"<span lang="ur">چالوکیا راج ٹبر</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
گروہ گٹھ بندی: کاپی گٹھ :ہندستان دی تریخ توں گٹھ :تریخ ہندستان |
اصلاح اعداد |
||
لیک ۱ –
{{Infobox country
'''چالکیا''' پرانے [[ہندستان]] دا اک مشہور راجٹبر سی۔ ایہناں دا [[راجگڑھ]] بادامی (واتاپی) سی۔ اپنے ودھ تون ودھ پھیلار دے ویلے (ستویں صدی) ایہہ موجودہ ویلے دے مکمل [[کرناٹک]]، مشرقی [[مہاراشٹر]]، دکھن [[مدھیہ پردیش]]، کناری دکھن [[گجرات]] اتے لہندے [[آندھرا پردیش]] وچ پھیلیا ہویا سی۔▼
|native_name =
|conventional_long_name = چالوکیہ خاندان
|common_name = چلوکیہ خاندان
|status = سلطنت
|status_text = سلطنت<br /><small>(۵{{lang|ur|۴}}۳ء تک [[کدمب خاندان]] دے ماتحت)</small>
|government_type = بادشاہت
|year_start = ۵۴۳ء
|year_end = ۷۵۳ء
|event_pre = ابتدائی ریکارڈ
|date_pre = ۵۴۳ء
|p1 = کدمب خاندان
|s1 = راشٹر کوٹ خاندان
|s2 = مشرقی چالوکیہ حکمران
|image_map = Badami-chalukya-empire-map.svg
|image_map_caption = بدامی چلوکیہ سلطنت دی وسعت، {{lang|ur|636 عیسوی، 740{{lang|ur|}} عیسوی۔<ref>{{cite book |last1=Schwartzberg |first1=Joseph E. |title=A Historical atlas of South Asia |date=1978 |publisher=University of Chicago Press |location=Chicago |page=146, map XIV.2 (c)|isbn=0-226-74221-0 |url=https://dsal.uchicago.edu/reference/schwartzberg/pager.html?object=183}}</ref>
|capital = [[بدامی، کرناٹک|بدامی]]
|common_languages = [[کنڑ زبان|کنڑ]]<br />[[سنسکرت]]
|religion = [[ہندو مت]]<br />[[بدھ مت]]<ref name="buddha">وکرم آدتیہ ششم دے 1095 عیسوی دے اک نوشتہ وچ بدھ تے آریہ تارا دیوی دے ’’وہار‘‘ نوں دتے گئے عطیات دا ذکر اے۔ (Cousens 1926, p11)</ref><br />[[جین مت]]
|leader1 = پلکیشی اول
|leader2 = کیرتی ورمن دوم
|year_leader1 = ۵۴۳–۵۶۶
|year_leader2 = ۷۴۶–۷۵۳
|title_leader = [[مہاراجہ]]
| today = [[بھارت]]
}}
[[File:6th century Kannada inscription in cave temple number 3 at Badami.jpg|thumb|بدامی غار مندر نمبر ۳ وچ چلوکیہ بادشاہ منگلیش دا پرانا کنڑ نوشتہ تریخ ۵۷۸ عیسوی]]
'''چالوکیہ خاندان''' ({{IPA-kn|tʃaːɭukjə|}}) اک [[کلاسیکی ہندوستان]]ی خاندان سی، جس نے {{lang|ur|{{lang|ur|۶}}}}واں تے ۱۲ویں صدی دے درمیان [[جنوبی ہند|جنوبی]] تے [[وسطی بھارت|وسطی ہند]] دے وڈے حصےآں اُتے حکومت کیتی۔ اس عرصے دے دوران، انھاں نے تن متعلقہ لیکن انفرادی خانداناں دے طور اُتے حکومت کیتی۔ قدیم ترین خاندان، جسنوں "بدامی چالوکیہ" دے ناں توں جانیا جاندا اے، چھیويں صدی دے وسط توں واتپی (جدید [[بدامی، کرناٹک|بدامی]]) توں حکومت کردا سی۔ بدامی چالوکیہ حکمراناں نے [[کدمب خاندان|کدمب]] بادشاہی [[بنواسی، کرناٹک|بنواسی]] دے زوال اُتے اپنی آزادی دا دعویٰ کرنا شروع کيتا تے [[پلکیشی دوم]] دے دور حکومت وچ تیزی توں عروج حاصل کيتا۔ پلکیشی دوم دی موت دے بعد، [[مشرقی چالوکیہ حکمران|مشرقی چالوکیہ]] مشرقی [[سطح مرتفع دکن|دکن]] وچ اک آزاد مملکت بن گئی۔ انھاں نے [[وینگی]] توں تقریباً گیارہويں صدی تک حکومت کیتی۔ مغربی دکن وچ ، ۸واں صدی دے وسط وچ [[راشٹر کوٹ خاندان|راشٹر کوٹاں]] دے عروج نے بدامی چالوکیہ حکمراناں نوں گرہن لگیا دتا، اس توں پہلے کہ انہاں دی اولاد، [[مغربی چالوکیہ سلطنت|مغربی چالوکیہ]]، ۱۰واں صدی دے آخر وچ دوبارہ زندہ ہوئی۔ انہاں مغربی چالوکیہ حکمراناں نے کلیانی (جدید [[بسوا کلیان]]) توں ۱۲ویں صدی دے آخر تک حکومت کیتی۔
چالوکیہ حکمراناں دی حکمرانی [[جنوبی ہند]] دی تریخ وچ اک اہم سنگ میل تے [[کرناٹک]] دی تریخ وچ اک [[عہد زريں|سنہرے دور]] دی نشاندہی کردی اے۔ جنوبی ہند دا سیاسی ماحول؛ چالوکیہ حکمراناں دے عروج دے نال چھوٹی سلطنتاں توں وڈی سلطنتاں وچ منتقل ہو گیا۔ جنوبی ہند وچ مقیم اک سلطنت نے [[دریائے کاویری]] تے [[دریائے نرمدا]] دے درمیان پورے علاقے نوں اپنے قبضے و اختیار وچ لے لیا تے مضبوط کيتا۔ اس سلطنت دے عروج نے موثر انتظامیہ، بیرون ملک تجارت تے نويں طرز تعمیر دی ترقی نوں دیکھیا، جسنوں "چالوکیائی فن تعمیر" کہیا جاندا اے۔ [[کنڑا ادب|کنڑ ادب]]، جسنوں ۹ویں صدی دے راشٹر کوٹ دربار وچ شاہی حمایت حاصل سی، نوں [[جین مت|جین]] تے [[ویرشیو درشن|ویرشیو]] روایات وچ مغربی چالوکیہ حکمراناں دی طرف توں بے چین سرپرستی ملی۔ ۱۱ویں صدی وچ مشرقی چالوکیہ حکمراناں دے تحت [[تیلگو ادب]] دی سرپرستی دیکھنے وچ آئی۔
▲'''
=== کرسی نامہ ===
* [[پلکیسی
* [[کیرتیورمن
* [[منگلیش]] (
* [[پلکیسی
* [[وکرمات
* [[ونیادتیا]] (
* [[وجیادتیا]] (
* [[وکرمادتیا
* [[کیرتیورمن
* [[دنتیدرگ]] (راشٹرکوٹ راج) (
| |||