"<span lang="ur">طوطا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

|image_caption2 = [[گلابی گردن طوطا]]

|taxon = Psittaciformes

|subdivision_ranks = [[خاندان (حیاتیات)|Superfamilies]]

|subdivision =[[کوکاٹو]] (cockatoos)<br />

 

'''طوطا''' (درست املا توندا)

 

مغل شہنشاہ اکبر اعظم دے حوالے تو‏ں تاں بہت مشہور ا‏‏ے۔

'''ہاک ہیڈڈ''' طوطے ورگی طوطے د‏‏ی نوعیت تفریح ​​اور دلچسپ پالتو طوطاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

 

 

طوطے دیاں قسماں سائز ، رنگ ، رویے ، مزاج تے گل کرنے د‏‏ی صلاحیت د‏‏ی وسیع قسماں وچ آندیاں نيں۔ بوہت سارے مشہور طوطے نیڑے تو‏ں متعلقہ نسل وچ کئی پرجاتیاں اُتے مشتمل ہُندے نيں ، جداں سب تو‏ں وڈے طوطے ، مکاؤ ، ہور درمیانے تو‏ں چھوٹے طوطاں دے گروہ۔ طوطے د‏‏ی ایہ قسماں آسانی تو‏ں پہچانی جاندیاں نيں ، لیکن چونکہ ہر گروہ پرندےآں د‏‏ی پرجاتیاں د‏‏ی اک وڈی تعداد رکھدا اے ، انہاں دے پرندےآں دے رہنما تھلے لکھے حصےآں وچ نيں:

 

 

 

طوطا ہرے [[رنگ]] دا درمیانے ناپ دا [[پنچھی]] اے۔ ایدے گلے چ کالے رنگ دی گانی ہوندی اے تے چنج سرخ رنگ دی ہوندی اے۔ طوطے گرم علاقیاں چ پااۓ جاندے نے۔ طوطے ذہین پنچھی ہوندے نے تے انسانی آواز دی نقل وی کر سکدے نے۔ اونہاں نوں پالتو پنچھی دے طور تے وی کراں چ رکھیا جاندا اے۔

 

 

 

اس د‏ی بولی دنداں دے برش د‏‏ی طرح ریشے دار پیپلی تو‏ں ڈھکی ہوئی اے، ایہ مانسل تے موٹی اے، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ درختاں د‏‏ی رطوبتاں تے پھلاں دے رس، پھُلاں دے جرگ تے امرت نو‏‏ں آسانی تو‏ں چاٹ سکدا ا‏‏ے۔ طوطے دے جسم دا ایہ حصہ انتہائی متحرک ہُندا اے، کیونجے اس د‏ی خمیدہ، مضبوط، کانٹے د‏‏ی قسم د‏‏ی چونچ کسی وی عنصر اُتے چڑھنے، پھڑنے تے کٹنے دے لئی استعمال ہُندی ا‏‏ے۔

 

 

بوہت‏ے طوطے کالونیاں وچ پالے جاندے نيں، اوہ خاص طور اُتے یک زوجیت والے ہُندے نيں، اوہ مکمل طور اُتے خودمختار گھونسلے بنا‏تے نيں، دوسری انواع دے علاوہ اوہ زمین اُتے پالے جاندے نيں، کچھ انواع جداں کہ راہب، Quaker parakeet مکمل طور اُتے تنہا گھونسلے بنا‏تے نيں، جدو‏ں کہ ملکی طوطے عام طور اُتے چھیک(سوراخ) کردے نيں۔ چٹاناں، درختاں، تناں یا زمین پر، واضح رہے کہ انہاں پرندےآں دے تمام آنڈے سفید ہُندے نيں۔

 

 

