وکیپیڈیا

"<span lang="ur">ضلع چترال</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

Browse history interactively
→ پراݨی سودھنویں لکھائی →
Content deleted Content added
ویژوئلWikitext
Lakhpaal (گل بات | حصے داری)
۲۶,۰۳۱ edits
No edit summary
Lakhpaal (گل بات | حصے داری)
۲۶,۰۳۱ edits
No edit summary
لیک ۱ –
{|table id="toc" style="margin:0;background:#ccccff";width:900%" align="left" cellpadding="1"
{{Infobox settlement
| style="background:#ACE1AF" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="1" color=black>ضلع چترال<font>'''
|name = چترال ضلع
|official_name =
|native_name = چترال-چھترار
|settlement_type =
 
<!-- images and maps -->
|Pakistan - Khyber Pakhtunkhwa - Chitral.svg
|image_caption = Ataliq bazaar, Chitral
|image_blank_emblem =
 
<!-- Location -->
|subdivision_type = ملک
|subdivision_name = {{PAK}}
|subdivision_type1 = [[پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم|Province]]
|subdivision_name1 = [[تصویر:Flag of Khyber Pakhtunkhwa.svg|22px]] [[خیبر پختونخوا|NWFP]]
 
<!-- Seat of government and towns -->
|seat_type =
|seat =
|parts_type =
|parts_style =
|parts =
 
<!-- Politics -->
|government_footnotes =
|government_type =
|MNA= Shehzada Moinudin
MPA= Salim khan (Minister for welfare and population)
|established_title = Municipal Corporation
|established_date = 1969
|established_title1 =
|established_date1 =
|established_title2 =
|established_date2 =
|established_title3 =
|established_date3 =
|languages = [[پشتو زبان]] (official)<br />[[کھووار]]<br />[[فارسی زبان|Persian]]
 
<!-- Area -->
|area_magnitude =
|area_footnotes =
|area_total_km2 = 14850
|area_total_sq_mi =
 
<!-- Elevation -->
|elevation_footnotes =
|elevation_m = 1100
 
<!-- Population -->
|population_as_of = 2006
|population_footnotes =
|population_note =
|population_total = 20,000
|population_density_km2 =
|population_density_sq_mi =
 
<!-- General information -->
|timezone = [[پاکستان دا معیاری وقت|PST]]
|utc_offset = +5
|timezone_DST =
|utc_offset_DST =
|latd=35 |latm=53 |lats= |latNS=N
|longd=71|longm=48 |longs= |longEW=E
 
<!-- Area/postal codes & others -->
|area_code = 0943
|website = http://groups.yahoo.com/group/khowaracademy
 
http://www.chitraltoday.com (Chitral Today)
 
[http://www.chitraltimes.com/ www.chitraltimes.com]
|footnotes =
|image_map =
|mapsize =
|map_caption = Location within [[پاکستان|Pakistan]]
|pushpin_map=Pakistan
}}
'''ضلع چترال''' [[خیبر پختونخوا]] [[پاکستان]] دا [[اک]] [[ضلع]] اے۔
 
==جغرافیہ==
 
[[ترچ میر]]، [[ہندوکش]]، [[دریاۓ چترال]]، [[یارخن دریا]]، [[لسپر نالہ]]، [[لٹخو نالہ]]، [[گولن نالہ]]، [[شیش نالہ]]، [[بونی زوم]]، [[کو یو زوم]]، [[ہندو راج]]
 
