"<span lang="ur">مغلیا سلطنت</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

Content deleted Content added
گروہ گٹھ بندی: کاپی گٹھ :سلطنتاں توں گٹھ :ترک ریاستاں
No edit summary
لیک ۱ –
<div style="direction:rtl; font-family:Jameel Noori Nastaleeq; font-size: 125%">
{{Infobox former country
|common_name =Mughal Empire
لیک ۱۰ –
|government_type = مطلق العنان بادشاہت
<!-- Rise and fall, events, years and dates -->
<!-- only fill in the start/end event entry if a specific article exists. Don't just say "abolition" or "declaration" -->|year_start = 1526|year_end = 1857|year_exile_start = <!-- Year of start of exile (if dealing with exiled government&nbsp;— status="Exile") -->|year_exile_end = <!-- Year of end of exile (leave blank if still in exile) -->|event_start = [[پانی پت دی پہلی لڑائی]]|date_start = 21 اپریل|event_end = [[دلی دا محاصرہ]]|date_end = 21 ستمبر|event1 = <!-- Optional: other events between "start" and "end" -->|date_event1 = |event2 = |date_event2 = |event3 = |date_event3 = |event4 = |date_event4 = |event_pre = <!-- Optional: A crucial event that took place before before "event_start" -->|date_pre = |event_post = <!-- Optional: A crucial event that took place before after "event_end" -->|date_post = <!-- Flag navigation: Preceding and succeeding entities p1 to p5 and s1 to s5 -->|p1 = تیموری سلطنت|flag_p1 =Timurid.svg |image_p1 = <!-- Use: [[File:Coats of arms of None.svg|20px|Image missing]] -->|p2 = دلی سلطنت|flag_p2 = <!-- Default: "Flag of {{{p1}}}.svg" (size 30) -->|image_p2 = |p3 = سوری سلطنت|flag_p3 = |image_p3 = |p4 = عادل شاہی سلطنت |flag_p4 = |image_p4 = |p5 = بنگال سلطنت|flag_p5 = |image_p5 = |p6 = دکن سلطنتاں|flag_p6 = |image_p6 = |s1 = مرہٹہ سلطنت|flag_s1 = Flag of the Maratha Empire.svg|border_s1 = no|image_s1 = <!-- Use: [[File:Coats of arms of None.svg|20px|Image missing]] -->|s2 =درانی سلطنت|flag_s2 = Flag of the Emirate of Herat.svg|s3 = برطانوی راج|flag_s3 = British Raj Red Ensign.svg|s4 = ریاست حیدرآباد|flag_s4 = Asafia flag of Hyderabad State.png|s5 = نواب کرناٹک|flag_s5 = Flag of the principality of Carnatic.gif|s6 = نواب بنگال|flag_s6 = Coat of Arms of Nawabs of Bengal.PNG|s7 = اودھ|flag_s7 = Flag of Awadh.svg|border_s7 = no|s9 = ریاست میسور|flag_s9 = Flag of Mysore.svg|s10 = ریاست بھرت پور|flag_s10 = Flag of Bharatpur.svg|s11 = سکھ سلطنت|flag_s11 = Nishan Sahib.svg|image_flag = Flag_of_the_Mughal_Empire_(triangular).svg|flag_border = no|flag_alt = Flag of the Mughal Empire|flag = Flag of the Mughal Empire|flag_type = <!-- Displayed text for link under flag. Default "Flag" -->|image_coat = <!-- Default: Coat of arms of {{{common_name}}}.svg -->|coat_alt = <!-- Alt text for coat of arms -->|symbol = <!-- Link target under symbol image. Default: Coat of arms of {{{common_name}}} -->|symbol_type = <!-- Displayed text for link under symbol. Default "Coat of arms" -->|image_map =The Mughal Empire.jpg|image_map_alt = Map of the Mughal Empire.|image_map_caption = [[اورنگزیب]] دے راج ویلے مغل سلطنت {{circa|1700}}|image_map2 = <!-- If second map is needed&nbsp;— does not appear by default -->|image_map2_alt = |image_map2_caption = |capital = [[آگرہ]]<br><small>(1526–1571)</small><br>[[فتح پور سیکری]]<br><small>(1571–1585)</small><br>[[لہور]]<br><small>(1585–1598)</small><br>[[آگرہ]]<br><small>(1598–1648)</small><br>[[شاہجہان آباد]]/[[دلی]]<br><small>(1648–1857)</small>|capital_exile = <!-- If status="Exile" -->|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW = |national_motto = |national_anthem = |common_languages = [[فارسی]] (<small>سرکاری تے درباری بولی[[چغتائی ترک بولی]] (<small>صرف شروع چ</small>)<br>[[اردو]] (<small>بعد ویلے</small>)|currency = [[روپیہ]]
<!-- Titles and names of the first and last leaders and their deputies -->|leader1 = [[بابر]] <small>(پہلا)</small>|leader2 = [[بہادر شاہ ظفر]] <small>(آخری)</small>|year_leader1 = 1526–1530|year_leader2 = 1837–1857|title_leader = [[مغل بادشاہ]]
</ref>|representative1 = <!-- Name of representative of head of state (eg. colonial governor) -->|representative2 = |representative3 = |representative4 = |year_representative1 = <!-- Years served -->|year_representative2 = |year_representative3 = |year_representative4 = |title_representative = <!-- Default: "Governor" -->|deputy1 = <!-- Name of prime minister -->|deputy2 = |deputy3 = |deputy4 = |year_deputy1 = <!-- Years served -->|year_deputy2 = |year_deputy3 = |year_deputy4 = |title_deputy = <!-- Default: "Prime minister" -->
<!-- Legislature -->|legislature = <!-- Name of legislature -->|house1 = <!-- Name of first chamber -->|type_house1 = <!-- Default: "Upper house" -->|house2 = <!-- Name of second chamber -->|type_house2 = <!-- Default: "Lower house" -->
<!-- Area and population of a given year -->|stat_year1 = 1700{{efn|Area source:{{Citation needed|date=July 2012}} Population source:}}|stat_area1 = 4500000|stat_pop1 = 150000000|stat_year2 = |stat_area2 = |stat_pop2 = |stat_year3 = |stat_area3 = |stat_pop3 = |stat_year4 = |stat_area4 = |stat_pop4 = |stat_year5 = |stat_area5 = |stat_pop5 = |footnotes = {{notelist}}|today = {{جھنڈا|افغانستان}}<br>{{جھنڈا|بنگلہ دیش}}<br>{{جھنڈا|بھوٹان}}<br>{{جھنڈا|بھارت}}<br>{{جھنڈا|نیپال}}<br>{{جھنڈا|پاکستان}}<br>{{جھنڈا|تاجکستان}}}}
 
