"<span lang="ur">میاں میر</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

دوجا کارن ایہہ ہے کہ جس سمیں لاہور وچّ شاہی حکماں انوسار ستگورو ارجن دیوَ جی مہاراج نوں اسیہہ تے گھور تسیہے دتے جا رہے سن، اس ویلے وی اکو-اک مسلمان صوفی پیر سائیں میاں میر جی نے اس امانوی اتے گھناؤنے دشٹ-کرم ورودھ ہاء دا نعرہ ماریا سی۔ تیجی وجہ ایہہ ہے کہ سائیں میاں میر ہراں نے کئی واری گورو ہرگوبند صاحب جی دی مدد وی کیتی سی۔ میاں میر دے سمجھاؤن ‘تے ہی بادشاہ جہانگیر نے سری گورو ہرگوبند صاحب جی نوں گوالیئر دے قلعے وچوں رہاء کیتا سی۔ اس سمیں قلعے وچّ ہور راجے وی جہانگیری حکومت نے قید کیتے ہوئے سن۔ اوہ سبھ راجے گورو جی دی شرن وچّ آ چکے سن۔ جد اوہناں نوں گورو ہرگوبند جی دی رہائی دی سوچنا ملی، تدوں اوہناں راجیاں وچّ نراشا پیدا ہو گئی سی، جس نوں دیکھ کے گورو جی نے راجیاں توں بناں قلعے وچوں اکلے باہر جان توں انکار کر دتا سی۔ جہانگیر نوں مجبور ہو کے اوہناں راجیاں دی رہائی دے فرمان وی جاری کرنے پئے سن۔ اس طرحاں گورو ہرگوبند صاحب 51 راجیاں سمیت اکتوبر 1621 ای: نوں گوالیئر دے قلعے وچوں باہر پدھارے سن۔▼

چوتھا کارن ایہہ ہے کہ سائیں میاں میر ہریں اک ربی پیر سن، جنہاں نے اس سمیں دوران پرچلت صوفی پیراں دی دھارنا نوں تج کے شرح دی تبلیغ دا کم چھڈّ دتا سی۔ اس نقطے دی ویاکھیا انج وی کیتی جا سکدی ہے کہ اوتری بھارت اوپر جدوں مسلمان شاسکاں نے قبضہ جما لیا سی، ادوں صوفی درویش وی بھارت وچّ آؤنے شروع ہو گئے سن۔ مسلمان حکمران تلوار دے زور نال اتھوں دی ہندو وسوں نوں اسلام قبول کرن لئی مجبور کر رہے سن۔ اس ویلے صوفی پیر اکثر ویلے دے حکمراناں نال مل کے پرجا وچّ اوہناں دی پینٹھ جماؤن لئی ططپر رہندے سن۔ انج اوہ اتھوں دی وسوں نوں مسلمان بناؤن وچّ اہم بھومکا نبھاؤندے سن۔ صوفیاں دے اس قافلے وچّ بابا فرید گنج-اے-شکر وی شامل دسے جاندے ہن۔ پر بعد وچّ کجھ صوفی پیراں نے تبلیغ دا کم چھڈّ دتا سی اتے اپنے-اپنے نوں اس دیش دے مختلف مذہباں دے فلسفے نوں گھوکھن لئی وقف کر دتا سی۔ میاں میر، ابلّ فضل، ابلّ پھیزی آدی ایہو جہی دھارا دے صوفی سن (پنجابی دے صوفی شاعر لیکھکا ڈاکٹر: لاجونتی رام کرشن، پہلی پرکاشنا سنّ 1935) پرسدھ اتہاسکار لطیفَ نے اپنی پستک ہسٹری آف لاہور دے پنہ 256 اوپر پیر سائیں میاں میر بارے اک ہور مہتوپورن گھٹنا انکت کیتی ہوئی ہے، جس وچّ دسیا گیا ہے کہ لاہور دے اک قاضی دی رشتے دار اک عورت گورو جی دی سکھیا اتے پروچناں توں پربھاوت ہو کے سکھ دھرم قبول کرنا چاہندی سی۔ اوہ عورت سائیں میاں میر پاس حاضر ہوئی اتے اپنے من دی گلّ اوہناں نوں دسی۔ ساری گلّ سن کے سائیں جی نے اس استری نوں گورو جی پاس گھلّ دتا سی تاں جو اس دی دلی اچھا پوری ہو سکے۔ سکھ دھارمک کہانیاں وچّ ایہہ شردھالو استری ماتا قولاں جی کرکے جانی جاندی ہے۔▼