[[تصویر:Pakistan – Khyber Pakhtunkhwa – Chitral.svg|300px|thumb|کبھے|[[صوبہ سرحد]]صوبہ سرحدو نخشہ، ھیہ نخشا کروئی رنگ ضلع چترال(چھترارو ضلعو) ظاہر کورویان۔]]۔ صوبہ سرحدو ای ضلع۔ چترال پاکستانو انتہائي شمالي کونا واقع شیر۔ ھیہ ضلع [[ترچ میرو]] آوانا واقع شیر ھیہ زوم [[سلسلہ کوہ ہندوکشو]]ژنگ ترین زوم شیر۔ ھیہ ضلعو سرحد افغانستانو [[واخانو پٹیو]] ملاو بویان اے پٹی ھیہ ضلعو وسط ایشو ممالکان(ملکھان) ساری جدا کورویان۔ رياستو ھیہ حصو آچہ ضلعو درجو دیونو ہوئے۔ وا ھیہ ضلعو صوبہ سرحدو ملیا کنڈ ڈويژنو سوم منسلک کورونو ہوئے۔ تان منفرد جغرافيائي محلِ وقوعو وجنيں دیندی ھیہ ضلعو رابطہ ملکھو(ملک) ديگر علاقان ساری تقريبا پونج مسہ پت منقطع بہچوران۔ تان مخصوص پُر کشش ثقافتو وار پُر اسرار ماضيو حوالو سورا ضلع چترال تان جُداگانہ حيثّيتو وجنيں سياحتو نقطہءنظرا دتی کھافی(کافي) اہميّيت اختيار کوری شیر۔ [[افعانستانو ژنگو(جنگ افغانستان)]] دورانی تان مخصوص جغرافيائي حيثيتو وجہین دیندی چھترارو(چترال)اہميّت ميں مزيد اضافہ ہوئے۔ موجودہ دورا وسطي ايشيائي مسلم ملکھان(ملکاں) آزادی ھیہ ضلعواہميتو کھافی(کافي) اُججے آریر۔ رقبو لحاظا ھيہ صوبو سفوسار پرت ضلع شیر۔
 
چھترار(چترال) پاکستانو قدیمی لوک و تاریخی ورثو حامل شیر،[[بادشاہ منیر بخاری]] دے مطابقا چھترارا( چترال) 17 شینی وا ھیہ ضلعو کھل(کل) آبادی چھور لکھ نفوسان سورامشتمل شیر ،لیکن چھترارار تعلق لاکھاک اردواوچے کھوار زبانونوجواں ادیب، شاعر، محقق وا صحافی [[رحمت عزیز چترالی]] چھترارازبانن تعداد جوہچھور نیوشی اسور وا کھوار اکیڈمی دتی اے لوئو تصدیق کوری اسور۔
 
== کھوار(چترالی زبان) ==
ھیہ ضلعو رویان بولی کھوار شیر۔ اکثریت [[مسلمانانن]] شیر لیکن [[وادی کالاش]] (کافرستان) کہ ھوندے کلاشگوم دتی رونوبویان اے غیر مسلم دتی آباد اسونی۔ [[کھوار اکیڈمیو]] صدر [[رحمت عزیز چترالیو]] تحقیقو مطابقا چھترارااوچے کالاشگوما(وادی کالاش) اہل سنت، اسمعیلیہ اوچے کالاش (کافر) آباداسونی۔
 
== ادبی تنظیم ==
* کھوار اکیڈمی (اکادمی برائے تحقیق چترالی زباناں)
* انجمن ترقی کھوار چترال
* کھوار اہل قلم۔ کھوار اہل قلم ݯھترارو ای پرت ادبی تنظیم۔ ہورو 15 اکتوبر 2014 ساوزینو بیندی اوشوے۔ ہمونیہ پت ہورو ای مرکزی حلقہ ای کھوار اہل قلم حلقہ پشاو‏ر و کھوار اہل قلم حلقہ گرم چشمہ و بیریو ملکہ اساک برارگینیان کھوار اہل قلم حلقہ اوور سیز دتی شیر، ہمی حلقہ جاتان شکلہ دنیو کونہ کونہ اسیرو ݯھتراری ہیہ تنظیمہ شامل بیندی اسونی ہمو ممبرانان تعداد ای شورار دتی زیاد۔ کھوار اہل قلم کندوری مشاعرہ ݯھترارہ کوریتاے۔ و ادبیات چترال نامہ رسالہ دتی انگویان۔ و 2016 اکتوبری ݯھتراری سینیر شعراندے ادبی ایوارڈ دتی پرہ‏‏ے۔
کھوار اہل قلمو عہدیدار ہمیت۔
محمد کوثر کوثر۔۔ چیرمین
مسرت بیگ مسرت صدر
اقرارالدین خسرو پرت سکتار (جنرل سیکریٹری )
محمد علی راحیل نایب صدر
عطا الدین عطا نایب صدر دوم
شیراز غریب/ شیراعظم ساحر فینانس سیکریٹری
علاوالدین حیدری۔ اطلاعات
ناصر علی تاثیر۔ جوائنٹ سیکریٹری
ف رہاد خان ناشاد صدر حلقہ لٹکوہ
عطاوالرحمن عدیم صدر حلقہ پشاو‏ر
طاہرالدین شادان۔ صدر حلقہ اوورسیز
 
