"<span lang="ur">بلقان جنگاں</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

سن 1912 وچ [[ روس ]] اتے [[ فرانس ]] وچ ایہہ سمجھوتا ہو گیا کہ جیکر [[ [[بلقان]] پرایدیپ ]] دے پرشن اتے [[ جرمنی ]] اتے [[ آسٹریا ]] روس ولوں لڑائی کرنگے تاں فرانس روس دے نال راے گا ۔ فرانسیسی مدد دا بھروسہ مل جان اتے [[بلقان]] پرایدیپ وچ روس بے روک ٹوک ہستککھیپ کرن لگا ۔ روس دے اکسانے اتے چار [[بلقان]] راجاں نے ملکے سن 1912 وچ خفیہ روپ ولوں اک سمجھوتا کیتا ۔ ایہہ راج سن [[ یونان ]] ، [[ [[بلفاریہبلغاریہ]] ]] ، [[ مانٹینیگرو ]] اتے [[ [[سربیا]] ]] ۔ اس ویلے [[ترکی| [[ترکی]] ]] کمزور ہو گیا سی اتے اتھے آنترک اشانتِ پھیلی ہوئی سی ۔ [[بلقان]] راجاں دے سمجھوتے دا مقصد ایہہ سی کہ اوہ [[ترکی]] ولوں لڑائی کرکے اسدے راج نوں یوروپ ولوں ختم کر دیو ، اسدے بعد جتے ہوئے کھیتراں دا آپس وچ ونڈ لویں ۔ [[ میسیڈونیا[[مقدونیہ]] ]] اتے اس راجاں دی لوبھی نظر خاص روپ ولوں سی ۔ اسلئی اس سمجھوتے وچ ایہہ وی واضع کر لیا گیا سی کہ [[ترکی]] دی ہار دے بعد میسیڈونیا[[مقدونیہ]] دے پردیشوں نوں کس پرکار وبھکت کیتا جاویگا ۔ ایہہ مقررہ ہو گیا سی کہ میسیڈونیا[[مقدونیہ]] دا پرمکھ حصہ [[ [[بلفاریہبلغاریہ]] ]] نوں دتا جاویگا اتے [[ البانیا ]] ، [[ [[سربیا]] ]] نوں دے دتے جاویگا ۔

ایہہ سمجھوتا ہو جان اتے [[بلقان]] راجاں نے اک بہانیا لے کے [[ترکی]] دے خلاف 17 اکتوبر 1912 نوں لڑائی دی اعلان کر دتی ۔ اس راجاں دا کہنا سی کہ میسیڈونیا[[مقدونیہ]] وچ عیسائیاں دے نال بہت کرور ظلم ہو رہا اے ۔ ات : اوہ میسیڈونیا[[مقدونیہ]] نوں [[ترکی]] دے گھرنت راج ولوں آزاد کرنا چاہندے اے ۔ انھاننے [[ترکی]] ولوں میسیڈونیا[[مقدونیہ]] وچ سدھار کرن نوں کیہا اتے [[ترکی]] دے ‍مناہی کرن اتے لڑائی ارمبھ ہو گیا ۔ ترکی فوج بری طرحاں ہار گئی اتے [[بلقان]] راجاں نوں آشماضی سفلتا ملی ۔ ماٹینیگرو اتے [[سربیا]] دیاں فوجاں نے البانیا اتے اپنا حق کر لیا ۔ یونانی فوجاں نے ایڈریانوپل دے مشہور قلعہ بندی نوں ترکاں ولوں کھوہ لیا ۔ بلگیرئن فوج تھیرس اتے حملہ کرکے پرمکھ ترک فوج اتے فتح حاصل کردی ہوئی کانسٹیٹنوپل دے بہت نزدیک پہنچ گئی ۔ اس ویلے [[ترکی]] دے ساہمنے اک ہی رستہ سی ۔ ادھر یوروپ دے ہور راج [[ترکی]] دی حالت اتے چنعنصر ہو راے سن ۔ انھاننے ہستککھیپ کرکے [[ترکی]] اتے [[بلقان]] راجاں وچ اک امستقل ضلح کروا دتی ۔ اسدے بعد دوناں پکھاں دے نمائندے مستقل ضلح کرن لئی لندن وچ اکٹھے ہوئے ۔ [[بلقان]] راجاں دی ضلح دیاں شرطاں [[ترکی]] لئی وڈی منہگی سن ۔ انھاننوں قبول کرن اتے [[ترکی]] دا یوروپ ولوں وجود ہی مٹ جاندا ۔ اس اتے [[جوان ترک آندولن| ترن ترک دل ]] دے اگوائی وچ ترکاں نے پنّ : لڑائی چھیڑ دتا ۔ اس وار ترکاں کیتیاں اتے بری طرحاں ہار ہوئی اتے اوہ اپنے تن اتے وڈے درگوں ولوں ہتھ دھو بیٹھے ۔ ہتاش ہوکے [[ترکی]] دے سلطان نے ضلح دا تجویز کیتا ۔

== [[دوجی بلفانبلقان لڑائی|دوسری بلفانبلقان لڑائی]] ==

البانیا دے بھنّ وجود دے فلسروپ میسیڈونیا[[مقدونیہ]] دا وبھاجن ہور وی دشکر پرتیت ہون لگا ۔ ہن سربیا نے ایہہ اچھا ظاہر دی کہ البانیا نہیں ملن اتے اسنوں میسیڈونیا[[مقدونیہ]] وچ زیادہ حصہ ملنا چاہیدا اے ۔ اتے اس تعلقات وچ سربیا اتے [[بلفاریہبلغاریہ]] آپس وچ سہمت نہیں ہووے سکے ۔ جدوں ایہہ معاملہ شانتیپوروک نہیں سلجھ سکیا تدّ دوناں طاقتاں نے بلاستعمال کرن دا نشچا کیتا ۔ 29 جون 1913 دا [[بلفاریہبلغاریہ]] نے سربیا دے خلاف لڑائی چھیڑ دتا ۔ اس لڑائی نوں دوسرا [[بلقان]] لڑائی دی سنگیا دتی جاندی اے ۔ اس لڑائی وچ یونان ، رومانیا اتے مانٹینیگرو نے [[بلفاریہبلغاریہ]] دے خلاف سربیا دا نال دتا ۔ اپنے کھوئے ہوئے پردیشوں دا کجھ حصہ مل جان دی آس وچ [[ترکی]] نے وی [[بلفاریہبلغاریہ]] دے خلاف [[بلقان]] راجاں دی مدد کیتی ۔ مجبور ہوکے [[بلفاریہبلغاریہ]] نے ضلح دی ارداس کیتی ۔

دوناں پکھاں دے پرتیندھآں نے رومانیا دا [[راجگڑھ]] بکھاریسٹ وچ 10 اگست 1913 نوں اک ضلح کیتی ۔ اس ضلح دے کارن [[ [[بلفاریہبلغاریہ]] ]] دی وڈی بے عزتی ہوئی ۔ ضلح دے دوارے سربیا اتے مانٹینیگرو نے بہت سارے پردیش حاصل کیتے ۔ یونان نے وی سیلونکا پردیش اتے حق حاصل کر لیا ۔ اس وبھاجن دے بعد میسیڈونیا[[مقدونیہ]] دا بچا ہویا حصہ ہی [[بلفاریہبلغاریہ]] نوں مل سکیا ۔ اس پرکار دوسرا [[بلقان]] لڑائی ختم ہویا ۔