'''مغلیہ سلطنت''' 1857ء تک [[ہندستان]] چ قائم رہن والی مسلمانان دی سلطنت سی جسدی بنیاد ظہیرالدین محمد [[بابر]] نے 1526ء چ [[دلی]] دے آخری سلطان [[ابراہیم لودھی]] نوں پانی پت دی پہلی لڑائ چ شکست دے کے رکھی ۔ مغلیہ سلطنت اپنے عروج تے تقریبا سارے [[برصغیر]] تے قابض سی ،اجکل مغلیہ سلطنت دے علاقیاں تے [[افغانستان]] ، [[پاکستان]] ،[[بھارت]] تے [[بنگلہ دیش]] دے ملک قائم نیں ۔ [[فارسی زبان]] چ منگولاں نوں [[مغل]] آکھیا جادا اے جہڑے عظیم جنگجو [[چنگیز خان]] دے آل ہون دا دعوی کردے نیں ۔ [[وسطی ایشیا]] دے علاقے وادی [[فرغانہ]] دے اک مغل تے [[تیمور]] لنگ دے پوتے بابر نے اس سلطنت دی بنیاد رکھی ایسے لئی ایہہ مغلیہ سلطنت کہلائی ۔
لیک ۲۲ –
 
بھارت وچ مغل سلطنت دا قیام بادشاہ [[بابر]] نے 1526 وچ [[ابراہیم لودھی]] دے خلاف [[پانیپت دی پہلی لڑائی]] (1526) جتن توں بعد رکھی۔
=={{Nastaliq|مڈھلی تریخ}}==
مغلیہ سلطنت دا بانی [[بابر|ظہیر الدین بابر]] سی جہڑا [[امیر تیمور]] دے ٹبر دا اک سردار سی۔ پہلے اوہ [[کابل]] دا حاکم سی۔ 1526ء چ اسنے [[سلطنت دلی]] دے بادشاہ[[ابراہیم لودھی]] نوں ہرا کے سلطنت اپنے ہتھ چ لیاندی جسنال اک نویں سلطنت دی شروعات ہوئی۔ اس ویلے اتلے [[ہندستان]] کئی آزآد حکومتاں قائم سن۔ تے اوہ آپس چ لڑدیاں رہندیاں سن۔
1526ء چ [[پانی پت دی پہلی لڑائی]] چ بابر نے اپنی فوج نالوں دس گُنا طاقتور فوج نال جنگ لڑی۔ تے اسنوں ہرا دتا۔
=={{Nastaliq|سلطنت چ وادھا}}==
1526ء میں [[دلی]] تے [[آگرہ]] دی فتح مگروں صرف کجھ مہینےآں چ [[بابر]] دے سبتوں وڈے پتر [[ہمایوں]] نے ابراہیم لودھی دی ساری سلطنت نوں فتح کر لیا۔1527ء چ میواڑ دے راجہ سنگرام نے [[اجمیر]] تے [[مالوہ]] نوں اپنی عملداری چ لے رکھیا سی .
 
