"<span lang="ur">بحری مملوک</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
چھوٹا کم robot Adding: uk:Мамелюки |
No edit summary |
||
لیک ۱ –
[[File:Mamluk.jpg|thumb|200px|left|اک مملوک دی پینٹنگ ، 1779]]
[[File:Mamluke.jpg|thumb|200px|left|مملوک سپاہی ، 1810ء دی بنائی ممورت]]
[[File:Three_Mamelukes_with_lances_on_horseback.jpg|thumb|200px|left|16ویں صدی عیسوی دے شروع دے مملوک نیزہ بردار گھڑ سوار]]
[[مصر]] تے [[شام]] دے غلام بادشاہاں نوں مملوک آکھئیا جاندا اے ، کیونجے [[عربی]] چ غلام نوں مملوک کہندے نیں ۔ مملوگ دو ٹبراں چ ونڈے ہوئے سن ، اک ٹبر نوں بحری مملوکاں دا سی جنہاں نے 647ھ تون 784ھ تک حکومت کیتی تے دوجا ٹبر مملوکاں دا سی جنہاں نے 784ھ توں 922ھ تک حکومت کیتی ۔
Line ۵ ⟶ ۹:
== حکومت ==
[[File:Ottoman_mamluk_horseman_circa_1550.jpg|thumb|200px|left|1550ء دے نیڑے دے عثمانی مملوک گھڑ سوار]]
ملک صالح دے مرن مگروں اک ترک غلام [[تمر الدین ایبک]] نے سلطان دے جانشین [[تورون شاہ]] نون قتل کر دتا پر ملک صالح بیوہ [[شجرۃ الدر]] 80 دن تک حکومت کر دی رہی تے اپنے ناں دا سکہ تے خطبہ جاری کیتا تے جدوں تمر الدین ایبک نوں نوں امراء نے بادشاہ چن لئیا تے شجرۃ الدر نے اس نال ویاہ کر لئیا ۔ ایہو ایبک مصر چ غلام ٹبراں دا بانی اے ۔ [[ہندستان]] دے غلام بادشاہاں تے [[مصر]] دے غلام بادشاہاں دے وچکار کئی گلاں اکو جہیاں نیں ، اینہاں چ اک دلچسپ گل ایہہ وی اے کہ دوناں غلام ٹبراں دے بانیاں دا اناں ایبک سی تے دوناں ٹبراں اک اک زنانی نے حکومت کیتی اے مصر چ شجرۃ الدر تے [[دلی]] چ [[رضیہ سلطانہ]] نے ۔▼
▲ملک صالح دے مرن مگروں اک ترک غلام [[تمر الدین ایبک]] نے سلطان دے جانشین [[تورون شاہ]] نون قتل کر دتا پر ملک صالح بیوہ [[شجرۃ الدر]] 80 دن تک حکومت کر دی رہی تے اپنے ناں دا سکہ تے خطبہ جاری کیتا تے جدوں تمر الدین ایبک نوں نوں امراء نے بادشاہ چن لئیا تے شجرۃ الدر نے اس نال ویاہ کر لئیا ۔ ایہو ایبک مصر چ غلام ٹبراں دا بانی اے ۔ [[ہندستان]] دے غلام بادشاہاں تے [[مصر]] دے غلام بادشاہاں دے وچکار کئی گلاں اکو جہیاں نیں ، اینہاں چ اک دلچسپ گل ایہہ وی اے کہ دوناں غلام ٹبراں دے بانیاں دا اناں ایبک سی تے دوناں ٹبراں اک اک زنانی نے حکومت کیتی اے مصر چ شجرۃ الدر تے [[دلی]] چ [[رضیہ سلطانہ]] نے ۔
[[File:BattleOfHoms1299.JPG|thumb|200px|left|1299ء چ لڑی جان آلی [[وادی الخزاندار دی لڑائی]] چ مملوک تے منگول سپاہی]]
مملوکاں دے حکومت چ پیؤ دے مگروں پتر جانشین نئیں ہندا سی بلکہ جہڑا غلام سردار بوہتا طاقتور ہندا اوہی حکومت تے مل مار لیندا ۔ کوئی نظام نا ہون پاروں ہر ورہے نواں سردار بادشاہ بن جاندا سی ۔ چنانچہ بحری مملوکاں دی 132 سال دی حکومت چ 24 بادشاہ تخت تے بیٹھے ، اینہاں چار بادشاہ ایہو جہے وی نیں جنہاں نے مجموعی طور تے 84 سال حکومت کیتی تے مصر دی حکومت نوں نوں مستحکم کیتا ۔ اینہاں چوں ای اک بادشاہ [[ملک صالح]] دا غلام [[رکن الدین بیبرس]] وی سی ، جس نے بادشاہ بنن مگروں ملک الظاہر دا لقب اختیار کیتا ۔