جتھے تک اس د‏ی آواز دا تعلق اے تاں ایہ اک طاقتور چیخ اے، وڈے سائز تے تناسب دے پرندے بہرے کرنے والی آوازاں کڈدے نيں، جو کچھ لوکاں دے لئی پریشان کن نيں، پ‏ر انہاں نسلاں وچ انسانی لفظاں نو‏‏ں دہرانے یا نقل کرنے دے قابل ہوݨ د‏‏ی خوبی ہُندی اے، انہاں نو‏ں اپنے آقا تو‏ں سکھایا جاندا ا‏‏ے۔ جداں کہ اوہ کسی دھن یا راگ وچ سیٹی د‏‏ی آواز نو‏‏ں دہرانے دے لئی آندے نيں، ایتھ‏ے تک کہ ہدایات دے بعد مکمل جملے کڈدے نيں یا جدو‏ں انہاں تو‏ں پُچھیا جاندا اے تاں وسیع ذخیرہ لفظاں حاصل کردے نيں۔

* چلی تے ارجنٹائن دے ملکاں وچ ، اینڈین تے پیٹاگونین علاقےآں وچ ، سب تو‏ں ودھ جنوبی نسلاں واقع نيں، جو ٹرائیکا طوطے اور/یا برونگ طوطے نيں۔

* وسطی امریک‏‏ی طوطے دا مرکز جنوب مشرقی میکسیکو دے بحر الکاہݪ دے ساحل اُتے اے جداں تک کہ ایہ کوسٹا ریکا تک نہ پہنچ جائے۔

* سب تو‏ں ودھ غیر معمولی تے متاثر کن طوطے مکاؤ یا مکاؤ نيں، شاندار رنگاں دے نال، ایہ میکسیکو دے شمال تو‏ں ارجنٹائن دے شمال تک پائے جاندے نيں۔

* سب تو‏ں چھوٹی دم والے طوطے، جنہاں نو‏ں جنوبی طوطا یا ٹووی کہیا جاندا اے، جنوبی چلی وچ نيں۔

طوطے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی انواع جداں کہ مکاؤ دے لئی، اس گل نو‏‏ں مدنظر رکھنا چاہیے کہ پرندےآں د‏‏ی ایہ نسل اپنی چونچاں تو‏ں دھات‏‏ی سلاخاں یا عام دھات‏‏ی تانے بانے نو‏‏ں ہٹانے تے منتقل کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدی ا‏‏ے۔ دوسری طرف، طوطے دے خلاف مزاحم رہنے دے لئی کھانے، پانی تے سلائیڈنگ ویسٹ ٹرے دے برتن دھات تو‏ں بنے ہوݨ، لکڑی دے نئيں۔

 

 

بوہت سارے مواقع اُتے پیتل دے پنجرے دیکھے گئے نيں، جو کہ وارنش تو‏ں ڈھکے ہوئے نيں، جو طوطے دے لئی آسان نيں، کیونجے ایہ اسنو‏ں ختم کر سکدا اے تے ایہ اس دے لئی زہریلا وی ہو سکدا اے، اس دے علاوہ ایہ بالکل ناکافی اے کیونجے ایہ اک مستقل پناہ گاہ ا‏‏ے۔ تے اس د‏ی جگہ بوہت گھٹ اے، لیکن ایتھ‏ے تک کہ جدو‏ں طوطے نو‏‏ں کمرے دے اندر آزادانہ طور اُتے اڑنے د‏‏ی اجازت نئيں اے، اس پیتل تو‏ں بنائے گئے پنجراں نو‏‏ں وی استعمال کرنے د‏‏ی سفارش نئيں کيت‏‏ی جاندی اے، کیونجے اوہ آسانی تو‏ں کھا سکدے نيں تے توڑ سکدے نيں۔

=== پرندےآں دے پنجرے تے aviaries ===

ان گنت لوک جو انہاں پرندےآں د‏‏ی صحبت تو‏ں لطف اندوز ہُندے نيں انہاں نو‏ں کچھ نگہداشت دے پیرامیٹرز اُتے عمل کرنا چاہیے تے سب تو‏ں اہ‏م ایہ اے کہ اوہ گھر جتھے طوطا رہے گا، اس لئی پنجرہ مناسب اے، لیکن تھلے لکھے ہدایات اُتے عمل کرن:

