Content deleted Content added
No edit summary ٹیگ: Manual revert |
No edit summary ٹیگ: چھڈیا |
||
لیک ۱۹۷ –
| blank_value_4 =
}}
{{Infobox settlement
|name=نظام آباد - Nizamabad
|native_name=నిజామాబాద్<br />
|native_name_lang=Telugu
|other_name=اندور - Indur
|settlement_type=[[شہر]]
|image_skyline=
|image_alt=
|image_caption=Nizamabad Railway Station
|nickname=
|image_map=
|map_alt=
|map_caption=
|pushpin_map=India Telangana
|pushpin_label_position=right
|pushpin_map_alt=
|pushpin_map_caption=
|latd=18.672
|latm=
|lats=
|latNS=N
|longd=78.094
|longm=
|longs=
|longEW=E
|coordinates_display=inline,title
|subdivision_type=ملک
|subdivision_name=[[بھارت]]
|subdivision_type1=[[بھارت دیاں ریاستاں تے یونین علاقے|ریاست]]
|subdivision_name1=[[تلنگانہ]]
|subdivision_type2=[[لسٹ بھارت دے علاقہ جات]]
|subdivision_name2=[[سطح مرتفع دکن]]
|subdivision_type3=[[بھارت دے ضلعے|ضلع]]
|subdivision_name3=[[نظام آباد ضلع|Nizamabad]]
|established_title=<!-- Established -->
|established_date=
|founder=
|named_for=[[نظام حیدر آباد]]
|government_type=[[Mayor–council government|Mayor-council]]
|governing_body=[[Nizamabad Municipal Corporation]]
|leader_title1=Member of Parliament
|leader_name1=[[K. Kavitha|K.Kavitha]] ([[Telangana Rashtra Samithi|TRS]])
|leader_title2=[[رکن قانون ساز اسمبلی]]
|leader_name2=B.Ganesh (TRS)
|unit_pref=Metric
|area_footnotes=
|area_rank=
|area_total_km2=144
|elevation_footnotes=
|elevation_m=395
|population_total=310,467
|population_as_of=2011
|population_rank=[[بھارت دے شہر بلحاظ آبادی]] (India) , [[List of cities in Telangana by population|3rd]] (state)
|population_density_km2=خودکار
|population_demonym=Nizamabadi{{citation needed|date=February 2015}}
|population_footnotes=
|demographics_type1=زباناں
|demographics1_title1=دفتری
|demographics1_info1=[[تیلگو]]، [[اردو]]
|timezone1=[[بھارتی معیاری وقت]]
|utc_offset1=5:30
|postal_code_type=[[ڈاک اشاریہ رمز]]
|postal_code=5030 01,02,03
|area_code_type=رمز ٹیلیفون
|area_code=91-8462
|registration_plate='''TS 16'''
|blank1_name_sec1=[[انسانی جنسی تناسب]]
|blank1_info_sec1=1001/1000 Females/males [[مذکر]]/[[مؤنث]]
|blank2_name_sec1=خواندگی
|blank2_info_sec1=80.31%
|blank3_name_sec1=[[لوک سبھا]] constituency
|blank3_info_sec1=[[Nizamabad (Lok Sabha constituency)|Nizamabad]]
