وکیپیڈیا

"<span lang="ur">لما امریکا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

Browse history interactively
→ پراݨی سودھنویں لکھائی →
Content deleted Content added
ویژوئلWikitext
Lakhpaal (گل بات | حصے داری)
۲۶,۰۱۷ edits
No edit summary
Lakhpaal (گل بات | حصے داری)
۲۶,۰۱۷ edits
No edit summary
لیک ۱۸ –
|style="padding-right: 1em;" | [[پرتگیزی]]، [[ہسپانوی]]
|}
'''لما امریکا''' [[دنیا]] دے لہندے ادھے انگ دے دکھنی یا تھلویں ادھے حصے اُتے مشتمل اک [[براعظم]] دا ناں اے ۔ ایس تھاں نال چوتھا سبھ توں وڈا [[براعظم]] (ایشیا ، افریقا تے اُبھے امریکا مگروں) اے تے لوک گݨتی وِچ پنجویں نمبر تے (ایشیا ، افریقا ، یورپ تے اتلے امریکا مگروں) آوندا اے۔ ایدے لیندے ول [[بحرالکاہل]]، چڑھدے تے اتر چڑھدے ول [[وڈا سمندر اوقیانوس]]، اتر وچ [[کیریبین سمندر]] تے [[اُبھا امریکا]] اے ۔ ایہدے وچ [[ارجنٹاین]]، [[بولیویا]]، [[برازیل]]، [[چلی]]، [[کولمبیا]]، [[ایکویڈار]]، گی آنا، [[پیراگوۓ]]، [[پیرو]]، [[سورینام]]، [[یوراگوۓ]] تے [[وینزویلا]] آندے نیں۔ [[فرانسیسی گیانا]] [[فرانس]] دا اک ضلع تے فاکلینڈ جزیرے [[برطانیا]] دے نیں۔ [[اروبا]]، [[بونایر]] تے [[کراساؤ]] دے ڈچ جزیرے وی لمے امریکا وچ گِݨے جاسکدے نیں ۔▼
 
▲'''لما امریکا''' [[دنیا]] دے لہندے ادھے انگ دے دکھنیلمے یا تھلویںتھللے ادھے حصے اُتے مشتمل اک [[براعظم]] دا ناں اے ۔ ایس تھاں نال چوتھا سبھ توں وڈا [[براعظم]] (ایشیا ، افریقا تے اُبھے امریکا مگروں) اے تے لوک گݨتی وِچ پنجویں نمبر تے (ایشیا ، افریقا ، یورپ تے اتلے امریکا مگروں) آوندا اے۔ ایدے لیندے ول [[بحرالکاہل]]، چڑھدے تے اتر چڑھدے ول [[وڈا سمندر اوقیانوس]]، اتر وچ [[کیریبین سمندر]] تے [[اُبھا امریکا]] اے ۔ ایہدے وچ [[ارجنٹاین]]، [[بولیویا]]، [[برازیل]]، [[چلی]]، [[کولمبیا]]، [[ایکویڈار]]، گی آنا، [[پیراگوۓ]]، [[پیرو]]، [[سورینام]]، [[یوراگوۓ]] تے [[وینزویلا]] آندےشامل نیں۔نیں ۔ [[فرانسیسی گیانا]] [[فرانس]] دا اک ضلع تے فاکلینڈ جزیرے [[برطانیا]] دے نیں۔ [[اروبا]]، [[بونایر]] تے [[کراساؤ]] دے ڈچ جزیرے وی لمے امریکا وچ گِݨے جاسکدے نیں ۔
لما امریکا 17,840,000 مربع کلومیٹر (6,890,000 مربع میل) تے پھیلیا ہویا اے۔ 2011 نوں ایہدی لوک گنتی 385,742,554 سی۔ لامت لوک لیندے تے چڑھدے پاسے ول دے کنڈیاں تے ریندے نیں۔ لمے پاسے بہت گھٹ لوک وسدے نیں ۔ ایتھے پرتگالی، ہسپانوی، فرنچ، ڈچ، انگریزی تے ہور پرانیاں دیسی بولیاں، بولیاں جاندیاں نیں ۔▼
 
