|
[[فائل:River-ili-2.jpg|thumb|240px|علیایل ندیدریا کادا ایکاک درشیہنظارہ]]
[[فائل:Lakebalkhashbasinmap.png|thumb|240px|[[بلخش جھیل]] [[جلسمبھر]] شیتر کا[[جلسمبھر]] نقشاشیتر جویلےدا علینقشہ ندیجس اوروچ اسکیایلی اپندیاںدریا دیکھیاتے اسدے معاون دریا ویکھے جا سکتیسکدے ہیںنیں]]
'''علیایلی ندیدریا''' (<small>[[کزاخقازق بولی|کزاخقازق]]: Іле، الے؛ [[انگریزی]]: Ili River</small>) [[مدھیہوچکار ایشیا]] کیدا ایکاک ندیدریا اے جو [[چین]] کےدے [[شنجیانگ صوبہ]] کےصوبے علیدے کزاخ[[ایلی سوشاستقاواق ڈیپارٹمنٹخودمختار میںپریفکچر]] وچ [[تیان شان]] پہاڑوںپہاڑاں سےتوں اتپنپیدا ہوکرہوکے دکشنمشرقیدکھن چڑھدے [[قزاخستانقازقستان]] کےدے [[المعطی صوبہ آلماتی ]] سےتوں گزرکرگزر کے [[بلخشبالخش جھیل]] کےدے خالیوچ ہوتیڈگدا اے۔ اسکیاے قل۔ اسدی کل لمبائی ١،4٣٩1439 کمی[[ک م]] اے جویلےجس سےوچوں ٨١٥ کمی[[ک قزاخستانم]] کی [[قازقستان]] دی زمین میںوچ آتاآؤندا اے اے۔۔ بلخشبالخش جھیل سےوچ ملتےڈگدے ہوئے علی ندیایلی ایکدریا بڑا اک وڈا [[ندیمکھدریامکھ]] ( ڈیلٹا ) شیترعلاقہ بناتیبناؤندا اے جویلےجس جھیلیں،وچ جھیلاں ، دلدلی زمیندھرتی اورہور سرکنڈوںسرکنڈیاں سےنال بھرپور جلگرستآبی علاقے آتےآؤندے ہن ہیں۔۔
قل ملکر علی ندی کا [[جلسمبھر]] شیتر ١،4٠،٠٠٠ طبقہ کمی اے۔ علی ندی ستیپی کی تین سب سے اہم ندیوں میں سے ایک اے - انیہ دو [[چیا ندی]] اور [[تلاس ندی]] ہیں۔
کل ملکے ایلی دریا دا [[جلسمبھر]] علاقہ 1،40،000 مربی کلومیٹر اے۔ ایلی دریا [[سٹیپ]] ([[گیاہستان]]) دے تن سبتوں اہم دریاوان وچوں اک اے - دوجے دو [[چیا دریا]] تے [[تلاس دریا]] نیں۔
علی ندی کا نام [[محمود کاشگری]] کے مشہور 'دیوانء لغات-ات ترک' ([[ترکی بھاشاؤں]] کا شبد کوش ) میں ملتا اے۔ اس میں انہوں نے اسے کچھ اس طرح درج کیا تھا: 'علی، ایک ندی کا نام، جسکے کنارے یغما، توخسی اور چگلگ قبیلے بستے ہیں اور جسے ترکی دیش اپنا جیحون ([[آمو دریا]]) سمجھتے ہیں'۔<ref>Mahmud Kashgari, ''Dīwānu l-Luġat al-Turk'' (En: Compendium of the languages of the Turks)۔ Vol I, p124. 1072–1074</ref> اس سے انکا مطلب تھا کی جس طرح مدھیہ ایشیا کے انیہ حصہ میں آمو دریا کو بہت اہمیت دی جاتی اے اسی طرح علی ندی ترک لوگوں کے لیے اے۔ سمبھو اے کہ ندی کا نام [[ائیغر بولی]] کے 'ال' شبد سے ہو جس کا مطلب '(مچھلی پکڑنے والا) کانٹا' ہوتا اے۔ یہ نام ندی کے سائز کے اوپر مشتمل ہو سکتا اے۔<ref>Adil Arup, Ili atalghusi heqqide (Etymology of ''Ili'')، Journal of Ili Darya, in Uyghur, 2007</ref> ▼
== علی ندی کے کچھ نظارے ==
▲علیایلی ندیدریا کادا نام [[محمود کاشگریکاشغری]] کےدی مشہور ' دیوانءدیوانِ لغات-اتلغات ترکالترک' ([[ ترکیترک بھاشاؤںبولیاں]] کادی شبد کوشلغت ) میںوچ ملتا اے۔ اس میںوچ انہوںاس نے اسےاسنوں کچھ اس طرح درج کیاکیتا تھاسی: ' علی،ایلی، ایکاک ندیدریا کادا نام، جسکےجسدے کنارے یغما، توخسی اورتے چگلگ قبیلے بستےوسدے ہیںنیں اورتے جسےجسنوں ترکی دیشدیس اپنا جیحون ([[آمو دریا]]) سمجھتےسمجھدے ہیںنیں'۔<ref>Mahmud Kashgari, ''Dīwānu l-Luġat al-Turk'' (En: Compendium of the languages of the Turks)۔ Vol I, p124. 1072–1074</ref> اس سےتوں انکااندا مطلب تھاسی کیکہ جس طرح مدھیہوچکار ایشیا کےدے انیہباقی حصہ میںوچ آمو دریا کونوں بہت اہمیت دیدتی جاتیجاندی اے اسی طرح علیایلی دریا ندی ترک لوگوںلوکاں کےلئی لیے اے۔ سمبھوممکن اے کہ ندیدریا کادا نام [[ ائیغرایغور بولی]] کےدے 'ال' شبد سےتوں ہوہوئے جس کادا مطلب '(مچھلی پکڑنےپھڑن والا) کانٹا' ہوتاہوندا اے۔ یہایہ نام ندیدریا کےدے سائز کےدے اوپر مشتمل ہو سکتاسکدا اے۔<ref>Adil Arup, Ili atalghusi heqqide (Etymology of ''Ili'')، Journal of Ili Darya, in Uyghur, 2007</ref>
== ایلی دریا دے کجھ نظارے==
<gallery>
File:Kapchigai lake.jpg|قزاخستانقازقستان میںوچ کپچگئی سروور
Image:river-ili-1.jpg|علیایلی ندیدریا کادی ایکاک درشیہمورت
Image:buddhas at ili.jpg|علیایلی ندیدریا کےدے کنارے بنیبنے [[مہاتما بدھ]] کےدے شلاچتر
Image:river-ili-3.jpg|علیایلی ندیدریا کادی ایکاک اورہور درشیہمورت
File:Altynemel dune.jpg|التنآلتین امیل راشٹریہوچ ادیانایلی میںدریا علی ندی کےدے نزدیک 'گانےگاون والا' ٹیلہ
</gallery>
[[گٹھ:ایشیا دے دریا]]
[[گٹھ: وچکار ایشیا دے دریا]]
[[گٹھ:کرغیزستانقازقستان دے دریا]]
[[گٹھ:وکیپیڈیا ایشیائی مہینہ 2016 ]]
| 