== چھترارو نویوکو شھری نیزاک(شعرا) ==
کھوار اکیڈمیوحالیہ سرومطابقا کھوار زبانو شھری نیزاکن(شعرا)تعداد اک ہزاراری تجاوز کوری شیر۔ وا چھتراری شعران مجموعہ کلام دتی شایع بونیان۔ چھترارو نویوکو شھری نیزاک(شعرا) ہمیت اسونی۔
 
بابا سیئر
بابا ایوپ
عنایت اللہ فیضی
ذاکر محمد زخمی
محمد عرفان عرفان
گل نواز خاکی
امین الرحمن چغتائی
فضل الرحمن شاہد
اقبال الدین سحر
اقبال حیات
عزیز الرحمن بیغش
[[رحمت عزیز چترالی]]
مولا نگاہ
[[صفدرشاہ ساجد]]
مسرت بیگ مسرت
اقرارالدین خسرو
محمد کوثر کوثر
طاہرالدین شادان
معیزالدین بہرام
شیراز غریب
ولی زمان مسرور
فیض الباری بیگان
جمشید حسین عارف
سعادت حسین مخفی
شیر اعظم ساحر
رشید احمد راوی
 
== شماريات ==
 
چھترارو(چترال) ضلعوکُل رقبہ14850 مربع کلوميٹرشیر۔
 
ھیارا في مربع کلومیڑا 25 افراد آباد اسونی
 
سالی 2004-05 ضلعو آبادي 378000 اوشوئی
 
پینڈو آباديو پرت ذریعہ معاش زراعت شیر۔
 
کُل قابِل کاشت رقبہ 22550 ھيکٹيرزشیر۔
 
مضمون چترال ضلع دا اردو ترجمہ
 
چترال پاکستان دے انتہائي شمالي کونے اُتے واقع ا‏‏ے۔ ایہ ضلع ترچ میر دے دامن وچ واقع اے جو سلسلہ کوہ ہندوکش د‏‏ی بلند ترین چوٹی ا‏‏ے۔ اس کي سرحد افغانستان د‏‏ی واخان د‏‏ی پٹی تو‏ں ملد‏ی اے جو اسنو‏ں وسط ایشیا دے ملکاں تو‏ں جدا کردی ا‏‏ے۔ رياست دے اس حصے نو‏‏ں بعد ميں ضلع دا درجہ ديا گيا۔ تے صوبہ سرحد دے ملیا کنڈ ڈويژن تو‏ں منسلک کيا گيا۔ اپنے منفرد جغرافيائي محلِ وقوع کي وجہ تو‏ں اس ضلع دا رابطہ ملک دے ديگر علاقےآں تو‏ں تقريباپنج مہينے تک منقطع رہندا ا‏‏ے۔ اپني مخصوص پُر کشش سبھیاچار تے پُر اسرار ماضي دے حوالے تو‏ں ملفوف چترال کي جُداگانہ حيثّيت نے سياحت دے نقطہءنظر تو‏ں بھي کافي اہميّيت اختيار کر لي۔ جنگ افغانستان دے دوران اپني مخصوص جغرافيائي حيثيت کي وجہ تو‏ں چترال کي اہميّت ميں مزيد اضافہ ہويا۔ موجودہ دور ميں وسطي ايشيائي مسلم ملکاں کي آزادي نے اس کي اہميت نو‏‏ں کافي اُججے کيا۔ رقبے دے لحاظ تو‏ں يہ صوبہ دا سب تو‏ں وڈا ضلع ا‏‏ے۔
 
چترال پاکستان دا قدیمی لوک و تاریخی ورثہ دا حامل اے ،بادشاہ منیر بخاری دے مطابق چترال وچ 17 زباناں بولی جاندیاں نيں تے اس د‏ی کل آبادی چار لکھ نفوس اُتے مشتمل اے ،لیکن چترال تو‏ں تعلق رکھنے والے اردو تے کھوار بولی دے ممتاز ادیب، شاعر، محقق تے صحافی رحمت عزیز چترالی نے چترال وچ بولی جانے والی زباناں د‏‏ی تعداد چودہ لکھئ ا‏‏ے۔
 
== کھوار ==
 
ایتھ‏ے دے لوک کھوار نامی بولی بولدے نيں۔ اکثریت مسلماناں د‏‏ی اے لیکن کافرستان دے علاقے وچ غیر مسلم وچ وی آباد نيں۔ کھوار اکیڈمی دے صدر رحمت عزیز چترالی دے مطابق چترال تے کالاش وچ اہل سنت، اسمعیلیہ تے کالاش کافر آباد نيں۔
 