▲لما امریکا 17,840,000 مربع کلومیٹر (6,890,000 مربع میل) تے پھیلیا ہویا اے۔ 2011 نوں ایہدی لوک گنتی 385,742,554 سی۔ لامت لوک لیندے تے چڑھدے پاسے ول دے کنڈیاںکنڈھیاں تے ریندےرہندے نیں۔ لمے پاسے بہت گھٹ لوک وسدے نیں ۔ ایتھے پرتگالی، ہسپانوی، فرنچ، ڈچ، انگریزی تے ہور پرانیاں دیسی بولیاں، بولیاں جاندیاں نیں ۔
 
لفظ امریکا 1507 وچ نقشے بݨاوݨ والے والدسیملر تے میٹتھیاس رنگمان نے اطالوی کھوجی امریگو وسپچی دے ناں تے رکھیا۔
Line ۲۹ ⟶ ۳۰:
لمے امریکا وچ [[دنیا]] دی سبھ توں اچی [[چھمبر]] [[اینجل چھبر]] وینزویلا وچ اے؛ [[پاݨی]] دے حساب نال [[دنیا]] دا سبھ توں وڈا [[دریا]] [[دریائے ایمیزون|ایمیزون]]؛ [[دنیا]] دا سبھ توں لمبا پہاڑی دھارا [[انڈیز]] اے جیہدا سبھ توں اُچا پہاڑ [[اکنکاگوا]] (6962 میٹر / 22841 فٹ) اے؛ [[صحرائے ایٹاکاما|ایٹاکاما]] دنیا دی سب توں سکی تھاں؛<ref>{{cite web|url=http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0308/feature3/|title=Parts of Chile's Atacama Desert haven't seen a drop of rain since recordkeeping began. Somehow, more than a million people squeeze life from this parched land|work= National Geographic Magazine|accessdate=2009-04-18}}</ref><ref>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20070202153149/http://www.extremescience.com/DriestPlace.htm |title=Driest Place &#124; Driest Desert Atacama Desert|publisher=Extremescience.com |date=2007-01-25 |accessdate=2009-04-18}}</ref><ref>{{cite journal|author=McKay, C. P.|date=May–June 2002|volume=14|page=30|title=Two dry for life: The Atacama Desert and Mars|issue=3|url=http://quest.nasa.gov/challenges/marsanalog/egypt/AtacamaAdAstra.pdf|journal=Ad Astra}}</ref> دنیا دا سب توں وڈا مینہ جنگل [[ایمیزون برساتی جنگل]]؛ دنیا دی سبھ توں اچی بپاو والی جھیل [[ٹائیٹاکا]] تے دنیا دے سبھ توں لمے پاسے ول وسن والا پنڈ [[پورٹو ٹورو]] [[چلی]] لمے امریکا وچ اے ۔ [[سونا]]، [[چاندی]]، [[ٹن]]، [[تانبا]]، [[لوآ]] تے [[پٹرول]] لما امریکا چوں نکلن والیاں زمینی شیواں نیں۔ [[لاما]]، [[ایناکونڈا]]، [[پیرانہا]]، [[جیگوار]]، [[ویکونا]] تے [[ٹاپیر]] لما امریکا دے نویکلے جانور نیں۔
 
[[برازیل]] ایس براعظم دا سبھ توں وڈا دیس اے جیہڑا رقبے تے لوک گنتی دے حساب نال براعظم داادھدا ادھ بݨدا اے ۔ آباد تھاں تے دیس 3 ٹولیاں وچ ونڈے جاسکدے نیں: گیانا دیس، انڈین دیس تے لمی تکون۔
 