Line ۱۳ ⟶ ۱۹:
== ملک الظاہر بیبرس ==
ویروا نال پڑھن لئی ویکھو [[رکن الدین بیبرس]]
[[File:View_from_the_citadel.JPG|thumb|200px|left|قاہرہ دی [[سلطان جسن مسیت]] (کبھے) الرفاعی مسیت (سجے) تے پچھے دو عثمانی مسیتاں]]
بیبرس مملوکاں دا پہلا نامور حکمران سی ۔ اس نے 1260ء توں 1277ء تک 17 سال [[شام]] تے [[مصر]] تے حکومت کیتی ۔ [[بغداد]] نوں تباہ کرن مگروں جدوں [[ہلاکو خان]] دیاں فوجاں شام ول ودھئیاں تے سپہ سالار بیبرس تے مملوک سلطان [[سیف الدین قطز]] 1260ء چ عین جالوت دے مقام تے اینہاں نوں فیصلہ کن شکست دے کے شام چوں باہر کڈ دتا ۔
Line ۱۹ ⟶ ۲۵:
== منصور قلاوون ==
مملوکاں دا دوجا سر کڈھواں حکمران [[منصور قلاوون]] سی ، جہڑا بیبرس دے دو ورہے مگروں تخت تے بیٹھا ۔ اوہ وی بیبرس ورگوں ملک الصالح دا غلام سی ، اس دا تعلق [[دشت قبچاق]] نال سی ۔
[[File:Siege_of_Tripoli_painting_(1289).jpg|thumb|200px|left|1289ء دے سقوط تریپولی تے مملوک سردار]]
قلاوون دے زمانے چ [[ایل خانی]] حکمران [[اباقا خان]] تے [[ارغون]] نے [[یورپ]] دے عیسائیاں نوں مصر دے خلاف اک نویں [[صلیبی جنگ]] شروع کرن تے [[بیت المقدس]] نوں فتح کرن دی ترغیب دتی ۔ اباقا خان دے عیسائیاں دی مدد نال [[شام]] تے حملہ وی کیتا پر قلاوون نے [[حمص]] دے نیڑے 1280ء چ اباقا خان نوں شکست دے کے اے منصوبے نوں ناکام بنا دتا ۔
Line ۲۶ ⟶ ۳۲:
== دوجے حکمران ==
[[File:Francisco_de_Goya_y_Lucientes_026.jpg|thumb|200px|left|2 مئی 1808ء چ فرانسسکو ڈی گویا دی مملوکاں خلاف جنگ]]
[[File:Myrbach-Charge_of_the_Mamluks.jpg|thumb|200px|left|اسٹرلیٹز دی لڑائی چ مملوک]]
[[File:USMC_Marmeluke.JPG|thumb|200px|left|اج کل امریکی میرین دے افسراں دی تلوار جہڑی مملوکاں دی تلوار نال مماثلت رکھدی اے]]
[[ملک اشرف جلال]] دے بعد 4،5 سال بدامنی رہی تے [[مصر]] دے تخت تے کئی سرداراں نے قبضہ کیتا تے بے دخل ہوئے ، بلآخر اس خانہ جنگی چ [[منصور قلاوون]] دا پتر محمد کامیاب ہوئیا ۔ اوہ تن وار تحت تے بیٹھا پر جے اوس اک سال نوں کڈ دتا جائے جدوں 1308ء چ اک دوجے سردار [[بیبرس جاشنگیر]] نے اس نوں بے دخل کر دتا سی ، تے محمد نے 1298ء توں 1341ء تک پورے 42 سال راج کیتا ۔ مصر دے مملوک حکمراناں چوں اس دا دور سب توں لمبا تے شاندار رہئیا ۔ بادشاہ بنن مگروں اس نے [[ملک الناصر محمد]] دا لقب اختیار کیتا ۔ ایل خانی بادشاہ [[غازان خان]] ، [[الجائیتو خدا بندہ]] تے [[ابو سعید]] اس دے ہم زمانہ سن ۔ تے [[دلی]] دے بادشاہاں چ [[علاؤ الدین خلجی]] ، [[غیاث الدین تغلق]] تے [[محمد تغلق]] اس دے ہم عصر سن ۔
| |||