== {{Nastaliq|حالات}} ==
 
دوجے شہنشاہ ہمایوں دے دور چ [[شیر شاہ سوری]] نے سلطنت تے قبضہ کر لئیا ۔ پر ہمایوں ایرانی شہنشاہ [[طہماسپ]] دی مدد نال سلطنت واپس لین چ کامیاب ہوگئیا ۔ اسدے جانشین اکبر نے سلطنت نوں بہت توسیع دتی تے اکبر اعظم کہلائیا ۔ [[جہانگیر]] تے [[شاہجہان]] نے فنون لطیفہ دے میدان چ بام عروج تے پہنچا دتا ۔ شہنشاہ شاہ جہان نے اپنی ملکہ [[ممتاز محل]] دی یاد چ [[آگرہ]] چ اک عظیم الشان مقبرہ تعمیر کیتا جہڑا [[تاج محل]] دے ناں توں مشہور اے تے دنیا دے عجوبیاں چ شمار ہندااے ۔
لیک ۳۴ –
[[اورنگزیب]] عالمگیر دے دور چ سلطنت اپنے عروج تے پہنچ گئی تے 1700ء چ [[اورنگزیب]] دی وفات توں پہلاں مغلیہ سلطنت 40 لکھ مربع کلومیٹر تے پھیلی ہوئی سی ۔ پر اورنگزیب دی موت دے نال ای سلطنت دا زوال شروع ہوگئیا تے 1857ء چ شکست دے بعد آخری مغل فرمانرواء [[بہادر شاہ ظفر]] نوں رنگون جلاوطن کردتا گئیا تے [[ہندستان]] [[برطانوی راج]] دے قبضے چ آ گئیا ۔
 
=={{Nastaliq|عروج}}==
 
=={{Nastaliq|کلا تے رہتل}}==
 
=={{Nastaliq|مذہب}}==
 
ایہ گل نتری اے کہ مغل سلطنت دا سرکاری مذہب [[اسلام]] سی ، پر [[اکبر]] دے راج ویلے اسدا بنایا ہویا [[دین الہی]] رائج کرن دیاں کوششاں کیتیاں گیاں ، پر عام لوکاں نے اسدا کوئی اثر نئیں لیا ، تے بوہت چھیتی ایہ مک گیا ۔بافی سارے بادشاہاں دے راج ویلے [[اسلام]] ای سلطنت دا سرکاوی مذہب سی ۔ [[اورنگزیب]] نے سلطنت چ اسلامی قنون نافذ کرن دی کوشش کیتی تے مسلماناں اتے [[ہندومت]] دے جہڑے اثر پآے سن اوہناں نوں ختم کرن دی وی کوشش کیتی ۔
 
=={{Nastaliq|بولیاں}}==
مغل سلطنت دی سرکاری بولی [[فارسی]] سی ۔
===چغتائی ترکی===
لیک ۵۳ –
آخری دور چ [[اردو]] بادشاہ ، دربار تے عام لوکاں دی بولی دے روپ چ بوہت پونگری ۔
 
=={{Nastaliq|اقتصادی تے معاشی حالات}}==
 
=={{Nastaliq|سائنس تے صنعتاں}} ==
 
=={{Nastaliq|سفارتکاری تے خارجی تعلقات}}==
 
=={{Nastaliq|زوال}}==
 
===جانشینی دیاں لڑائیاں===
لیک ۸۲ –
===برطانوی راج دی شروعات===
 
=={{Nastaliq|[[مغل بادشاہ]]}}==
 
* ''سرمئی خانے اتلے [[ھندستان]] چ [[سوری ٹبر]] دے کجھ چر لئی راج نوں دسدے نیں''
لیک ۹۵ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Babur of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[بابر]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|ظہیر الدین محمد}}
| style="text-align:center;"|23 فروری 1483ء
| style="text-align:center;"|30 اپریل 1526 – 26 دسمبر 1530
لیک ۱۰۳ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Humayun of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[ہمایوں]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|نصیر الدین محمد ہمایوں}}<br/><small>(پہلا دور)</small>
| style="text-align:center;"|17 مارچ 1508
| style="text-align:center;"|26 دسمبر 1530 – 17 مئی 1540
لیک ۱۱۱ –
|- style="background:silver"
| style="text-align:center;"|[[File:Shershah.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[شیر شاہ سوری]] }}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|فرید خان
 
