"<span lang="ur">جلال الدین خوارزم شاہ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
"{{خانہ معلومات شاہی اقتدار |name=مینگوبردی |image= |caption=جلال الدین مینگوبردی دی یادگار، گ..." نال صفہ بنایا گیا۔ |
No edit summary |
||
لیک ۲۲ –
==جیون==
جلال الدین بن خوارزم شاہ اپنے باپ دی وفات دے بعد بحیرۂ کیسپین دے جزیرہ توں روانہ ہوکے شہر تبریز وچ آیا،ایتھے بعض بہادر دوستاں نوں اپنے نال ملایا،مغلاں نے اُس نوں گرفتار کرنا چاہیا،لیکن مغلاں دی صفاں نوں چیر کر معہ ہمراہیاں دے نکل گیا،اوتھے توں روانہ ہوکے غزنین پہنچیا، ایتھے اُس نوں اپنے ہمدرداں تے دوستاں دی اک جمعیت مل گئی اس نواح وچ جو مغلیہ فوج سی اُس نے حملہ کيتا جلال الدین نے اسنوں شکست دے کے بھگادتا اوریہ غالباً پہلی شکست سی جو چنگیزی فوج نوں جلال الدین دے مقابلے وچ حاصل ہوئی، اس خبر نوں سُن کر چنگیز خاں قلعہ طائفان توں روانہ ہوکے با میان پہنچیا،ایتھے اُس دا اک پوتا یعنی چغتائی خان دا بیٹا اک تیر دے لگنے توں ہلاک ہويا،چنگیز خاں نے بامیان دے زن و مرد دے قتل عام دا حکم دتا،ایتھے تک کہ جے کوئی عورت حاملہ سی تاں اُس نوں قتل کرکے اُس دے پیٹ وچوں بچے نوں کڈ کے اس بچہ دی وی گردن کٹی گئی،سلطان جلال الدین نے مغلاں دی فوج نوں شکستِ فاش دے کے بہت جلد اپنی حالت نوں درست اورمضبوط کرلیا اورچنگیز خاں دے مقابلے دے لئی مستعد ہوگیا،جے خوارزم شاہ دی جگہ جلال الدین ہُندا تاں یقیناً مغلاں نوں چیرہ دستی دا ایہ موقعہ ہرگز نہ مل سکدا، مگر خوارزم شاہ دی پس ہمتی اوربے وقوفی نے اپنے عظیم الشان لشکر توں کوئی کم وی نہ لینے دتا تے آباد شہراں نوں مغلاں دی خون آشام تلوار توں قتل ہونے دے لئی بے گناہ چھوڑدتا،سلطان جلال الدین جمعیت فراہم کرکے چنگیز خاں دے مقابلہ اُتے مستعد ہوگیا،مگر بد قسمتی توں اس جمعیت وچ ایداں دے سردار موجود سن جو عین وقت اُتے دھوکہ دے کے مغلاں توں جاملے تے سلطان جلال الدین دے پاس صرف ست سو آدمی رہ گئے انہاں نوں توں لڑدا بھڑدا دریائے سندھ دے ساحل دی طرف سلطان جلال الدین متوجہ ہويا،چنگیز خاں وی اپنا لشکر عظیم لئے ہوئے اوتھے پہنچ گیا،جلال الدین نے دریائے سندھ نوں اپنی پشت اُتے رکھ دے لشکر مغول دا مقابلہ کيتا،مغلاں نے کمان دی شکل وچ محاصرہ کرکے ہنگامہ کارزار گرم کيتا،مگر جلال الدین نے اس بہادری تے جواں مردی توں مقابلہ کيتا کہ چنگیز خاں اوراس دی لا تعداد فوج دے دانت کھٹے کردتے ،سلطان جلال الدین جدوں حملہ آور ہُندا سی مغلاں دی صفاں نوں دور تک پِچھے ہٹادیندا سی،مگر اوہ فیر فراہم ہوکے بڑھدے اورپہلے توں زیادہ جوش دے نال حملہ آور ہُندے سن ،اپنی جمعیت دی قلت تے دشمناں دی کثرت دے سبب اس معرکہ آرائی وچ سلطان جلال الدین نوں کوئی کامیابی حاصل نہ ہوئی،مگر سلطان جلال الدین دی شجاعت وبہادری کاسکہ چنگیز خاں دے دل اُتے بیٹھ گیا،ایتھے تک کہ انہاں ست سو بہادراں وچوں وی جدوں صرف اک سو دے نیڑے باقی رہ گئے تاں سلطان جلال الدین نے اپنی زرہ اُتار کر سُٹ دتی اوراپنا تاج ہتھ وچ لے کے گھوڑا