"<span lang="ur">تغلق خاندان</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
گروہ گٹھ بندی: کاپی گٹھ :ہندستان دی تریخ توں گٹھ :تریخ ہندستان |
No edit summary |
||
لیک ۵۰ –
تغلق (تغلق) اصل وچّ کسے قوم دا نام نہیں سی۔ اس جانادن دے بانی غیاث الدین دا نام غازی تغلق سی۔ اسے دے نام تے اس چاندان دا نام پے گیا۔ اتہاسکار [[ابن بطوطہ]] دے مطابق تغلق نسل دے لوک کرونا ترک سن جو [[سندھ]] تے [[ترکستان]] دے وچکار دے پہاڑی علاقے وچّ رہندے سن۔ [[مارکوپولو]] دا مت ہے کہ ایہ [[ہندو]] ماواں اتے تاتار پیؤآں دی اولاد سن۔<ref>punjabipedia.org/topic.aspx?txt=تغلق</ref>
[[ہندوستان]] وچ [[خلجی خاندان]] دے بعد سلطان [[غیاث الدین تغلق]] نے [[دلی|دہلی]] اُتے تغلق خاندان دی حکومت قائم کيتی۔ ایہ خاندان 1413ء تک حکمران رہیا۔ تے اس دے بعد [[سید خاندان]] بر سر اقتدار آیا۔
تغلق خاندان دے دو بادشاہ زیادہ نامور ہوئے نيں۔ [[سلطان محمد عادل بن تغلق شاہ]] اک سخت گیر حاکم سن ۔ متعصب مؤرخاں نے اسنوں پاگل کہیا اے مگر ایہ درست نہیں- اس نے چند غلط تے ناممکن العمل اقدام ضرور کیے- مثلاً پایۂ تخت دہلی توں [[دولت آباد]] منتقل کيتا- [[خراسان]] تے [[چین]] اُتے ناکام حملہ کيتا۔
'''سلطان محمد عادل بن تغلق شاہ''' ‎کے زمانے وچ مشہور عرب سیاح [[ابن بطوطہ]] [[ہندوستان]] آیا۔ تے نو برس ایتھے رہیا۔
[[سلطان فیروز شاہ تغلق]] اس خاندان دا سب توں ممتاز بادشاہ گزریا اے، جو بہت دیندار تے منصف مزاج سی۔ تمام زندگی رفاہ عامہ دے کماں تے علم دی ترویج و ترقی وچ کوشاں رہیا۔ بے شمار ہسپتال، مسیتاں، یتیم خانے، سراواں تے مدارس قائم کیتے۔ بے کاری نوں دور کرنے دی خاطر دریاواں اُتے پل بند ہويا کر ملک وچ نہراں کھدواواں تاکہ زراعت ودھے۔ تے عوام خوشحال ہون۔ سخت سزاواں، منسوخ کر دتیاں۔ سلطان فیروز شاہ تغلق دے بعد خاندان تغلق دا زوال شروع ہويا تے 1398ء وچ [[امیر تیمور|امیر تیمور بیگ گورکانی]] نے رہی سہی طاقت دا خاتمہ کر دتا۔ تیمور جاندے وقت [[خضر خان|سید خضر خان ابن ملک سلیمان]] نوں نائب بنا کے چھڈ گیا۔ گو آخری بادشاہ [[سلطان ناصر الدین محمود شاہ تغلق]] ‎نے جلد ہی دہلی اُتے دوبارہ قبضہ کر لایا، لیکن 1413ء وچ اس دی وفات دے بعد تغلق خاندان دا بالکل خاتمہ ہوئے گیا۔ تغلق عہد دی اک قابل قدر خصوصیت ایہ اے کہ [[دکنی]] بولی اُتے شمالی ہند دی بولی دا مستقل تے نمایاں اثر ايسے دور وچ ہويا۔
== سلاطین تغلق ==
{| width=100% class="wikitable"
! style="background-color:#F0DC88" width=17% | لقب
! style="background-color:#F0DC88" width=17% | نام
! style="background-color:#F0DC88" width=7% | دور حکومت
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان غیاث الدین تغلق شاہ]] ‎}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|غازی ملک}}
|align="center"|1320 توں 1325ء<br />
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان محمد عادل بن تغلق شاہ]]‎}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|ملک فخر الدین}}
|align="center"|1325ء توں 1351ء
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان فیروز شاہ تغلق]]}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|ملک فیروز ابن ملک رجب}}
|align="center"|1351ء توں 1388ء
