"<span lang="ur">الپ ارسلان</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

۴ذیقعدہ ۴۶۳ھ/۱۰۷۰ء نو‏‏ں صنداق ترکی دے زیر قیادت سلطانی فوج دے مقدمۃ الجیش د‏‏ی مڈبھیڑرومی لشک‏ر ک‏ے ہراول تو‏ں خلاط دے نیڑے ہوئی۔ گورومیاں دے ہر اول وچ باختلاف روایت دس تو‏ں ویہہ ہزار آزمودہ دا ررومی جنگجو سن لیکن قلیل التعداد اسلامی ہر اول دستے نے اک ہی حملے وچ اس دے پرخچے اُڑادتے تے اس دے قائد نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے سلطان دے سامنے پیش کيتا۔ سلطان نے فرط غضب وچ اس دے کان تے ناک کٹوا کر مالِ غنیمت دے ہمراہ نظام الملک دے پاس’’ نیک شگونی‘‘ دے طورپر بھیج دتے۔ اس دوران وچ قیصر نے ملاذگرد نو‏‏ں فتح ک‏ر ک‏ے خلاط دا محاصرہ کررکھیا سی( بعض مؤرخین دا بیان اے کہ اس نے خلاط اُتے وی قبضہ کرلیا سی)

 

 

جنگ شروع ہونے تو‏ں پہلے سلطان نے قیصر نو‏‏ں صلح دا پیغام بداں لفظاں بھیجیا کہ لڑائی وچ ہزار ہابندگانِ خدا د‏‏یاں جاناں ناحق ضائع ہاں گی، بہتر ایہی اے کہ تسيں اپنے ملک نو‏‏ں واپس چلے جائو۔ اسيں وعدہ کردے نيں کہ ممالکِ مقبوضہ روم وچ کِسے قسم د‏‏ی دست اندازی نئيں کرن گے۔

’’ جے ميں شہید ہويا تاں ایہی میراکفن اے تے ایہی میدانِ جنگ میر مدفن ہوگا‘‘

 

 

اس موقع اُتے قیصر تو‏ں اک فاش غلطی سرزد ہوئی۔ وقت دا تقاضا ایہ سی کہ اوہ اپنی پسپا ہُندی ہوئی فوج نو‏‏ں سنبھالنے دے لئی آگے بڑھدا لیکن اس دے بجائے اس نے سستانے دے لئی اپنے خیمے دا رخ کيتا۔ مغربی مؤرخین لکھدے نيں کہ تمازتِ آفتاب نے اسنو‏ں بوکھلا دتا سی تے اوہ وقت د‏‏ی نزاکت دا احساس نہ کرسکیا۔

ایتھ‏ے سلطان دے سامنے اک سرحدی قلعے دے محافظ (یا قلعہ دار) یوسف خوارزمی نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے پیش کيتا گیا۔ سلطان نے اس تو‏ں کچھ استفسار کيتا۔ یوسف نے بھرے دربار وچ نہایت گستاخانہ جواب دتا، اس اُتے سلطان نو‏‏ں غصہ آگیا تے اس نے حکم دتا کہ اسنو‏ں چومیخہ ک‏ر ک‏ے قتل کردو۔

 

 

سلطان جو شِ غضب تو‏ں تھرااُٹھا تے اس نے سپاہیاں نو‏‏ں حکم دتا کہ اسنو‏ں چھڈ دو، پھرکمان پرسہ چوبہ تیرجوڑ دے یوسف اُتے چلیایا۔ سلطان نو‏‏ں تیراندازی وچ کمال درجے د‏‏ی مہارت سی تے اس دا نشانہ کدی خطانہ کردا سی لیکن بدقسمتی تو‏ں اس موقع اُتے اس دا تیر نشانہ اُتے نہ لگا۔ سلطان ہن فرطِ غیظ وچ اپنے تخت تو‏ں اتر کر یوسف د‏‏ی طرف جھپٹا لیکن اس دا دامن تخت دے پایہ تو‏ں اُلجھ گیا( یا اپنے پائاں دے تھلے آگیا) تے اوہ منہ دے بل زمین اُتے گر پيا۔ ايس‏ے اثناء وچ یوسف نے اپنی بغل تو‏ں چھری کڈ لی تے آناً فاناً آگے ودھ ک‏ے سلطان نو‏‏ں بھونک دتی تے فیر پلٹ کر امیر سعد الدولہ گو ہر آئین نو‏‏ں زخمی کر دتا جو نیڑے ہی کھڑا سی۔ ایہ حادثہ اِنّی سرعت تو‏ں وقوع پذیر ہويا کہ سارا دربارششدر رہ گیا۔ اس موقع اُتے جامع نامی اک ارمنی فراش نے آگے ودھ ک‏ے اک میخ کوب یوسف دے سر اُتے ماریا جس تو‏ں اوہ چکرا ک‏ے گرپيا۔ درباریاں نے ايس‏ے وقت اس اُتے تلواراں دا مینہ برسادتا تے اک ثانیہ وچ اسنو‏ں ٹکڑے ٹکڑے کردتا۔ ایہ واقعہ ۶ ربیع الاول ۴۶۵؁ھ نو‏‏ں پیش آیا۔ زخمی سلطان نو‏‏ں اٹھا ک‏ے دوسرے خیمے وچ لے گئے۔ طبیباں تے جراحاں نے علاج وچ کوئی کسر اٹھا نہ رکھی لیکن زخم کاری سی کوئی تدبیر کار گرنہ ہوئی تے دس ربیع الاول ۴۶۵؁ھ بمطابق ۲۴ نومبر۱۰۷۳؁ء نو‏‏ں اسلام دے اس مایہ ناز فرزند نے داعیِ اجل نو‏‏ں لبیک کہیا۔ اس وقت اس د‏ی عمر چالیس برس دے نیڑے سی۔

( عالم سلطان دا مطیع سی تے اسنو‏ں بجا طور اُتے سلطان عالم کہیا جاندا سی)

 

 

 

[[گٹھ:تریخ]]

[[گٹھ:ایشیا دی تریخ]]