دریائے سندھ وچ ڈال دتا،اُس دے بقیہ ہمراہیاں نے وی اپنے سلطان دی تقلید کی،چنگیز خاں نے چاہیا کہ مغلاں دا لشکر وی اُس دا تعاقب کرے اوراس بہادر شخص نوں گرفتار کرکے لیائے لیکن اس بحر ذخار وچ گھوڑا ڈالنا کوئی آسان کم نہ سی؛چنانچہ چنگیز خاں اورمغل دریائے سندھ دے کنارے اُتے رک گئے اوردریائے سندھ دے اندر انہاں مٹھی بھر بہادر اں اُتے تیراں دا مینہ برساندے رہے،ایتھے تک کہ صرف ست آدمی معہ سلطان جلال الدین دے کنارے اُتے پہنچ گئے، باقی سب دریا دے اندر مغلاں دے تیراں توں شہید ہوگئے،سلطان جلال الدین نے اس کنارے اُتے پہنچ کے اپنے کپڑے اُتار کر جھاڑیاں اُتے سکھانے دے لئی ڈال دتے،نیزہ زمین اُتے گاڑ کر اُس دی نوک اُتے اپنا تاج رکھ دتا اوراُس دے تھلے دم لینے لگیا اورگھوڑے دے زین نوں اُتار کر خشک ہونے دے لئی سامنے رکھ دتا۔
چنگیز خاں دوسرے کنارے اُتے کھڑا ہويا ایہ سب کچھ دیکھ رہیا سی اورحیران سی،اپنے تمام بیٹےآں اورسرداراں نوں جو اُس دے لشکر وچ موجود سن سامنے بلیا کے کہنے لگیا کہ ميں نے آج تک ایسا بہادر تے باہمت شخص نئيں دیکھیا،اس دے ہمرا ہی وی اس دی مانند بے نظیر بہادر نيں،اِنّے وڈے عظیم الشان دریا نوں اس طرح عبور کرنا وی انہاں نوں دا کم سی،جے ایہ شخص زندہ رہیا تاں مینوں اندیشہ اے کہ دنیا توں مغلاں دا ناں ونشان گم کردے گا،جس طرح ممکن ہوئے اس دے قتل کرنے دی تدبیر سوچی جائے،مگر بجز اس دے اورکچھ نئيں ہوسکدا سی کہ چنگیز خاں متاسف ومغموم دریائے سندھ کےکنارے توں واپس چلا گیا،ایہ واقعہ ۶۲۰ھ نوں وقوع پذیر ہويا۔
اس دے بعد سلطان جلال الدین نے سندھ وچ کچھ فتوحات حاصل کيتیاں اوراُس دے بہی خواہ ایتھے آ آ کر اُس دے نال شامل ہُندے رہے،چند روز دے بعد سلطان جلال الدین دریا نوں عبور کرکے کرمان دی جانب پہنچیا اوتھے توں شیراز گیا،اسی عرصہ وچ فدائیاں نوں متواتر ہزیمتاں دے کے اُنہاں دے نیڑےاً تمام قلعےآں نوں سوائے قلعہ الموت دے منہدم کردتا،فدائی یا باطنی گروہ مغلاں دی اس حملہ آوری دے وقت بہت مطمئن اورمسرور سی اورمسلماناں دے قتل عام دی خبراں سُن سُن کر ایہ لوک بہت خوش ہورہے سن چونکہ ایہ لوک وی مسلماناں دے اس طرح دشمن سن جداں کہ مغل لہذاان نوں مغلاں توں کوئی اندیشہ نہ سی،انہاں نے مسلماناں دی تباہ حالت دیکھ کے اپنے مقبوضات نوں بہت وسیع کرلیا،قرامطہ دی بیخ کنی سلطان جلال الدین دے قابل تذکرہ اوراہم کارنامےآں وچ شمار ہونا چاہیدا،اب اوہ زمانہ سی کہ مغلاں دا سیلاب شمال دی جانب متوجہ سی،سلطان جلال الدین نے موقعہ مناسب سمجھ کر بغداد دا رُخ کيتا کہ اوتھے جاکے خلیفہ ناصر لدین اللہ عباسی دی خدمت وچ حاضر ہوکے امداد طلب کراں تاکہ مغلاں دا ممالکِ اسلامیہ توں اخراج و استیصال بآسانی کيتا جاسکے،خلیفہ نوں چونکہ جلال الدین دے باپ نال نفرت تھی،لہذااس نے جلال الدین نوں وی نفرت دی نگاہ توں دیکھ کے فورا امرا نوں مامور کيتا کہ جلال الدین نوں آگے نہ ودھنے دو تے ساڈی مملکت توں باہر کڈ دو،ایہ رنگ دیک کر سلطان جلال الدین مقابلہ اُتے مستعد ہوگیا تے امرائے بغداد نوں شکست دے کے بھگادتا فیر خود اوتھے توں بجائے بغداد دے تبریز دی طرف متوجہ ہويا،تبریز اُتے قابض ہوکے گرجستان دی طرف گیا، اوتھے دے امرانے وڈی عزت دے نال اُس دا استقبال کيتا اوراُس دی تشریف آوری نوں بہت ہی غنیمت سمجھ کر سب نے اظہارکیا۔
