"<span lang="ur">ریاست پٹیالا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

بابا اعلیٰ سنگھ دیاں سرگرمیاں نوں ویکھ کے [[احمد شاہ درانی]] نے اس نوں سیاسی سرپرستی حاصل کرنی چاہی ۔ پر اس گلوں [[دل خالصہ]] ناراض ہو گیا ۔ س۔ [[جسا سنگھ آہلووالیا]] نے وچ پے کے اعلیٰ سنگھ ولوں دل خالصہ متعلق اپنی گستاخی دی معافی منگوائی ۔ بابا اعلیٰ سنگھ نے اپنے پوترے کنور امر سنگھ نوں سردار آہلووالیا توں امرت پان کروایا ۔ سن 1763 وچ پٹیالے دے قلعے دی بنیاد رکھی ۔ سن 1764 وچ زین خان دے قتل توں بعد دل خالصہ نے سرہند نگر س۔ بڈھا سنگھ نوں دتا ، جس توں 25 ہزار روپئے دے کے بابا اعلیٰ سنگھ نے خرید لیا ۔ احمد شاہ درانی نے سن 1764 وچ اپنے ستویں حملے ویلے اعلیٰ سنگھ نوں دھونسا اتے جھنڈا بخشیا اتے سرہند دی صوبیداری دتی ۔ 7 اگست 1765 نوں بابا اعلیٰ سنگھ دا انتقال ہو گیا ۔

 

 

صاحب سنگھ دے نابالغ ہون کرکے ریاست دا پربندھ پہلاں اس دی دادی حکما دیوان نانوملّ دی مدد نال چلاؤندی رہی ۔ دادی دے انتقال توں بعد اس دی بھوآ بیبی راجندر کور نے کم سمبھالیا ۔ بعد وچ اس دی بھین بیبی صاحب کور نے راج-پربندھ چلایا ۔ اس نے مراٹھیاں توں ریاست نوں بچایا اتے دیوان نانوملّ نوں اس دیاں کار- ستانیا دی سزا دتی ۔ ہور وی کئی سنکٹاں توں ریاست نوں سورکھیت رکھدے ہویاں سن 1799 ء وچ اپنے پران تیاگے ۔ اس توں بعد رانی آس کور نے ریاست دا پربندھ چلایا ۔ اس دے راج- دور وچ مہاراجہ رنجیت سنگھ دا پرتاپ ودھیا ۔ اس دی طاقت توں ڈردیاں ستلج پار دیاں ساریاں ریاستاں نے مل کے سن 1808 ء وچ انگریزاں دی سرپرستی وچ جان دا فیصلہ کیتا اتے 25 اپریل 1809 ء دے عہدنامے مطابق ستلج پار دے علاقے ول مہاراجہ رنجیت سنگھ دی سرگرمی رک گئی ۔ سن 1810 ء وچ کرنل اکٹر لونی دی سفارش’ تے مغل بادشاہ اکبر ثانی نے صاحب سنگھ نوں ‘ مہاراجہ’ دا خطاب دتا ۔ اس دا انتقال سن 1813 ء وچ ہویا ۔