"سُغد" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

'''سُغد''' جاںیا '''سغدا'''، '''سوگدیا''' جاں '''سوگدیانا''' (تاجک: Суғд, سُغد ؛ [[ترک بولیاں|ترکی]]: Soğut, سوغت) [[وسطی ایشیا]] وچّ واقع اک پرانی رہتل سی۔ ایہہ اج دے [[ازبکستان]] دے [[سمرقند]]، [[بخارا]]، [[خجند]] اتے [[شہر سبز]] دے نگراں دے علاقے وچّ پھیلی ہوئی سی۔ سُغد دے لوک اک [[سُغدی بولی| سوگدائی]] ناں دی بولی بولدے سن جو [[چڑھدی ایرانی بولیاں|چڑھدی ایرانی بولی]] سی اتے ویلے دے نال لوپ(ختم) ہو گئی۔ منیا جاندا ہے کہ موجودہ [[تاجک لوک|تاجک]]، [[پشتون]] اتےتے یگنوبی لوکاں وچوں بہت ایہناں سوگدائی لوکاں دی نسل ہن۔

سُغد دے لوک ازادی- پسندی اتےتے لڑاکے منے جاندے سن اتےتے اوہناں دا دیس [[ایران]] دی [[ہخامنشی سلطنت]] اتے [[ساکا| سک لوکاں]] دے وچّ واقع سی۔<ref>Independent Sogdiana: Lane Fox (1973, 1986:533) notes Quintus Curtius, vi.3.9: with no satrap to rule them, they were under the command of Bessus at Gaugamela, according to Arrian, iii.8.3.</ref>جدوں 327 عیسیٰ پوروَ وچّ [[سکندر اعظم]] دی اگوائی وچّ [[یونانی]] فوجاں اتھے پہنچیاں تاں اوہناں نے اتھے دے مشہور سوگدائی شلا ناں دے قلعے اتے قبضہ کر لیا۔ اوہناں نے [[باختر]] اتے سوگدا(سُغد ) نوں اک ہی راج وچّ شامل کر دتا۔ اس نال سُغدی آزادی اجیہی مری کہ پھر کدے واپس نہ آ پائی۔ پھر اتھے اک یونانی راجےآں دا سلسلہ چلیا۔ 248 قبل مسیح وچّ دیودوتوس پہلا (Διόδοτος Α) نے اتھے [[یونانی باختری راج]] دی نیہہ رکھی۔ اگے چلکے یوتھدموس (Ευθύδημος) نے اتھے سکے گڑے جنہاں دی نقل سارے علاقائی حکمراناں نے کیتی۔ یوکراتیدیس پہلا (Ευκρατίδης Α) نے [[باختر]] نالوں وکھ ہوکے کجھ عرصے '''سُغد ''' وچّ اک وکھ یونانی راج چلایا۔ 150 ق م وچّ [[ساکا]]اتے ہور بنجارا قبیلے حملہ کرکے اس علاقے وچّ بس گئیاں اتے اتھے پھر اوہناں دا راج شروع ہو گیا۔

[[چین]] نے وی اس علاقے اتے نگاہاں لیاں ہویا سی۔ اسنوں لہندے علاقے دا حصہ منیا جاندا سی اتے چینی کھوجیاتریاں نے سوگدا نوں کانگجو (康居) دا نام دتا۔ 36 ق م وچّ چین نے اس علاقے اتے حملہ کیتا۔<ref name="ref01mamid">{{cite web | title=The Rise of the Chinese Empire: Nation, state and imperialism in early China | author=Chun-shu Chang | publisher=University of Michigan Press, 2007 | isbn=9780472115334 | url=http://books.google.com/books?id=WEaVpTvHEAYC | quote=''... The Han military expansion ended in 36 BC when its forces conquered Chih-chih in the Talas River region and reached the domain of K'ang-chii (Sogdiana) for the second time ...''}}</ref> اس علاقے توں پھر چین اتے لہندے دے علاقیاں (جویں کہ [[ایران]]، [[بحیرہ روم|بحیرہ روم دا علاقہ]]، [[رومی سلطنت]]، اتادِ) دے وچّ وپار ودھن لگا۔ سوگدا [[شاہراہ ریشم]] اتے آ گیا اتے سوگدائی لوک زور-شور نال وپار وچّ لگّ گئے۔ سوگدائی بولی [[وسطی ایشیا|وچکارلے ایشیا]] وچّ وپار دی بولی بن گئی اتے بہت سارے غیر سوگدائی وی اسنوں سکھن بولن لگے۔ ممکن ہے کہ اس ویلے دے چین اتے [[بھارت]] دے وچّ دے وپار دا وڈا حصہ سوگدائی لوک ہی چلاؤندے سن۔ کجھ اتہاسکاراں دا مننا ہے کہ ویلے دے نال سوگدا وچّ کافی سیاسی پتن ہویا اتے گلی اتے [[خوتان]] وچّ عورتاں دی ویچ-خرید ہندی سی۔<ref>Xin Tangshu 221a:6230</ref> دسویں صدی عیسوی وچّ سوگدا نوں [[ائیگر لوک | ائیگر راج]] وچّوچ شامل کر لیا گیا۔ اس سمیں دے آسپاس [[اسلام]] وی سوگدا وچّ پہنچ گیا اتے اس علاقے دا اسلامیکرن شروع ہون لگا۔