"<span lang="ur">اصول کافی</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

{{حدیث مجموعے}}

'''الکافی''' یا اصول کافی اک شیعہ مجموعۂ احادیث اے جو [[محمد بن یعقوب الکلینی|ابوجعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی]] المتوفى [[328ھ]] / [[329ھ]]، نے مرتب کیتا۔<ref name="Meri">{{cite book|author=Meri, Josef W.|year=2005|title=Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia|location=USA|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-96690-0|url=http://www.amazon.com/Medieval-Islamic-Civilization-Encyclopedia-Encyclopedias/dp/0415966906}}</ref> کلینی نے اس کتاب نو‏ں [[اہل بیت]] دے شاگرداں تے شیعہ و [[اہل سنت]] دے اہ‏م تے معتبر راویاں دی روایات دی بنیاد اُتے مرتب کیتا۔ اس کتاب نو‏ں تالیف کرنے وچ تقریبًا ویہہ(20) سال لگے نيں۔ مجموعہ وچ کل 16,199 روایات نيں۔<ref name="alislam">http://www.al-islam.org/al-tawhid/kafi/1.htm Hadith al-Kafi</ref>

کلینی نے اس کتاب نو‏ں لکھنے دے لئی اپنے زمانہ دے تقریبًا تمام علمی تے حدیثی مراکز ورگےجداں [[ایران]]، [[شام]]، [[عراق]] تے [[سعودی عرب]] دا سفر کیتا ایتھ‏ے تک کہ بزرگاں تو‏ں حدیث نو‏ں سننے تے حاصل کرنے وچ قریہ تے دیہات دا سفر کیتا اس لحاظ تو‏ں اسلامی تعلیمات اوراحکمتے احکم خصوصا مکتب تشیع دی تعلیمات نو‏ں استنباط اوراستخراجتے استخراج کرنے دے لئی سب تو‏ں پہلا تے اہ‏م منبع سمجھا جاتااےجاندا اے ۔<br />{{حوالہ درکار|}}

یہایہ کتاب تن حصاںحصیاں اصول الکافی [[اصول دین]] دے بارے وچ ، فروع الکافی [[فروع دین]] یا (فقہی احکم) دے بارے وچ تے روضۃ الکافی یا [[روضہ کافی]] متفرقات مسائل دے بارے وچ، اُتے مشتمل اے،<ref name="Howard">{{Citation

| url =http://al-islam.org/al-serat/default.asp?url=kulayni-howard.htm}}</ref> مجموعی طور اُتے اس وچ چونتیس کتاباں، تن سو چھویہہ(326) باب تے سولہ ہزار تو‏ں زیادہ حدیثاں نيں۔

الکافی بنیادی طور اُتے تن حصاںحصیاں اُتے مشتمل اے۔

تن حصاںحصیاں وچو‏ں پہلے حصے دا عنوان اصول کافی اے جو چار جلداں اُتے مشتمل اے۔

اس حصے وچ [[شیعہ]] عقائد تے ائمہ(ع) دی زندگی نیز اک مسلما‏ن فرد دی راہ و روش دے تعین دے سلسلے وچ منقولہ احادیث درج کیتیکیتیاں گئیگئیاں نيں۔

کتاب "اصول کافی" شیعہ عقائد دی شناخت دا اہ‏م ترین ماخذ اے جو با رہیابارہا الکافی دے ہور حصاںحصیاں تو‏ں علاحدہ، مستقل طور اُتے شائع دیکیتی جاچدیجاچکی اے تے اس دے متعدد تراجم کیتے گئی نیز اس اُتے متعدد شرحاں لکھیلکھیاں گئیگئیاں نيں۔

اصول کافی نو‏ں اٹھ کلی حصاںحصیاں وچ مرتب کیتا گیا تے شیخ کلینی نے ہر حصے نو‏ں مستقل کتاب دے طور اُتے متعارف کرایا اے۔ یہایہ اٹھ ابواب کچھ یاںایداں نيں:

:کتاب فضل القرآن، یہایہ کتاب 14 ابواب اُتے مشتمل اے؛

گوکہ اصول کافی اُتے متعدد شرحاں لکھیلکھیاں گئیگئیاں نيں تے انہاں دے متعدد تراجم شائع ہوچدےہوچکے نيں لیکن اسيں ایتھ‏ے صرف دستیاب شروح، تراجم، معاجم تے حواشی دا ذکر کردے نيں۔

:شرح اصول الکافی، صدرالدین شیرازی ([[ملیا صدرا]]) (متوفی [[1050ھ]]) تے تن مجلدات وچ۔ یہ شرح اصول کافی دی کتاب الحجہ دے آخر تک تے عربی وچ اے جو مؤسسۂ مطالعات وتحقیقات فرہنگی نے، محمد خواجوی دی تصحیح دے نال تن مجلدات وچ، شائع دیکیتی اے۔

علااوہ ازاں، کئی دوسری شرحاں وی اصول کافی اُتے لکھیلکھیاں گئیگئیاں نيں جو نامکمل رہ گئیگئیاں نيں۔ انانہاں تمام کتب دا مجموعہ کلینی سافٹ ویئر وچ موجود اے تے دستیاب اے۔

اکثر ناصبی حضرات اپنی کتب وچ یہایہ بتےگل کرانے دی کوشش کردے نيں کہ الکافی دی تمام روایات صحیح نيں ،حالانکہ اسيں الکافی دی ہر حدیث نو‏ں صحیح نئيں مندے بلکہ اس وچ بعض ضعیف تے مرسل حدیثاں وی موجود نيں۔ چنانچہ اہل تشیع دے محدث اعظم [[سید ابو القاسم خوئی]] (رح ) علم رجال دے موضوع اُتے اپنی شہرہ آفاق کتاب معجم رجال الحدیث وچ روایات الکافی دے متعلق لکھدے نيں۔

''تے اسيں نے جو کہیا اے کہ الکافی دیدیاں تمام روایات صحیح نئيں نيں۔اس دی یہایہ امر وی تاکید کردا اے کہ [[شیخ صدوق]] (رح) تے انہاں دے شیخ محمد بن حسن (رح ) وی الکافی دی تمام روایات نو‏ں صحیح نئيں سمجھتےسمجھدے سن کیونکہ کافی وچ بعض روایات ضعیف وی نيں''<ref>معجم رجال حدیث ،ج 1، ص 92</ref>

محدث کبیر [[محمد باقر مجلسی|علامہ مجلسی]] (رح) دی اصول کافی دی شرح مراۃ العقول دے مطالعہ تو‏ں اندازہ ہوندا اے کہ انہاں نے اپنی شرح کافی وچ ہر حدیث دی سندی حیثیت دا وی تعین کر دتا اے تے ضعیف، صحیح، موثق یا قوی دی وضاحت کردیکردتی اے۔

[[آقا بزرگ تہرانی|آقائے بزرگ تہرانی]] (رہ) نے تحریر فرمایا اے کہ اصول کافی وچ 34 کتاباں، 323 باب نيں تے کل احادیث 16 ہزار دے قریب نيں جنہاں وچاںوچوں ،