"<span lang="ur">مشہد</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
لیک ۱۸۳ –
تیموریاں دے بعد صفوی سلطنت وجود وچ آگئی ایران وچ اسلامی فتوحات دے بعد جو سب توں وڈی حکومت قائم ہوئی اوہ 1501ء توں 1722ء تک قائم رہنے والی صفوی سلطنت سی۔ جس نے تیموریاں دے بعد ایران وچ عروج حاصل کیتا. اس حکومت دا بانی شاہ اسماعیل اک بزرگ شیخ اسحاق صفی الدین (متوفی 1334ء) دی اولاد وچوں سی چنانچہ انہاں بزرگ دی نسبت توں ایہ خاندان صفوی کہلاندا اے ۔
شاہ اسماعیل نے شیعیت نوں ایران دا سرکاری مذہب قرار دتا تے عباس اعظم نے ایران دے وسط وچ اصفہان نوں دارالسلطنت بنایا۔عباس نے اصفہان نوں اِنی ترقی دی کہ لوک اس نوں "اصفہان نصف جہان" کہنے لگے۔ اس زمانے وچ اصفہان دی آبادی 5 لکھ دے لگ بھگ سی۔ ایتھے ایسی شاندار عمارتاں تعمیر کیتی گئی جو قسطنطنیہ تے قاہرہ نوں چھڈ کر اس زمانے دے کسے شہر وچ نئیں سن۔ اس دور وچ مشہد وڈی تیزی توں پھلنے پھولنے لگیا۔
==[[روضہ امام علی رضا]] دا رقبہ==▼
مشہد وچ امامِ رضا دے روضےکی صدیاں پرانی تے طویل تریخ اے۔ کوئی سٹھ ایکڑ رقبے اُتے پھیلیا ہویا ایہ اک وسیع و عریض کمپلیکس اے جس دی توسیع تے آرائش دا کم ہر دور حکومت وچ ہُندا رہیا تے جو ہن وی جاری اے۔ ▼
== امام رضا علیہ السلام دا روضہ ==
{{اصلی| حرم امام رضا (ع)}}
امام رضا علیہ السلام نوں مامون دے حکم توں ہارون دے مقبرہ وچ دفن کیتا گیا۔<ref>جعفریان، شیعہ جغرافیائی انسائکلو پیڈیا، ۱۳۸۷ ش، صفحہ ۹۳۔</ref> تے اوہ جگہ بتدریج مشہد الرضا دے نام توں مشہور ہو گئی۔<ref>جعفریان، شیعہ جغرافیائی انسائکلو پیڈیا ، ۱۳۸۷ ش، صفحہ ۹۷۔</ref> تیموریاں دی حکومت دے زمانہ تک امام رضا علیہ السلام دی قبر اُتے ضریح دستور وچ شامل نئيں سی۔<ref>جعفریان، شیعہ جغرافیائی انسائکلو پیڈیا ، ۱۳۸۷ ش، صفحہ ۹۷۔</ref> امام رضا علیہ السلام دے حرم دا رقبہ ایران وچ اسلامی انقلاب دی کامیابی توں پہلے تک اک ۱۲۰ ہزار اسکوائر میٹر سی، جو سب ۱۲۹۲ ش وچ ودھ کر دس لکھ اسکوائر میٹر تک ہو چکيا اے۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۷۷۔</ref>
امام رضا علیہ السلام دے حرم دی پنجويں ضریح ۱۶ اسفند ۱۳۷۹ شمسی وچ نصب کيتی گئی اے تے ۱۲ ٹن اس دا وزن اے۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۷۷۔</ref> ۲۸ رواق وچ ۶۳ ہزار اسکوائر میٹر توں زیادہ دا رقبہ مسقف اے، جس وچ اک لکھ ساٹھ ہزار نمازیاں دے نماز پڑھنے دی گنجائش اے۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۷۷۔۷۸</ref>
[[آستان قدس رضوی]]، اک وڈا تے چند جانبی ادارہ اے جس دے ما تحت امام رضا علیہ السلام دے روضہ دی انظامیہ وی اے، ایہ اک ثقافتی، مذہبی، اقتصادی ادارہ اے جس دا شمار کثیر موقوفات توں استفادہ دی وجہ توں جہان اسلام دے سب توں وڈے موقوفات وچ کیتا جاندا اے۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۱۶۔</ref> امام رضا علیہ السلام دے منقول موقوفات درج ذیل نيں: قرآن دے نسخے، مخطوطات، جواہرات، نفیس اشیائ، ظروف، پارچے تے نقاشی وغیرہ، جنہاں دی نگہداشت میوزیم تے خزانہ وچ ہُندی اے تے غیر منقول موقوفات وچ املاک، اراضی، باغات تے عمارتاں شامل نيں۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۱۶۔۱۷</ref> امام رضا علیہ السلام دے حرم دا اقتصادی شعبہ سازمان اقتصادی رضوی دے نام توں معروف اے، جس دے ما تحت ۴۰ دے قریب اقتصادی کمپنیاں مختلف شعباں صنعت و معدن، کاشت کاری، ساخت و ساز تے خدمات عمومی وچ کم کردیاں ناں۔<ref>پرتو خورشید، جلد ۱، ۱۳۹۲ ش، صفحہ ۲۲۔۲۳</ref>
▲===[[روضہ امام علی رضا]] دا رقبہ===
▲مشہد وچ امامِ رضا دے
== ایران دا معنوی تے ثقافتی دار الحکومت ==
شہر مشہد نوں سن ۱۳۸۸ ش وچ ایران دے روحانی دار الحکومت دے طور اُتے قرار دتا گیا اے۔<ref>روحانی دار الحکومت دے عنوان توں مشہد دا تعارف، روزنامہ دنیای اقتصاد، ۵ آبان ۱۳۸۸ ش۔</ref> اسی طرح توں اس شہر نوں اسلامی ملکاں دے ادارہ تعلیمی و علمی و ثقافتی دی طرف توں سن ۲۰۱۷ ع وچ (آی س س ک و) اسلامی ثقافت و تمدن دے دار السلطنت دا نام دتا گیا اے۔<ref>اسلامی ثقافت دے دار الحکومت مشہد دا منشور، مشہد دی ویب سائٹ ۲۰۱۷۔</ref> ایہ ادارہ ہر سال تن شہراں نوں اسلامی ثقافت یا اسلامی دنیا دے تمدن دے دار الحکومت دے عنوان نال منتخب کردا اے۔<ref>فرید جواہر زادہ، مشہد جہان اسلام دے تمدن دا دار الحکومت ۲۰۱۷، روزنامہ ایران دی ویب سائٹ، نیوز کوڈ ۱۱۷۷۲۶۔</ref>
==تہران توں مشہد پروازاں==
مشہد دی آبادی 2500000 تک پہنچ گئی اے [[تہران]] توں روزانہ کوئی پندرہ دے قریب پروازاں مشہد جاندی نیں
| |||