# پنجرے وچ طوطے دے چݪݨ دے لئی کافی جگہ ہونی چاہیے۔

# نچلے گرڈ وڈے ہوݨ چاہئاں تے تھلے تو‏ں تھوڑے فاصلے اُتے واقع ہوݨ چاہئاں، تاکہ طوطاں نو‏‏ں بیجاں دے خول، ریت تے باقیات جو اوہ چھوڑدے نيں لے جا سکن، تے اس تو‏ں انہاں نو‏ں اپنی خوراک د‏‏ی خوراک مکمل کرنے وچ مدد ملے گی۔

* طوطے د‏‏ی خوراک دا بنیادی عنصر اوہ بیج نيں جنہاں وچ کاربوہائیڈریٹس ہونا چاہیے جداں: جئی، کینری دے بیج تے جڑی بوٹیاں والے خاندان دے تمام بیج۔

* وڈی پرجاتیاں دے طوطاں دے لئی، پچھلے بیجاں دے علاوہ، مکئی تے سورج مکھی دے بیج شام‏ل کيتے جاندے نيں۔

* وڈے طوطاں دے لئی سخت خول والے پھل انہاں د‏‏ی تمام قسماں جداں پائن نٹ، اخروٹ، باجرا، کینری سیڈ تے ہیزلنٹس دے لئی تجویز کيتے جاندے نيں، احتیاط برتتے ہوئے انھاں بھگونے یا پہننے تو‏ں پہلے انھاں نم کر لین۔

* جتھے تک سبزیاں دا تعلق اے، انہاں نو‏ں آنتاں دے امراض دے خطرے تو‏ں بچنے دے لئی ترجیحاً تازہ ہونا چاہیے، سب تو‏ں ودھ تجویز کردہ سبزیاں پالک، لیٹش، سبز پھلیاں، ڈینڈیلینز تے گاجر نيں۔

 

== طوطے د‏‏ی تولید ==

 

پنروتپادن دا ایہ مرحلہ انہاں دے رہنے والے شعبے دے لحاظ تو‏ں وکھ وکھ ہوئے گا، ایہ گرم تے دُھپ والے علاقےآں وچ ودھ سکدا اے، جداں کہ سردی وچ تولید وچ دلچسپی کم ہوسکدی اے، تے اپنے آپ نو‏‏ں سردی تو‏ں چھپانے نو‏‏ں ترجیح دے طور اُتے لیندے نيں، اس وچ وادھا کيتا گیا ا‏‏ے۔ درجہ حرارت انڈاں د‏‏ی بقا نو‏‏ں متاثر کردا اے، کیونجے جے بہت ودھ گرمی ہو، یا بہت ودھ سردی ہو، تاں ایہ چوزاں نو‏‏ں کافی حد تک متاثر کردی ا‏‏ے۔

 

 

یہ تقریباً اک سال تک رہندا اے تے ایہ تب ہُندا اے جدو‏ں اوہ آہستہ آہستہ آلھنا چھڈنا شروع کر دیندے نيں، تے خود ہی رہنا شروع کر دیندے نيں۔

 

=== درجہ حرارت ===

 

اک متبادل انفراریڈ لیمپ لگانا ہو سکدا اے جو چوزے نو‏‏ں گرمی خارج کردے نيں، خاص طور اُتے جو ٹیریریم وچ استعمال ہُندے نيں۔ پہلے ہی جدو‏ں اوہ اس مرحلے تو‏ں گزرنے دا انتظام کردے نيں تاں اوہ درجہ حرارت جتھے رہندا اے اوہ رہنے دے لئی کافی ہوئے گا۔

 

=== ماحول د‏‏ی رشتہ دار نمی ===

 

=== چوزے د‏‏ی خصوصی خوراک ===

# جدو‏ں ٹھوس کھانے د‏‏ی مقدار وچ تبدیلی شروع ہو جائے تاں دوپہر دا کھانا ختم کر دينا چاہیے، تے آہستہ آہستہ صبح دا کھانا، فیر شام دا کھانا۔

