"<span lang="ur">خانان استراخان</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
Created page with 'خانان استراخان اک تاتاری ریاست سی جہڑی طلائی اردو سطنت دے ڈگن مگروں وجود چ آئی ۔ خانان 15ویں ...' |
No edit summary |
||
لیک ۱ –
{| cellpadding="5" cellspacing=0 style="border: 2px solid #996699; float: left; clear: right; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em; background: #CCCCFF; width: 305px"
| style="background:#CC99CC" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="+2" color=#006666>خانان استراخان<font>'''
|-
| style="background:#FFCCCC" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="1" color=teal>1466ء توں 1556ء<font>'''
|-
| style="background:#66CCFF;" align="center" colspan="2" |
{| border="0" cellpadding="4" cellspacing="1"
|-
| align="center" width="140px" | [[File:خانان استراخان.gif|300px]]
|}
|-
| style="background:#C2B280" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="1" color=#669999>خانان استراخان دا محل وقوع<font>'''
|-
|style="background:#FF99CC" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="+1" color=green>سیاسی حثیت<font>'''
|-
|'''راجگھر''' || '''[[استراخان]]'''
|-
|'''حثیت''' || '''آزاد خانان'''
|-
|'''طرز حکومت''' || '''بادشاہت'''
|-
|'''سربراہ''' || '''[[خان]]'''
|-
|'''مذہب''' || '''[[اسلام]]'''
|-
|'''[[بولیاں]]''' || '''[[تاتاری]] تے نگوئے [[بولی]]'''
|-
| style="background:#33CCCC" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="+2" color=#666699>خان<font>'''
|-
|'''پہلا''' || '''محمود استراخانی'''
|-
|'''آخری''' || '''درویش علی'''|
|-
| style="background:#FF9966" align="center" width="130px" colspan=2 |'''<font size="+2" color=green>تریخ<font>'''
|-
|''قیام''' | '''1466ء'''
|-
|'''خاتمہ''' || '''1556ء'''
|-
|}
خانان استراخان [[اک]] [[تاتاری]] ریاست سی جہڑی [[طلائی اردو]] سطنت دے ڈگن مگروں وجود چ آئی ۔ خانان 15ویں تے 16ویں صدی عیسوی چ [[دریائے وولگا]] دے دہانے دے علاقےآں چ [[بحیرہ قزوین|بحیرہ کیسپیئن]] دے ساحلاں تے قائم ہوئی جتھے اج دا [[استراحان]] شہر آباد اے ۔
خانان استراخان دی بنیاد [[محمود استراخانی]] نے 1460ء دے دہاکے چ رکھی ۔ خانان دا راجگھر '''حاجی تارخان''' سی جسنوں [[روسی]] دستاویزاں چ [[استراخان]] لکھیا گیا سی ۔ ایہہ اج دے [[روس]] دا شہر استراخان سی ۔ خانان دے علاقےآں چ [[دریائے وولگا]] دی زیریں وادی تے وولگا دا ڈیلٹا سی ، جہڑا اج دے [[استراخان]] اوبلاست دے بوہتے حصےآں تے [[دریائے وولگا]] دے سجے کنڈے دے [[گیاہستان|گیاہسانی]] علاقے ، اج دے [روس]] دی جمہوریہ [[کلمایکیہ|کلمیکیا]] اے ، شامل سن ۔ اتلے لہندے [[بحیرہ قزوین]] ([[بحیرہ قزوین|بحیرہ کیسپیئن]]) دے ساحل خانان دی دھکنی سرحد سن تے [[قریم یورتی|خانان کریمیا]] نے استراخان نوں لہندے ولوں روکیا ہویا سی ۔
== خانان توں پہلے ==