==تریخ==
لما امریکا [[پراݨے جیون ویلا|پراݨے جیون ویلے]] توں لے کے [[وشکارلہوچکارلا ویلہویلا (جیالوجی)]] وچ [[افریقہافریقا]] نال جڑیا ہویا سی۔سی ۔ ایہ ایس توں 22 کروڑ 50 لکھلَکھ ورےورھے پہلےپہلاں جدوں تک رہیا جد ایہ [[پینجیا]] (اک وڈے براعظم) دےدا انگحصا سن،سن ۔ فیر وکھرا ہونہوݨ لگیا۔لگ ایسےگیا۔ ایس لئی ایہدے تے [[افریقا]] دے [[پتھری جاندار]] تے [[پڑیچٹان|پڑیاںچٹانا]] اکو جہےجہیاں نیں ۔
 
لمے امریکا وچ انسان 15000 ورھے پہلاں روس ولوں،ولوں اُبھے امریکا توں ہوندے ہوے پاناما راہ پُہنچے ، جدوں ایہ برف نال الاسکا نال جڑیا ہویا سی اُبھے امریکا توں ہوندے ہوے پاناما راہ پُہنچے ۔ ایتھے 9000 م پ ورھے پہلے سکواش مرچ تے [[بی]] ایمیزون دے اُبھے تھانوان ول بیجے وڈھے گۓ۔ شکر قندی نوں کھان پین لئی ورتن دے پانڈیاں تے نشان 2000 م پ ورے پرانے نیں۔ 2000 م پ دے دوالے وائی بیجی والیاں رہتلاں انڈیز دے والے پونگریاں تے مچھیاں پھڑنا تے ایھدا کھان پین دا وڈا انگ ہون دا رواج وی پیا۔ [[لاما]]، [[ویکونا]]، [[گواناکو]] تے [[الپاکا]] نوں 3500 م پ ورےورھے پہلےپہلاں اتلے انڈیز دے دوالے سمان لدن، آنآون جان تے گوشت تے دددُدھ لیواسطے پالنپالݨ دا رواج پیا۔<ref name="OBrienP-Oxford_Atlas"/>
 
بوٹیاں دی اگائی تے فیر واہدےوادھے نال اک تھاں تے ٹک کے دہنرہن نال ایتھے پہلیاں دلتلاںرہتلاں دا مدھمڈھ پیا۔ لمالمے امریکا دیاں پہلاںپہلیاں رہتلاں وچ نورٹے چکو پیرو دیاں کنڈیاںکنڈھیاں تے سبسبھ توں پہلی سی۔سی ۔ ایہدے بنے ہرم مصر وچ بننوالےبنن والے اہرام دے ویلے دے نال دےسن۔دے ایہنانسن دی۔ ایہناں دا بپاریتجارتی پدھر نے بپار پھیلانپھیلاون لئی راہ بناۓ، وائی بیجی نوں ودھایا تے اوہناں مگروں 900 م پ وچ چاون آۓ۔ چاون دے بنے کوٹھے 3,177 میٹر اچیاں تھانوان تے بنے نین تے ایہ رہتل 900 توں لے کے 300 م پ تک چلی۔چلی ۔
دکھنی امریکی رہتلاں وچ انکا وڈی سی۔ایہسی ۔ایہ انڈیز دے پربتپہاڑی دھارے وچ وس رئيرہی سی تے 1438 توں 1533 تک ایہ اپنی اتلی پدھر تے سی۔سی ۔ ایہ وکھری تے اگے ودھویں سی۔ 9 توں 14 ملین تک لوک 25000 کلومیٹر لمیاں سڑکاں نال اک دوجے نال جڑے ہوۓ سن۔ نگر ٹھیک کٹے ہوۓ تے ودھیا پتھراں نال تے اک ودھیا ول نال بنے سن تے اک ڈھکی پدھر نال سن۔ ڈھکی پدھر وائی بیجی دا عام رواج سی۔ وشکارلے تے دکھنی چلی وچ ماپوچے وس رۓ سن تے اوہناں یورپی لوکاں دا اروکو دی لڑائی وچ 300 ورے تک آڈا لائی لکھیا۔
 
'''یورپی رہتل'''
"https://pnb.wikipedia.org/wiki/لما_امریکا" توں لیا