}}
| style="text-align:center;"|1486
| style="text-align:center;"|17 مئی 1540 – 22 مئی 1545
لیک ۱۲۰ –
|- style="background:silver"
| style="text-align:center;"|[[File:Sin foto.svg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[اسلام شاہ سوری]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|جلال خان<ref name="p.90-33">Majumdar, R.C. (ed.) (2007). ''The Mughul Empire'', Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan,, pp.90–93</ref>
 
}}
| style="text-align:center;"|?
| style="text-align:center;"|26 مئی 1545 – 22 نومبر 1554
لیک ۱۲۹ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Humayun of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[ہمایوں]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|نصیر الدین محمد ہمایوں}}<br/><small>(دوجا دور)</small>
| style="text-align:center;"|17 مارچ 1508
| style="text-align:center;"|22 فروری 1555 – 27 جنوری 1556
لیک ۱۳۷ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Akbar Shah I of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[اکبر|اکبر اعظم]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|جلال الدین محمد اکبر}}
| style="text-align:center;"|14 اکتوبر 1542
| style="text-align:center;"|27 جنوری 1556 – 27 اکتوبر 1605
لیک ۱۴۵ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Jahangir of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[جہانگیر]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq| نور الدین محمد سلیم}}
| style="text-align:center;"|20 ستمبر 1569
| style="text-align:center;"|15 اکتوبر 1605 – 8 نومبر 1627
لیک ۱۵۳ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Shah Jahan I of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[شاہجہان|شاہ جہان اعظم]] }}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|شہاب الدین محمد خرم}}
| style="text-align:center;"|5 جنوری 1592
| style="text-align:center;"|8 نومبر 1627 – 2 اگست 1658
لیک ۱۶۱ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Alamgir I of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[اورنگزیب|عالمگیر]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|محی الدین محمداورنگزیب }}
| style="text-align:center;"|4 نومبر 1618
| style="text-align:center;"|31 July 1658 – 3 مارچ 1707
لیک ۲۴۰ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Alamgir II of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|عالمگیر II}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[عالمگیر II|عزیز الدین]]}}
| style="text-align:center;"|6 جون 1699
| style="text-align:center;"|2 جوں 1754 – 29 نومبر 1759
لیک ۲۴۹ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Sin foto.svg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|شہاجہان III}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[شہاجہان III|محی الملت]]}}
| style="text-align:center;"|
| style="text-align:center;"|10 دسمبر 1759 – 10 اکتوبر 1760
لیک ۲۵۷ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Ali Gauhar of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|شاہ عالم II}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[شاہ عالم II|علی گوہر]]}}
| style="text-align:center;"|25 جون 1728
| style="text-align:center;"|24 Deceدسمبر mber 1759 – 19 نومبر 1806 (46 سال, 330 دن)
لیک ۲۶۵ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Akbar Shah II of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|اکبر شاہ II}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|اکبر شاہ II|میرزا اکبر}}
| style="text-align:center;"|22 اپریل 1760
| style="text-align:center;"|19 نومبر 1806 – 28 ستمبر 1837
لیک ۲۷۳ –
|-
| style="text-align:center;"|[[File:Bahadur Shah II of India.jpg|80px]]
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[بہادر شاہ ظفر]]}}
| style="text-align:center;"|{{Nastaliq|[[بہادر شاہ ظفر|ابو ظفر سراج الدین محمد بہادر شاہ ظفر]]}}
| style="text-align:center;"|24 اکتوبر 1775
| style="text-align:center;"|28 ستمبر 1837 – 14 ستمبر 1857 (19 سال, 351 دن)
لیک ۲۸۱ –
|}
 
== {{Nastaliq|ہور ویکھو}} ==
* [[بابر]]
* [[ہمایوں]]
* [[اکبر]]
* [[جہانگیر]]
=={{Nastaliq|حوالے}}==
<references group="lower-alpha"/>
 
<references/>
{{مغل سلطنت}}
{{سلطنتاں دی تریخ}}
{{ترک ریاستاں}}
 
[[گٹھ:مغل سلطنت]]