ہولکر خاندان اوہناں عزت والے راجٹبراں وچ اک سی جنہاں دا نام حکمران دے سرلیکھ ولوں جڈا ، جو عامَ طور اتے مہاراجہ ہولکر جاں ہولکر مہاراجے دے روپ وچ جانیا جاندا سی ، جدوں کہ پورا سرلیکھ مہاراج راج مہاراجہ سوائی شری ( انفرادی نام ) ہولکر بہادر ، مہاراجہ آف اندور سی ۔
==جان پہچان==
ملہاراو ہولکر نے اس خاندان دی کیرتی بڑائیبڑھائی ۔ مالواوجےمالوا جت وچ پیشوا باجیراو دی مدد کرن اتے انھاننوں [[مالوا]] دی صوبیداری ملی ۔ شمال دیاں ساریاں مہماں وچ انھاننے وچ پیشوا نوں خاص تعاون دتا ۔ اوہ [[مراٹھا راج]] دے بلوان کھمبھا سن ۔ انھاننے اندور راج دا قیام کیتا ۔ اوہناں دے تعاون ولوں مراٹھا سامراج [[پنجاب]] وچ [[اٹک]] تک پھیلیا ۔ سداشوراو بھاؤ دے ان-بہتر سبھاء دے کارن انھاننے [[پانی پت دی تیجی لڑائی|پانیپت دی لڑائی]] وچ اسنوں پورا تعاون نہیں دتا اتے اسدے تباہی کاری نتیجیاں ولوں مراٹھا سامراج دی رکھیا کیتی ۔
ملہارراو دے انتقال دے بعد اسدی بیواہ نونہہ اہلیا دیوی ہولکر نے تیہہ سال تک وڈی اہلیت ولوںنال راج چلا ۔ سویوواقعمنظم راج ، سیاسی سوجھ ، سہنشیلمڈہبی روادیری دھارمکتا ، پرجا دے ہتسوچ وچار ، دان پن اتے تیرتھستھانوںتیرتھستھاناں وچ بھوناساریتعمیر لئی نے مشہور ہن ۔ انھاننے پرمیشور نوں نوینویں بھوناں ولوںنال مزین کیتا ۔ سن 1795 وچ اوہناں دے انتقال دے بعد تکوجی ہولکر نے تن سال تک راج کیتا ۔ تدصوبہ اترادھکارجانشینی لئی جدوجہد ہون اتے ، امیرکھاں اتے پنڈاریاں دی مدد ولوںنال یشونتراو ہولکر اندور دے حکمران بنے ۔ پونا اتے اثر قائم کرن دی مہتواکانکشااہلیت دے کارن اوہناں دے اتے دولتراو سندھیا دے وچ پرتیدوندوتامخاصمت پیدا ہو گئی ، جسدے بھیانک نتیجہ ہوئے ۔ مالوا دی سرکھیا جاندی رہی ۔ مراٹھا سنگھکنفڈریشن کمزور اتے امتحدغیرمتحد ہو گیا ۔ انت وچ ہولکر نے سندھیا اتے پیشوا نوں ہراکے پونا اتے حققبضہ کر لیا ۔ بھیبھیت ہوکے باجیراو دوسرا نے 1802 وچ بیسین وچ انگریزاں ولوںنال اپمانجنکتوہین صلاحآمیز صلح کر لئی جو دوسرا[[دوسری اینگلو مرہٹہ لڑائی|دوسری آنگلاینگلو - مراٹھا لڑائی]] دا کارن بنی ۔ ارمبھشروع وچ ہولکر نے انگریزاں نوں ہرایا اتے ویاکل کیتا اتے انت وچ پراست ہوکے راجپرگھاٹراجپورگھاٹ وچ صلاحصلح کر لئی ، جسدے نال انھاننوں خاص نقصان نہیں ہوئیہوئیا ۔ 1811 وچ یشونتراو ہولکر دی موت ہو گئی ۔
آخری[[تیسری آنگلاینگلو مراٹھا جنگ|آخری اینگلو- مراٹھا لڑائی]] وچ پراست ہوکے ملہارراو دوسرا نوں 1818 وچ مندسور دی اپمانجنکتوہین صلاحآمیز صلح قبول کرنی پئی ۔ اس صلاحصلح ولوں اندور راج ہمیشہ لئی لنگڑا بنّ گیا ۔ غدر وچ تکوجی دوسرا انگریزیانگریزاں دے متعلقنال وفادار راےرہے ۔ انھاننے اتے اوہناں دے اترادھکاریاںجانشیناں نے انگریزاں دی ڈاک ، تار ، سڑک ، ریل ، ویاپارکر آدیوغیرہ یوجناواںسکیماں نوں کامیاب بناؤن وچ سارا تعاون دتا ۔ 1902 ولوں انگریزاں دے سکے ہولکر راج وچ چلن لگے ۔ 1948 وچ ہور دیشیدیسی راجاں دی طرح اندور وی آزاد بھارت دا انکھڑواں انگ بنّ گیا اتے مہاراج ہولکر نوں نجی کوش حاصل ہویا ۔▼
▲آخری آنگل - مراٹھا لڑائی وچ پراست ہوکے ملہارراو دوسرا نوں 1818 وچ مندسور دی اپمانجنک صلاح قبول کرنی پئی ۔ اس صلاح ولوں اندور راج ہمیشہ لئی لنگڑا بنّ گیا ۔ غدر وچ تکوجی دوسرا انگریزی دے متعلق وفادار راے ۔ انھاننے اتے اوہناں دے اترادھکاریاں نے انگریزاں دی ڈاک ، تار ، سڑک ، ریل ، ویاپارکر آدی یوجناواں نوں کامیاب بناؤن وچ سارا تعاون دتا ۔ 1902 ولوں انگریزاں دے سکے ہولکر راج وچ چلن لگے ۔ 1948 وچ ہور دیشی راجاں دی طرح اندور وی آزاد بھارت دا انکھڑواں انگ بنّ گیا اتے مہاراج ہولکر نوں نجی کوش حاصل ہویا ۔
== ہولکر سامراج دا قیام ==
ملہارراو ہولکر ( جم 1694 ، موت 1766 ) نے اندور وچ پروار دے راج دا قیام کیتا ۔ اوہناں نے 1720 دے دہاکے وچ مالوا کھیتر وچ مراٹھا فوجاں دی سامبھی اتے 1733 وچ پیشوا نے اندور دے آسپاس دے کھیتر وچ 9 علاقہ کھیتر دتے ۔ اندور شہر [[مغل سامراج]] ولوں منظور ، 3 مارچ 1716 تاریخ ولوں کمپیل دے نندلال منڈلوئی ولوں قائم اک آزاد ریاست دے روپ وچ پہلاں توں ہی وجود وچ سی ۔ اوہ نندلال منڈلوئی ہی سن جنھاننے اس کھیتر وچ مراٹھیاں نوں مرنا-جمنا دی اجازت دتی اتے خان دریا دے پار فوجی کیمپ لئی اجازت دتی ۔ ملہار راو نے 1734 وچ ہی اک فوجی چھاؤنی دا قیام کیتا ، جو ہن وچ ملہارگنج دے نام ولوں جانا جات اے ۔ 1747 وچ اوہناں نے اپنے راج محل ، راجواڑا دی اساری شروع کیتی ۔ اوہناں دی موت دے ویلے اوہ مالوے دے زیادہتر کھیتر وچ راج کیتا اتے مراٹھا کنفڈریشن دے لگبھگ آزاد پنج حکمراناں وچوں اک دے روپ وچ قبول کیتا گیا ۔