|blank4_name_sec1=[[ودھان سبھا]] constituency
|blank4_info_sec1=Nizamabad Urban & Nizamabad Rural
|website={{URL|www.nizamabad.nic.in}}
}}
'''نظام آباد، تلنگانہ''' {{ہور نام|انگریزی= Nizamabad, Telangana}} [[بھارت]] دا اک [[آباد مقام]] جو [[نظام آباد ضلع]] وچ واقع اے۔<ref>{{cite web |author =انگریزی ویکیپیڈیا دے مشارکین |url =https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Nizamabad,_Telangana&redirect=no&oldid=656240219 |title =Nizamabad, Telangana|date =}}</ref>
== تفصیلات ==
نظام آباد، تلنگانہ دا رقبہ 144 مربع کیلومیٹر اے تے اس دی مجموعی آبادی 310,467 افراد اُتے مشتمل اے تے 395 میٹر سطح سمندر توں بلندی اُتے واقع اے۔
== جغرافیہ ==
شہر نظام آباد نوں اندور یا اندراپوری وی کہیا جاتااے۔ ایہ شہر سابق ریاست آندھرا پردیش تے نويں ریاست تلنگانہ دا اک ضلع تے میونسپل کارپوریشن اے جس دی کُل آبادی 10لکھ توں زیادہ اے۔ تے ریاست دے دس گنجان آبادی والے شہراں وچ شمار کيتا جاتااے۔ ضلع دے 36منڈلس نيں تے اوہ ریاست دے راجگڑھ حیدرآباد توں 171کلومیٹر شمال وچ واقع اے ۔
== تریخ ==
اٹھويں صدی عیسوی وچ نظام آباد اُتے سلطنت راشٹرکوٹ خاندان دے بادشاہ اندرا ولبھ پنتھیا نے حکومت کیتی سی۔ 1905ء وچ سکندرآباد تے منماڑ دے درمیان براہ نظام آباد ریلوے لائن بچھائی گئی تے اسٹیشن دا ناں نظام سرکار نظام الملک دے ناں اُتے نظام آباد رکھیا گیا۔ 1923ء وچ دریائے مانجرا اُتے اچم پیٹ دے مقام اُتے نظام ساگر ڈیم بنایا گیا جس توں ہزاراں ایکڑ اراضی سیراب ہُندی اے۔ ضلع نظام آباد دے کئی اہم ٹاؤنس تے منڈلس نيں جداں بودھن، آرمور، کاماریڈی، بانسواڑہ، بھیمگل تے یلاریڈی وغیرہ نيں۔ بودھن دے علاقے شکر نگر وچ ایشیا دی مشہور نظام شوگر فیاکٹری قائم اے۔
1915ء وچ غلام یزدانی ناظم محکمہ آثار قدیمہ نے بودھن دی دیول نما مسجد توں اک ستون برآمد کيتا۔ جس اُتے کنڑی تے فارسی تحریر کندہ سی۔ جسنوں محکمہ معتمدی امور عامہ سرکار عالی نوں ترجمہ دے لئی بھیجیا گیا سی جس توں پتہ چلا کہ راشٹر کوٹ دے اک راجا اندر ولبھیا تنیا اندر سوم نے بودھنیا بودھن نوں شائد اپنی راجدھانی بنایا سی ايسے لئی گمان غالب اے کہ نظام آباد دا ناں اندور ايسے مناسبت توں رکھیا گیا۔
=== سلاطین دہلی دا دور ===
