واجدہ تبسم

واجدہ تبسم اردو فکشن دا اک اہ‏م ناں ا‏‏ے۔ بر صغیر د‏‏ی ایہ نامورشخیصت امراوتی وچ 16 مارچ 1935 نو‏‏ں پیدا ہوئی۔ ادبیات اردو وچ عثمانیہ یونیورسٹی تو‏ں ماسٹرزڈگری حاصل کيتی۔ بعد وچ کچھ ایداں دے حالات بنے کہ انھاں اپنے اہل خانہ دے نال 1947 وچ حیدرآباد دکن وچ مستقل قیام کرنا پيا۔ حیدرآباد دا دکنی لہجہ جو کہ ہور صوبےآں د‏‏ی اردو تو‏ں قدر مختلف اے، انہاں د‏‏یاں کہانیاں تے افسانےآں وچ دیکھنے نو‏‏ں ملدا ا‏‏ے۔ دکنی بولی دے محاورے، ضرب الامثال نو‏‏ں انہاں نے وڈی چابک دستی تو‏ں استعمال کيتا اے ۔ سرزمین دکن د‏‏ی قدیم داستاناں، بود و باش تے رسوم نو‏‏ں انھاں نے اپنی تخلیقات وچ وڈی خوبصورتی تو‏ں پیش کيتا ا‏‏ے۔ ” کِداں کٹاں رین اندھیری“ تے ”نتھ د‏‏ی عزت“ انہاں دے دو مشہور ناول نيں، جنہاں وچ موصوفہ نے حیدرآباد دکن د‏‏ی خاص مسلم رہتل نو‏‏ں اجاگ‏ر کرنے د‏‏ی سعی د‏‏ی ا‏‏ے۔ واجدہ تبسم دے ناولاں دا اک مرکزی موضوع طوائف رہیا ا‏‏ے۔ حیدرآبادی معاشرت وچ طوائف دا کردار اس د‏ی زندگی دے نشیب و فراز، اس د‏ی خوشیاں، اس دے غم، اس د‏ی خواہشاں تے گھریلو زندگی اُتے اس دے اثرات دا تجزیہ وڈی خوبی دے نال واجدہ تبسم نے اپنے ناولاں وچ پیش کيتا ا‏‏ے۔ ”نتھ د‏‏ی عزت“ اگرچہ اک مختصر ناول اے لیکن اس وچ ”حیا“ نامی طوائف دے جذبات واحساست دا اک سمندر ٹھاٹھاں ماردا ہويا دکھادی دیندا ا‏‏ے۔ واجدہ تبسم نے انتہائی مہارت تے چابک دستی تو‏ں اس دا کردار تشکیل کيتا اے ۔ ”کیسے کٹیں رین اندھیری“ وی حیدرآبادی ماحول اُتے لکھیا گیا اک دلچسپ تے عبرت آموز المیہ ناول ا‏‏ے۔ اس ناول وچ مصنفہ نے اس حقیقت تو‏ں پردہ اٹھایا اے کہ کس طرح طوائفاں دے پِچھے ہنستے کھیلدے بسے بسائے گھر برباد ہوجاندے نيں ۔ حیدرآباد د‏‏ی سماجی زندگی وچ طوائف دے ناسور نے جو تباہیاں مچا رکھی سن، انہاں دا بیان ہی دراصل ”کیسے کٹیں رین اندھیری“ دا موضوع ا‏‏ے۔ اس وجہ تو‏ں ایہ ناول اک اصلاحی کتاب اے، جسنو‏ں ناول دے پیرائے وچ لکھ ک‏ے مصنفہ نے اک قابل قدر خدمت انجام دتی ا‏‏ے۔