اب سلطان جلال الدین دی حالت فیر درست ہوگئی اُدھر مغلاں دا عظیم الشان لشکر اُس دے مقابلے اُتے آیا،اصفہان دے نیڑے معرکۂ کارزار گرم ہويا، سلطان جلال الدین نے مغلاں نوں شکست دے کے بھگادتا اورفتح عظیم حاصل کرکے تمام ملک گرجستان اوراُس دے نواحی علاقےآں اُتے قابض ومتصرف ہوگیا،اس دے بعد مغلاں نے بہت تیاری تے عظیم الشان لشکر کے نال سلطان جلال الدین اُتے حملہ کيتا اس حملہ دی تیاریاں دا حال سن کر سلطان جلال الدین نےبغداد اوردوسرے اسلامی درباورں دی طرف ایلیچی روانہ کيتے کہ اس وقت میری مدد کرو تے اس متفقہ دشمن دا سرکچل لینے دو،مگر چونکہ جلال الدین دی بہادری اورشجاعت دی شہرت دور دور تک ہوچکيتی سی، اس لئی کسی نے وی اس گل نوں پسند نہ کيتا کہ جلا الدین مغلاں اُتے فتح یاب ہوکے ساڈے لئے موجب خطر بنے لہذا کوئی امداد جلاالدین نوں کسی طرف توں نہ پہنچی مجبوراً اوہ خود ہی مقابلہ دے لئی مستعد ہويا اورممکن سی کہ اوہ مغلاں نوں شکست دے کے اُنہاں دے حوصلے پست کردے اورآئندہ مصائب توں عالمِ اسلام نجات پائے،مگر خدائے تعالیٰ نوں ایہ گل منظور نہ تھی،جلال الدین نے جو جاسوس مغلاں دی لشکر دی نقل وحرکت معلوم کرنے دے لئی مقرر کيتے سن ،انہاں نے ایہ غلط خبر سلطان نوں پہنچائی کہ مغلاں دا لشکر حالے بہت دور اے ؛حالانکہ لشکر مغل بالکل نیڑے پہنچ چکيا سی؛چنانچ مغلاں نے آدھی رات دے وقت یکاک ایسی حالت وچ حملہ کيتا کہ جلال الدین نوں کوئی توقع دشمن دے حملہ دی نہ تھی،اس یکاک اپنے آپ نوں دشمن پنجہ وچ گرفتار دیکھ کے اول اُس نے ہتھ پاؤ ں مارے اورمصروف جدال وقتال ہويا،لیکن جدوں مایوس ہوگیا تاں اس ہنگامے توں نکل کے کسی سمت نوں گھوڑا اُڑا کر لے گیا، اُس دے بعد کسی نوں اس دا حال معلوم نہ ہويا۔
دوروایتاں سلطان جلال الدین دے انجام دی نسبت مشہور نيں،اک ایہ کہ اُس نوں کسی پہاڑی شخص نے جدوں کہ اوہ پہاڑ وچ کِسے جگہ آرام لینے دے لئی ٹھہرا ہويا سی اُس دے گھوڑے اورلباس دے لالچ وچ دھوکے توں قتل کردتا،دوسرے روایت ایہ اے کہ اوہ بہ تبدیلِ لباس اورمشائخ عظام دی خدمت وچ حاضر ہوکے صوفیاں اورعابداں دی زندگی بسر کرنے لگیا تے دور دراز ملکاں وچ سفر کردا رہیا اوراسی زہد وعبادت دی حالت وچ عرصہ دراز تک زندہ رہیا۔
==دریائے سندھ اُتے چنگیز خان نال جنگ==
24نومبر 1221 ء بروز بدھ، دن دا آخری پہر اے، نیلاب دا میدان لاشاں توں اٹا پيا اے ،ہر سمت انسانی اعضاء ڈھیریاں دی صورت وچ نظر آرہے نيں ، زخمیاں دی آہ و بکا توں کان پئی آوازاں سننا دشوار اے ۔آسمان اُتے منڈلاندے گدِھاں دے غول جگہ جگہ گھمدے بغیر سواراں دے گھوڑے کہ جنہاں دے سوار قتل ہوچکے نيں، بکھری ہوئی شمشیريں تے ڈھالاں اس گل کيتی گواہی دیندی نيں کہ اسلام دی تریخ دا اک عظیم الشان معرکہ اج اس میدان وچ پیش آیا اے۔
| |||