1304ء وچ سلطان علاء الدین خلجی نے اپنے سپہ سالار ملک کافور نوں راجدھانی ورنگل دی فتوحات دے لئی بھیجیا تاں ایہ اندور نوں وی تاراج کردا ہويا لُٹیا۔ اس دے بعد سلطان محمد تغلق نے ملک فخرالدین دی قیادت وچ دکن دی مہم سر دی تاں موضع اندور تے قندھار اس دے زیر اثر آ گئے۔ تیرھواں صدی دے وسط تک دکن دا سارا علاقہ بہمنی حدود وچ داخل ہو گیا سی۔ تے موضع اندور ضلع بیدر دے تحت آ گیا سی۔گولکنڈہ وچ قطب شاہی دور زرین دور کہلاندا اے۔ علم و ہنر فنون لطیفہ دا فروغ ‘بزرگان دین علما تے فضلا دا جمگھٹا‘گویا گولکنڈہ اک پرکشش علاقہ بن گیا۔ عالیشان عمارتیں‘مسیتاں و مقبرے وغیرہ ایہ پرشکوہ یادگاراں اج وی سیاحتی مراکز بنے ہوئے نيں۔ ايسے طرح ضلع نظام آباد دے تاریخی علاقےآں وچ وی تاریخی عمارتاں صحیح و سالم نيں۔
=== مغلیہ دور ===
سولہويں صدی عیسوی وچ مغلاں دے دکن اُتے حملے توں بہمنی سلطنت دا خاتمہ ہو گیا۔ تے موضع اندور وی مغلیہ سلطنت دے زیر اثر آ گیا۔ محمد کاظم نوں علاقے دا فوجدار مقرر کيتا گیا۔ اس طرح موضع اندور 1628ء توں 1707ء فوجداری عمل دے تحت رہیا۔ تاریخی شواہد توں پتہ چلدا اے کہ اورنگ زیب جدوں دکن فتح کرنے دے لئی نکلیا تاں مرہٹواڑے دی سرحد عبور کردا ہويا بودھن‘موضع اندور ‘بالکنڈہ تے بھیمگل دے راستے توں گولکنڈہ دا رخ کيتا۔ ضلع نظام آباد دراصل شمالی ہند توں دکن یعنی گولکنڈہ تک پہونچنے دے راستے وچ واقع اے۔ تے گولکنڈہ اُتے حملے دی صورت وچ دشمن دی فوجاں نوں ايسے راستے توں گزرنا پڑدا سی۔ حضرت بندہ نواز گیسو دراز ؒ جدوں حیدرآباد آئے تاں ايسے راستے توں انہاں دا گزر ہويا سی۔ تے حضرت بابا نتھر شاہ ابدال ؒ واقع بابا پور نے وی کچھ دناں قیام کيتا سی۔ تے نگ زیب دی آمد دکن دا وی راستہ ایہی سی۔ تے اوہ براہ بودھن نظام آباد گولکنڈہ پہونچا سی۔ بودھن وچ شہنشاہ دی شب بسری دی کہاوت بولی زد خاص و عام اے۔ کہ اس شب شہنشاہ دی نماز فجر قضا ہو گئی سی۔ تب شہنشاہ نے اس سرزمین توں متعلق کہیا سی کہ ’’ بودن جائے بودنیست‘‘ ایتھے اک چھوٹی سی مسجد اس دور کيتا یاد گار اے۔ ايسے طرح بالکنڈہ تے بھیمگل وچ وی اے۔
=== آصف جاہی دور ===
دکن دی فتح دے بعد 1707ء وچ اورنگ زیب دے انتقال دے بعد مغلیہ سلطنت کمزور ہو گئی۔ تے دکن وچ 724ء توں 1947ء آصف جاہی سلطنت قائم ہوئی۔ تے کل ست حکمراناں نے آصف جاہی سلطنت نوں وڈی شان و شوکت دے نال چلایا۔1948ء وچ ریاست حیدرآباد دا ہند یونین وچ انضمام عمل وچ آیا۔ تے 1956ء وچ لسانی بنیاداں اُتے ریاستاں دی از سر نو تشکیل دے ضمن وچ یکم نومبر1956ء نوں ریاست آندھرا پردیش دا قیام عمل وچ آیا۔ تے اب2 جون 2014ء نوں ايسے آندھرا پردیش ریاست دی تقسیم دے نال ریاست تلنگانہ وجود وچ آئی۔
=== دورِ حاضر ===
نويں ریاست تلنگانہ دا ضلع نظام آباد ہمہ لسانی تے تہذیبی تے ثقافتی ورثہ دا گہوارہ اے۔ تلگو تے اردو اس ضلع دے عوام دی اہم زباناں نيں۔
== حوالے ==
{{حوالے}}
{{متعدد ابواب|بھارت|جغرافیہ}}
{{متعدد سانچے|بھارت-نامکمل|بھارت-جغرافیہ-نامکمل}}
[[گٹھ:تلنگانہ دے شہر]]
[[گٹھ:کامنز زمرہ جس دا ربط ویکی ڈیٹا اُتے اے ]]
| |||