زیریں [[دریائے وولگا|وولگا]] دے دوالے دے علاقے 5ویں صدی عیسوی توں ای مختلف [[ترک]] قبیلےآں نے آباد کیتے سن ، جداں [[خزار]] ۔ چڑھدے ولوں [[منگول|منگولاں]] دے حملے دے پچھوں ، ایہہ علاقے [[طلائی اردو]] دے اقتدار تھلے آ گئے ۔ ایہہ سلطنت وی اندرونی خانہ جنگی پاروں کمزور ہو گئی تے 1466ء چ [[قاسم اول]] نے نیم خودمختار خانان استراخان دی نیہہ رکھی ۔ اس دے [[دریائے وولگا]] دے دہانے تے محل وقوع پاروں اہم تجارتی رستے اس دے علاقے توں لنگھندے سن ، جس نال اسنوں کافی دولت فراہم ہندی سی ، پر ایہہ دولت گھوانڈ دیاں ریاستاں تے خانہ بدوش قبیلےآں لئی کشش دا باعث سی ، اس پاروں اینہاں نے کئی وار خانان نوں حملے دا نشانہ بنایا ۔ [[منغلی اول گیرائے]] ، [[قریم یورتی]] ([[قریم یورتی|خانان کریمیا]]) دے [[خان]] ، جس نے [[وڈا اردو]] دے راجگھر [[سرائے باتو]] توں تباہ کیتا سی ، نے خانان نوں قابل ذکر نقصان پہنچایا ۔
== لوک تے معاشرہ ==
خانان استراخان دی بوہتی آبادی [[استراخان]] [[تاتاری|تاتار]] تے [[نگوئے اردو|نگوئے]] سن ۔ تاجر خانان راہیں [[ماسکو]] ([[ماسکوی روس]]) ، [[خانان قازان]] ، [[قریم یورتی|کریمیا]] ، [[وسطی یاشیا]] تے [[قفقاز]] پار تک ٹرانزت تجارت کردے سن ۔
اشرافیہ دے جاگیرداری عہدے سن ، جہڑے اتوں تھلے: [[خان]] ، [[سلطان]] ، [[بیگ]] تے مورزالر (میرزا) سن ۔ باقی [[لوک]] '''قارا خلق''' کہلاندی سی (قارا [[ترک]] [[بولی]] چ کالے نوں آکھدے نیں پر ایتھے مطلب اے وڈا تے آزاد اے) ، جہڑا عام لوکاں لئی ترک ناں سی ۔
خانان دا ریاستی مذہب [[اسلام]] سی ۔
== تریخ ==
1530ء چ استراخان نے [[فریم یورتی|خانان کریمیا]] تے [[نگوئے اردو]] نال [[روس]] دے خلاف جنگ چ تعاون کیتا ۔ اس دے مگروں خانان استراخان اپنے [[تاتاری]] اتحادیاں نال جھگڑےآں چ ملوث ہو گیا ۔ 1552ء چ [[روسی]] [[زار روس|زار]] [[ایوان گروزنی]] (ایوان خوفناک) نے [[خانان قازان]] تے مل مار لیا ، اس دے کجھ چر مگروں خانان استراخان چ وی [[اک]] [[ماسکو]] نواز گروہ نے اقتراد سمبھال لیا ۔
[[ایوان گروزنی]] نے اپنے فوجی دستے [[استراخان]] گھلے تے 1554ء چ درویش خان نوں باجگزار حکمران دی حثیت نال خانان استراخان دی گدی تے بیٹھایا ۔ [[ماسکو]] نواز اشرافیہ تے نگوئے قبائلیاں نے خانان استراخان تے مل مارن چ [[روسی]] فوجاں دی مدد کیتی ۔ [[قریم یورتی]] دے خانان استراخان دے خلاف حملےآں دے خطرے دے خاتمے مگروں ، درویش خان نے [[روسی]] فوجاں نوں علاقےتوں کڈن لئی [[قریم یورتی|خانان کریمیا]] نال ایکا کر لیا ۔ [[ایوان گروزنی|ایوان خوفناک]] نے [[روسی]] تے [[کاسک]] فوجی دستے بھیجے ، جس نے خانان استراخان تے 1556ء چ مل مار لیا تے اسنوں [[روسی سلطنت]] چ ضم کر دتا ۔ [[استراخان]] شہر محاصرہ کیتا گیا تے اسنوں [[اگ]] لا دتی گئی ، خانان تے [[روسی|ورسیاں]] دا مل ہو گیا تے اسدا خاتمہ کر دتا گیا ۔ درویش خان [[ازوف]] دے قلعے ول فرار ہو گیا ۔ خانان دے سقوط مگروں [[کلمیک|کلمیکاں]] نے [[تاتاری|تاتاراں]] تے حملہ کیتا ، تے نگوئے خانہ بدوشاں نوں علاقے توں بے دخل کر دتا ۔
بوہت سارے نگوئے [[قازقستان]] تے [[داغستان]] چ چلے گئے ، پر اج وی 70 ہزار دے لگ بھگ استراخان تاتار [[استراخان]] اوبلاست چ رہندے نیں ۔
خانان استراخان دا راجگھر '''حاجی تارخان''' اج دے [[استراخان]] شہر توں 12 [[کلومیٹر]] دور واقع سی ۔
== ہور ویکھو ==
*[[استراخان]]
*[[طلائی اردو]]
*[[قریم یورتی]]
*[[خانان قازان]]
*[[خانان سائبیریا]]
== باہرلے جوڑ ==
*[http://www.hostkingdom.net/centasia.html#Astrakhan خانان استراخان دی مختصر تریخ]
[[category:خانان]]
[[category:روس]]
[[category:ترک ریاستاں]]
[[
[[category:ترکستان دی تریخ]]
{{ترک ریاستاں}}
| |||