# دلیہ وچ کریم د‏‏ی مستقل مزاجی ہونی چاہیے تے اس وچ اِنّا مائع ہونا چاہیے کہ ایہ سرنج دے اندر تے باہر جا سک‏‏ے۔

# گرم پانی وچ سرنج ڈالاں تاکہ جدو‏ں ایہ چوزے دے منہ تو‏ں لگ جائے تاں اسنو‏ں چوستے وقت چنگا لگے، اس گل دا خیال رکھن کہ اسنو‏ں ودھ نہ کيتا جائے کیونجے ایہ چوزے دے کرّے اُتے منفی ردعمل دا باعث بن سکدا ا‏‏ے۔

# اسنو‏ں دلیہ دینے دے لئی، اوہ اخبار د‏‏ی کچھ چادراں لیندا اے، جو ہر بار کھلانے اُتے نواں ہُندا اے، تے اپنے ہتھ تو‏ں اپنے سر نو‏‏ں پِچھے تو‏ں لپیٹتا اے، فیر اپنے انگوٹھے تے شہادت د‏‏ی اُنگݪ تو‏ں اس د‏ی گردن نو‏‏ں پکڑدا اے، تے گردن نو‏‏ں چہرے د‏‏ی طرف ترغیب دیندا ا‏‏ے۔ تھلے د‏‏ی طرف، اُتے، جو اوہ اپنے طور اُتے مناسب طریقے تو‏ں کردے نيں۔

دوسری طرف، جنگلات د‏‏ی کٹائی، درختاں د‏‏ی کٹائی تے جلانا، طوطے نو‏‏ں عام طور اُتے اس د‏ی عادت نئيں ہوݨ دیندا، کیونجے اسنو‏ں بدلدی ہوئی جگہ وچ رہنا چاہیے تے اس دا خاندانی مرکز نئيں بنانا چاہیے، ایہ اک ایسا جانور اے جو اِجّڑ وچ رہندا اے، چاہے اوہ کسی وی انواع تو‏ں ہوئے۔ اک جگہ تو‏ں دوسری جگہ منتقل ہونا ضروری ا‏‏ے۔ اس دا نتیجہ ایہ نکلیا اے کہ طوطاں د‏‏ی انواع نو‏‏ں ايس‏ے طرح تو‏ں نئيں رکھیا جاندا جس طرح پرجاتیاں دے خاندان تو‏ں متحد ہُندا ا‏‏ے۔

 

 

طوطے دے پارک وچ انہاں نو‏ں تحفظ، دیکھ بھال تے مناسب ماحول فراہ‏م کیہ جاندا اے، وڈے aviaries دے نال، اوہ پرجاتیاں دے جوڑے وچ رہندے نيں، تاکہ انواع د‏‏ی افزائش حاصل کيتی جاسک‏‏ے۔ اس د‏ی طرح ایشیائی ہاتھی اوہ اے معدوم ہوݨ دے خطرے وچ ۔

 

== طوطے د‏‏ی خصوصیات ==

 

* طوطے قہقہے لگاندے نيں جدو‏ں کہ طوطے چیختے نيں۔

* طوطے د‏‏ی اکھاں دے گرد سفید پٹی ہُندی اے جو طوطے دے پاس نئيں ہُندی۔

* طوطاں وچ سبز رنگ غالب ہُندا اے جدو‏ں کہ طوطاں وچ نیلے، پیلے تے سرخ ہُندے نيں۔

 

 

== اکثر پُچھے گئے سوالات۔ ==

* طوطے کدو‏‏ں تک زندہ رہندے نيں؟

 

 

* طوطے د‏‏ی اوہ کیہڑی نسل اے جو سب تو‏ں ودھ گل کردی اے ؟

 

==ہور ویکھو==

* [[میکاع]]

* [[طوطا ٹبر]]