|under_map_caption = پاکستان وچّوچ تھاں ٹکانہٹھکانا
|province_and_country = [[بلوچستان(پاکستان)]]
|population = 53070
|pop_year = 2006
|languages= [[بلوچیمکرانی]]، [[اردو]]
}}
گوادر صوبہ بلوچستان دا اک شہر اے۔
'''گوادر''' [[پاکستان]] دے[[بلوچستان(پاکستان)|صوبا بلوچستان]] صوبے دا اک بندرگاہی شہر ہے۔اے۔ ایہہایہ [[عرب سمندر]] دے کنڈھے اتے[[کراچی]] توں تقریباً 700 کلومیٹر دی دوری اتے وسیا ہویا ہے۔ ایہہ گوادر ضلعے دا مرکز ہے اتے سنّ 2011 وچّ اسنوں بلوچستان دی شیتکالین [[راجگڑھ]] اعلان کر دتا گیا سی ۔ گوادر شہر اک 60 [[کلومیٹر]] چوڑی ساحلی پٹی اتے واقع ہے جسنوں اکثر [[مکران]] کیہا جاندا ہے ۔ [[ایران]] اتے [[خلیج فارس|فارس دی کھاڑی]] دے دیساں دے بہت نیڑے ہون کرکے اس شہر دی کافی فوجی اتے سیاسی اہمیت ہے ۔ پاکستان کوشش کر رہا ہے کہ اس بندرگاہ دے راہیں نہ صرف پاکستان سگوں [[چین]]، [[افغانستان|افغانستان]] اتے باقی ایشیائی دیساں نال وپار کیتا جا سکے۔▼
▲'''گوادر''' [[پاکستان]] دے[[بلوچستان (پاکستان)|بلوچستان]] صوبے دا اک بندرگاہی شہر ہے۔ ایہہ [[عرب سمندر]] دے کنڈھے اتے[[کراچی]] توں تقریباً 700 کلومیٹر دی دوری اتے وسیا ہویا ہے۔ ایہہ گوادر ضلعے دا مرکز ہے اتے سنّ 2011 وچّ اسنوں بلوچستان دی شیتکالین [[راجگڑھ]] اعلان کر دتا گیا سی ۔ گوادر شہر اک 60 [[کلومیٹر]] چوڑی ساحلی پٹی اتے واقع ہے جسنوں اکثر [[مکران]] کیہا جاندا ہے ۔ [[ایران]] اتے [[خلیج فارس|فارس دی کھاڑی]] دے دیساں دے بہت نیڑے ہون کرکے اس شہر دی کافی فوجی اتے سیاسی اہمیت ہے ۔ پاکستان کوشش کر رہا ہے کہ اس بندرگاہ دے راہیں نہ صرف پاکستان سگوں [[چین]]، [[افغانستان|افغانستان]] اتے باقی ایشیائی دیساں نال وپار کیتا جا سکے۔
== اجوکا گوادر ==
Line ۴۳ ⟶ ۴۲:
== اتہاس ==
===پرانی تریخ===
گوادر اتے اس دے گرد نواح دی تاریخ بہت پرانی ہے ۔ ایہہ علاقہ وادی کلانچ اتے وادی دشت وی کہاندا ہے اس دا زیادہ رقبہ بے آباد اتے بنجر ہے ۔ ایہہ مکران دی تاریخ وچّ ہمیشہ توں ہی خاص اہمیت دا حامل رہا ہے ۔ معلوم تاریخ دی اک روائت دے متابکہزرت داﺅدئلیہس - سلام دے زمانے وچّ جدوں قحط پیا تاں وادیسیناسے بہت سارے اپھراد کوچ کرکے وادی مکران دے الاکے وچّ آگئے ۔ مکران دا ایہہ علاقیاں ہزاراں سال تکئیرانکا حصہ رہا ہے ۔ ایرانی بادشاہ داﺅس اتے اپھراسیاب دے دور وچّ بھیئیرانکی عملداری وچّ سی 325قبلَ مسیح مینسکندر - اے - آجمجببرّ - اے - سگیرسے واپسیونانجا رہا سی تاں اسنے ایہہ علاقیاں اتیپھاکن دریافت کی اس کیتی بہری فوج دے سپہسالارadmiral nearchos نے اپنے جہاز اس کیتی بندرگاہ اتے لنگر انداز کیتے اتے اپنی یادداشتاں وچّ اس الاکے دے اہم شہراں نوں کلمات ، گوادر ، پشوکان اؤرچابہارکے نعماں توں لکھیا ہے ۔ اہم سمندری رستے اتے واقع ہون کیتی وجہ سیسکندر - اے - آجمنے اس الاکے نوں فتح کرکے اپنے اک جنرلseleukos nikator نوں اتھے دا حکمران بنا دتا جو303قبلَ مسیح تکّ ہکومت کردا رہا 303ک م میمبرّ - اے - سگیرکے ہکمرانچندرگپتنے حملہ کرکے یونانی جنرل توں ایہہ علاقیاں کھوہ لیا اتے اپنی ہکومت وچّوچ شامل کر لیا مگر100سال بعد202ک م وچّ پھر اتھے کیتی حکمرانی ایران دے بادشاہاں دے کول چلی گئی ۔ 711عیسوی وچّوچ مسلمان جنرلمہمدجنرل بناںمحمد کاسمنےبن قاسم نے ایہہ علاقیاں فتح کر لیا ۔ ہندوستانکیمغلبادشہندوستانی اہوںمغل بادشاہواں دے زمانے وچّوچ ایہہایہ الاکامغلیاعلاقہ سلتنتکامغلیا سلطنت دا حصہ رہارہیا جدوں کہ16ویاں صدی وچّوچ پرتگیزیاں نے مکران دے متئددبہت الاکیاںسارے جنہاںعلاقیاں وچّجینہاں وچ ایہہ علاقیاںعلاقہ وی شامل سی اتےتے قبجہقبضہ کر لیا ۔ 1581میں پرتگیزیاں نے اس الاکے دے دو اہم تیجارتی شہرونپسنیؤر گوادر نوں ضلع دتا ۔لیا۔ ایہہ علاقیاںعلاق متئددمتعدد مقامی حکمراناں دے درمیان وی تختہ مشق بنابنیا رہارہیا اتےتے کدے اسایہدے اتے بلیدی حکمران رہے تاں کدے رنداں نوں ہکومتحکومت ملی کدے ملک حکمران بنّ گئے تاں کدے گچ کیوں نے اس اتے قبجہ کر لیا ۔ مگر اہم حکمراناں وچّ بلیدی اؤرگچ کیتی قبیلے ہی رہے ہاں ۔ بلیدی خاندان نوں اس وکتوقت بہت پزیرائی ملی جدوں ایہناں نے زکری فرقے نوں اپنا لیا اگرچے گچ کیتی وی زکری فرقے توں ہی تالک رکھدے سن 1740اے - تکّ بلیدی ہکومت کردے رہے اوہناں دے بعد گچ کیوں کیتی اک عرصہ تکّ حکمرانی رہی مگر خاندانی اکھتیلاپھات کیتی وجہ نال جدوں ایہہ کمزور پئے توخان کلاتمیر نصیر خان اول نے کئی مرتبہ اوہناں اتے چڑائی کیتی جسدے نتیجے وچّ ایہناں دوناں نے اس الاکے اتے اتھوں ہون والی آمدن نوں آپس وچّ تقسیم کر لیا ۔ 1775 - اے - دے کریبمسکتکے حکمراناں نیوست ایشییاکے ممالک توں تیجارت لئی اس الاکے نوں مستار لے لیا اتے گوادر کیتی بندرگاہ کوئربئلاکوں سیوست ایشییاکے ممالک کیتی تیجارت لئی استیمال کرن لگے جنہاں وچّ زیادہ - تر ہاتھی-دندی اتے اس کیتی مصنوعات ، گرم مصالحے ، اونی لباس اتے افریقی غلاماں کیتیاں تیجارت ہندی ۔
1955 وچّوچ علاقے نوں [[مکران]] ضلع بنا دتا گیا ۔ 1958 وچّوچ [[اومان]] نے اک کروڑ [[ڈالر]] بدلے گوادر اتےتے اسدےایہدے آسپاسآس پاس دا علاقہ واپس [[پاکستان]] نوں دے دتا جستوںجیس توں بعد گوادر نوں تحصیل دا درجہ دیکےدے کے اسنوںایہنوں [[ضلع مکران]] وچّوچ شامل کر دتا گیا۔ پہلی جولائی 1970 نوں جدوں 'ون یونٹ' دا خاتمہ ہویا اتےتے [[بلوچستان (پاکستان)|بلوچستان]] وی اک صوبہ بن گیا تاں مکران نوں وی ضلعے دے اختیار مل گئے۔ 1977 وچّوچ مکران نوں ڈویزنڈویژن دا درجہ دے دتا گیا اتےتے پہلاںپہلی جولائی 1977 نوں تربت، پنجگور اتےتے گوادر تنے ضلعے بنا دتے گئے۔