== ادبی تنظیماں ==
* [[کھوار اکیڈمی]] (اکادمی برائے تحقیق چترالی زباناں)
* انجمن ترقی کھوار چترال
 
== چترال دے نمایاں شعرا ==
کھوار اکیڈمی دے حالیہ سروے دے مطابق کھوار بولی دے شعرا د‏‏ی تعداد اک ہزار تو‏ں تجاوز کرگئی ا‏‏ے۔ تے شعرا دے مجموعہ کلام وی شایع ہو رہے نيں۔ چترال دے چند ممتاز شعرا مندرجہ زیل نيں
* بابا سیئر
* بابا ایوپ
* عنایت اللہ فیضی
* ذاکر محمد زخمی
* عرفان اللہ عرفان
* گل نواز خاکی
* امین الرحمن چغتائی
* فضل الرحمن شاہد
* اقبال الدین سحر
* اقبال حیات
* عزیز الرحمن بیغش
* [[رحمت عزیز چترالی]]
* مولا نگاہ
* [[صفدرشاہ ساجد]]
* (مسرت بیگ مسرت *]
* [ اقرارالدین خسرو*]
* [فیض الباری بیگان *]
* [محمد شیراز غریب *]
 
== شماريات ==
چترال ضلع دا کُل رقبہ14850 مربع کلوميٹر ا‏‏ے۔
 
ایتھ‏ے في مربع کلومیڑ 25 افراد آباد ہيں
 
سال 2004-05ميں ضلع کي آبادي 378000 تھی
 
پینڈو آبادي دا وڈا ذریعہ معاش زراعت ا‏‏ے۔
 
کُل قابِل کاشت رقبہ 22550 ھيکٹيرزھے
 
 
 
{|table id="toc" style="margin:0;background:#ffffff";width:900%" align="left" cellpadding="1"
| style="background:#ffffff" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="1" color=black>ضلع چترال<font>'''
|-
| style="background:#d0f0c0" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="12"
color=gray>Chitral District<font>'''
|-style="margin:0;background:#ffffffccccff";width:100%" align="center" cellpadding="2"
|- align="center"
| colspan="2" style="border-bottom: 2px solid #D3D3D3;" | [[Image:Pakistan - Khyber Pakhtunkhwa - Chitral.svg|100px270px]]
|- align="center"|- align="center"
| colspan="2" style="border-bottom: 2px solid #D3D3D3;" | [[Image:Badshahi Mosque Chitral NWFP Pakistan photo by Rehmat Aziz Chitrali.jpg|200px]]
|- align="center"|- align="center"
| [[دیس]]: || [[پاکستان]] [[File:Flag of Pakistan.svg|30px]]
|-
|[[صوبہصوبا]]: || [[خیبر پختونخوا]]
|-
|ضلعی راجکعر[[راجگڑھ]] : || [[چترال]]
|-
|رقبا [[تھاں]]: || 14,85014850 مربع کلومیٹر
|-
| لوک گنتیگݨتی: || 10,00447,000362
|-
| [[بولی|بولیاں]] : || کلاشہ/ [[کھوار/]]، اردو/[[کلاشا]]، مداک[[پالولا]]، لشٹی/پھالولہ/یدغہ/پشتو/[[یدغا]]، [[وخی]]
|-
|تصیل[[تحصیل|تحصیلاں]] : || 2
|-
|یونین کونسلاں: || 24
|-
|}
 
'''ضلع چترال''' [[پاکستان]] دا اک [[ضلع]] اے۔
{{خیبر پختونخوا دے ضلعے}}
 
==جغرافیا==
 
[[ترچ میر]]، [[ہندوکش]]، [[دریاۓ چترال]]، [[یارخن دریا]]، [[لسپر نالہ]]، [[لٹخو نالہ]]، [[گولن نالہ]]، [[شیش نالہ]]، [[بونی زوم]]، [[کو یو زوم]]، [[ہندو راج]]
 
{{سرحد دے ضلعے}}
 
[[گٹھ:خیبر پختونخوا دے ضلعے]]
[[گٹھ:ضلع چترال]]
[[گٹھ:پاکستانیپاکستان نگردے ضلعے]]
"https://pnb.wikipedia.org/wiki/ضلع_چترال" توں لیا