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان غیاث الدین تغلق شاہ دوم]]}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|تغلق خان ابن فتح خان ابن فیروز شاہ}}
|align="center"|1388ء توں 1389ء
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[ابوبکر بن ظفر خان|سلطان ابو بکر شاہ]]}}
|align="center"|<br />{{Nastaliq|ابو بکر خان ابن ظفر خان ابن فتح خان ابن فیروز شاہ}}
|align="center"|1389ء توں 1390ء
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان محمد شاہ]]}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|محمد شاہ ابن فیروز شاہ}}
|align="center"|1390ء توں 1394ء
|-
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان علاءالدین سکندر شاہ]] ‎}}
|align="center"|<br />{{Nastaliq|ھمایاں خان}}
|align="center"|1394ء
|-
|- style="background:yellow"
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان ناصر الدین محمود شاہ تغلق]] ‎}}
|align="center"| <br />{{Nastaliq|محمود شاہ ابن محمد شاہ}}
|align="center"|1394–1412/1413
|-
|- style="background:orange"
|align="center"|<br />{{Nastaliq|[[سلطان ناصر الدین نصرت شاہ تغلق]]‎}}‎
|align="center"|<br />{{Nastaliq|نصرت خان ابن فتح خان ابن فیروز شاہ}}
|align="center"|1394–1398
|-
|colspan=4 align="middle"| '''[[سید خاندان]]''' نے تغلق خاندان نوں ہٹا دیاـ
|}
* دہلی سلطنت دو حصےآں وچ بٹ گیاـ اک '''مشرقی''' حصہ جو '''سنتری رنگ''' دے خانے وچ واضع کيتا گیا اے تے اس دا راجگڑھ '''[[فیروزآباد]]''' سیـ
** دوسرا '''مغربی''' حصہ جو '''پیلے رنگ''' دے خانے وچ واضع کيتا گیا اے تے اس دا راجگڑھ '''[[دلی|دہلی]]''' سیـ
{{-}}
{{گٹھ کومنز|Tughlaq Dynasty}}
== مورتاں ==
<gallery>
File:Tughlaqabad Fort, Tughlaqabad, Delhi.jpg|<!-- [[تغلق آباد قلعہ]], Tughlaqabad, Delhi. -->
File:Tughlaqabad fort wall.jpg|<!-- Tughlaqabad fort wall -->
File:Tughlaqabad walls.jpg|<!-- Tughlaqabad Fort -->
File:Feroze Sha's tomb with adjoining Madrasa.JPG|<!-- Sultan [[فیروز شاہ تغلق|Feroze Shah Tughlaq]]'s tomb with adjoining Madrassa, in Hauz Khas Complex, Delhi. -->
File:Remains of buildings at Firoze Shah Kotla, Delhi.jpg|<!-- Feroze Shah Kotla ruins, painted in 1802. -->
File:West Gate of Feruzabad since destroyed.jpg|<!-- West Gate of [[فیروزآباد]] (present [[Feroz Shah Kotla]]), painted in 1802. -->
File:Feroz shah kotla02 by ashish.jpg|<!-- [[Feroz Shah Kotla]] remains next to the Feroz Shah Kotla Cricket Stadium. -->
File:Timur defeats the sultan of Delhi.jpg|<!-- [[امیر تیمور]] defeats the [[بھارت دی بادشاہت]], Nasir-ud-Din Mahmud Shah yesha in the winter of 1397-1398 -->
</gallery>
==بادشاہ==
Line ۵۶ ⟶ ۱۲۷:
*[[محمد بن تغلق]]
*[[فیروز شاہ تغلق]]
==حوالے==▼
▲ == حوالے ==
{{حوالے}}
[[گٹھ:تغلق خاندان]]
[[گٹھ:1320ء دی دہائی وچ قائم ہونے والے ملکاں تے علاقے]]
[[گٹھ:1321ء وچ قائم ہونے والے ملکاں تے علاقے]]
[[گٹھ:ایشیا دے سابقہ ملکاں]]
[[گٹھ:ہندوستان دی تریخ]]
[[گٹھ:تاریخی ترک ریاستاں]]
[[گٹھ:ترک شاہی خاندان]]
[[گٹھ:کامنز گٹھ جس دا ربط ویکی ڈیٹا اُتے اے ]]
[[گٹھ:1414ء وچ تحلیل ہونے والی ریاستاں تے عملداریاں]]
[[گٹھ:تغلق خاندان]]
[[گٹھ:ہندستان دی تریخ]]
| |||