[[فائل:Map Kashmir Standoff 2003.png|thumb|230px|شکسگام وادی کشمیر دے اس نقشے دے وچکار شمال وچّ ویکھی جا سکدی ہے ]]
'''قراقرم - پار علاقہ''( [[ انگریزی ]] : Trans - Karakoram Tract , ٹرانس کاراکورم ٹریکٹ ) جاں [[شکسگام وادی]] اک لگبھگّ 5،800 مربع [[کلومیٹر]] دا علاقہ ہے جو [[ کشمیر ]] دے شمالی [[ قراقرم |قراقرم پربتاں ]] وچّ [[ شکسگام دریا]] دے دوناں پاسے پھیلیا ہویا ہے ۔ ایہہ [[ برطانوی ہند ]] دی مسلمان آبادی دی [[جموں تے کشمیر|ریاست جموں تے کشمیر ]] دا حصہ ہویا کردا سی ۔[[بھارت]] دی [[کشمیر]] وچ اپنیاں فوجاں داخل کرن مگروں [[19481947 دی لڑائی]] وچّ [[پاکستان]] نے کشمیر دے کجھ باقی حصےآں دے نال نال اپنے قابو وچّ لے لیا جد کہ کشیر دا اک وڈا حصہ حلے وی بھارت دے مبضے وچ ہے ۔ 1963 وچّ اک سرحدی سمجھوتے دے مطابق [[ پاکستان ]] نے اس علاقے نوں [[ چین ]] نوں تحفہ کر دتا ۔ پاکستان دی دلیل سی کہ اس توں پاکستان اتے چین دے وچّ وچّ دوستی بنّ جاوے گی اتے اوہناں دا کہنا سی کہ تریخی روپ توں اس علاقے وچّ کدے بین القوامی سرحد موجود سی ہی نہیں اسلئی اس زمین نوں چین دے حوالے کرن توں پاکستان دا کوئی نقصان نہیں ہویا ۔ بھارت اس گلّ دا پرزور کھنڈن کردا ہے اتے شکسگام نوں اپنی زمین دا انگ دسدا ہے ۔ اسدے مطابق ایہہ علاقہ بھارتی قبضے ہیٹھ [[ جموں اتے کشمیر ]] دا انکھڑواں حصہ ہے ۔<ref name="ref17yizob">[http://books.google.com/books?id=8hr-ztr49EMC The rise of China and international security: America and Asia respondAsian Security Studies], Routledge, 2009, ISBN 978-1-134-07956-8, ''... there is the contentious issue of the Shaksgam Valley that Pakistan handed over to China in 1963 ...''</ref>
