"<span lang="ur">راوی ندی</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

روہتانگ درے دی اتری سمت تے سمندر پدھر توں 13،504 فٹ دی اچائی توں شروع ہو کے [[راوی دریا]] [[پیر پنچالپنجال]] اتے دھولدھار دیاں ہمالیا لڑیاں نوں پار کرکے چمبا شہر کولوں لنگھدا ڈلہوزی دیاں پہاڑیاں وچوں راہ بناؤندا ہویا اتر وچ [[جموں تے کشمیر]] اتے دکھن وچ [[ہماچل پردیش]] اتے پنجاب دی حد بندا اے۔ راوی دریا [[ہمالیا]] وچوں نکلدا اے جس دا مول سوما کلو دے پہاڑاں وچ اے۔ اتھوں نکل کے ایہہ ضلع کانگڑا لنگھدا ہویا چمبے دے علاقے وچ داخل ہو جاندا اے۔ اتھوں 8-9 کلومیٹر لیہندے نوں وگ کے 5 کلومیٹر دکھن نوں ہو کے لیہندے پاسے اتر نوں چڑھ تردا اے اتے جموں کشمیر دی حد دے نال مادھوپور پجدا اے۔ اتھے اس وچوں اپرباری دواب نہر کڈھی گئی اے جسدیاں شاکھاواں ضلع گرداس پور اتے امرتسر نوں سنجھدیاں ہن۔ دوجے پاسے ایہہ لیہندے پنجاب دے سیالکوٹ اتے شیخوپورے نوں سیراب کردیاں ہن۔ ایہہ دریا 720 کلومیٹر لما اے۔ ڈاکٹر۔ کیرت سنگھ انکلابیڈا۔ کیرت سنگھ انکلابیپنجاب دوآبیاں دی دھرتی اے۔ ایہہ جغرافیہ دی بولی وچ دو دریاواں وچلی تکونی دھرتی ہندی اے۔ پہاڑ ’چوں تردے دو دریاواں دے آپس وچ رلن تک دی دھرتی نوں دواب کہندے ہن۔ اس درویشاں دے دریا کنڈھے چمبا، مادھوپر، نارووال، ڈیرہ بابا نانک، [[سیالکوٹ]]، [[گجرانوالا]]، [[شیخوپورا]] اتے [[فیصل آباد]] تے ملتان وغیرہ وسدے ہن۔ پنجاب دے دوابیاں دے ناؤں وی متعلق دریاواں دے ناواں دے پرتھم اکھراں توں ہی پئے ہن۔ [[جچ دوآب]] (جیہلم تے چناب)، [[رچنا دوآب|رچنا دواب]] (چناب تے راوی)، باری دواب (راوی تے بیاس)، بسط دواب ([[بیاس]] تے [[ستلج]]) وغیرہ ۔ ایہہ دوابیاں دی دھرتی بڑی زرخیز ہندی اے۔

سندھ کمیشن دی 23-28 اگست 1959 دی میٹنگ وچ فیصلہ ہویا کہ بھارت سندھیمعاہدے مطابق راوی دریا دا پانی پاکستان نوں دینا بند کر دیوے کیونکہ اس نے چناب دریا اتے منگلا ڈیم تے لنک نہر بنا کے اپنے کھیتر نوں پانی دین دا پربندھ کر لیا اے۔ پوربی پنجاب وچ اپرباری دواب نہر دیاں ستّ مکھ نہراں دی لمبائی 400 کلومیٹر اتے 247 معاون ندیاں تے رجواہیاں دی لمبائی 2،400 کلومیٹر اے جو 13.43 لکھ ایکڑ کھیتر نوں سنجدے ہن۔

راوی کنڈھے دریا کنڈھے وسیا پنجاب دا دل [[لاہور]] اے۔ راوی کنڈھے وسے لاہور دے صوفی بزرگاں وچوں اک پرمکھ ناں حضرت میاں میر دا اے۔ اوہ کامل ولی تے درویش مسلماناں دے نال نال سکھاں تے ہندواں وچ بہت پسند کیتے جاندے سن۔ اوہ اجیہی ہستی دے مالک سن جنہاں توں گرو ارجن دیوَ جی نے سکھ دھرم دے پاون استھان ہرمندر صاحب دا نیہہ پتھر رکھوایا سی۔ گرو ارجن دیوَ تے حضرت میاں میر دی مترتا مثالی سی۔ اس دوستی نے اسلام تے سکھ دھرم دی سانجھ نوں ہور گوڑہا کیتا۔ ایہہ حقیقت اے کہ محبت وچ سانجھاں ہندیاں ہن اتے سانجھاں وچ محبتاں۔

دوواں ملکاں دی سانجھ دا پرتیک راوی دریا سنت سبھاء اے۔ ایہہ دریا بھارت تے پاکستان وچ بھائیچارک سانجھ دا سروت وی اے۔ نارووال وکھے راوی کنڈھے گرو نانک دیوَ جی دی یاد وچ گرودوارہ دربار صاحب، کرتارپور واقع اے۔ اس تھاں توں تھوڑھی دور جنڈیالا شیر خاں واقع اے جتھے پنجابی زبان دے مہان شاید [[وارث شاہ|سید وارث شاہ]] دا جم ستھان تے مزار موجود اے۔

ننکانہ صاحب نوں سکھ قوم دے بانی گرو نانک دیوَ جی دی جم زمین ہون دا مان حاصل اے۔ مانوتا دے پیغمبر گرو نانک صاحب دا جم 1469 وچ ہویا اتے ننکانہ صاحب دے حصہبھاگ جاگے۔ ادوں [[ننکانہ صاحب]] شیخوپورا ضلعے وچ سی اتے 21ویں صدی وچ اس تھاں نوں پاکستان سرکار نے ضلع بنا دتا۔