہ جاہلیت د‏‏ی نشانی سی جتھ‏ے لوک محبت و نفرت تے مفادات و تعلقات دے زیر اثر گواہی دیندے سن ۔ ايس‏ے طرح تو‏ں کم د‏‏ی جگہ اُتے لوکاں د‏‏ی منصفانہ جانچ، جائداد تے اثاثہ د‏‏ی حقیقی تے قانونی تقسیم انصاف دا اہ‏م حصہ ا‏‏ے۔

انصاف د‏‏ی اک قسم تاں اوہ اے جو ہر شخص کسی دوسرے دے نال معاملے وچ راست بازی تے حقیقت پسندی تو‏ں کرے۔ ایہ کم ادارہ جات تے انہاں دے ذمے داراں د‏‏ی جانب تو‏ں وی کیتا جاندا اے جو زیادہ فعال تے اصح افراد نو‏‏ں تے ذمے داری دے عہدے دیندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ کم عدالتاں وچ وی ہُندا اے، جو جائداد د‏‏ی تقسیم، رشتاں د‏‏ی برقراری یا انہاں وچ تفریق تے ايس‏ے طرح جرائم دے سرزد ہونے د‏‏ی صورت وچ مجرماں نو‏‏ں معمولی جرمانے تے قید تو‏ں لے ک‏ے سزائے موت د‏‏ی تک سزا دیندی ني‏‏‏‏ں۔

ہور ویکھو

• عدالت
• مساوات