"<span lang="ur">حیدر آباد</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
لیک ۲۹ –
 
== تریخ ==
 
===سندھ دا راجگڑھ===
 
The City of Hyderabad served as the capital of Sindh province, From 1947 to 1955, which was later dissolved and one unit was formed named West Pakistan.
 
حیدرآباد شہر 1947 توں 1955 تک صوبہ [[سندھ]] دا [[راجگڑھ]] رہیا اے ، سندھ نوں بعد چ ون یونٹ چ رلا دتا تے اسدا ناں مغربی پاکستان رکھیا گیا ۔<ref name="weeklypulse.org">http://weeklypulse.org/details.aspx?contentID=4224&storylist=2</ref>
[[کلہوڑو خاندان]] دے دور چ وی حیدرآباد سندھ دا راجگڑھ سی ۔ regime<ref name="weeklypulse.org"/>
 
===نیرون کوٹ===
موجودہ حیدرآباد شہر دی جگہ پہلے '''نیرون کوٹ''' ناں دی اک بستی قائم سی؛ ایہ سندھوُ دریا (ہن [[دریائے سندھ]]) دے کنارے مچھیرےآں دی اک چھوٹی بستی سی۔ اِس دا ناں اِس دے سردار نیرون دے ناں توں اتے سی۔ دریائے سندھ دے بروبرابر ایک پہاڑی سلسلہ واقع اے جسنوں [[گنجو ٹاکر]] کہندے نیں۔ ایہ بستی جداں جداں ترقی کردی گئی اوداں ہی دریائے سندھ تے اِنہاں پہاڑاں دے درمیان ودھن لگی۔ [[چچ نامہ]] چ اک سردار دا اکثر ذکر ملدا اے جس دا ناں [[آغم لوہانہ]] سی۔ ایہ [[منصورہ (برہمن آباد)‎|برہمن آباد]] شہر دا سردار سی تے اِس دی ملکیت چ دو علاقے آندے سن— لوہانہ تے ساما۔ 636ء چ لوہانہ دے جنوب چ اک بستی دا ذکر ملدا اے جسنوں '''نارائن کوٹ''' کہیا گیا اے۔ تریخ نویساں دا مننا اے کہ نارائن کوٹ تے نیرون کوٹ اک ہی بستی دا ناں سی۔
Line ۳۵ ⟶ ۴۳:
 
==شہر دے لوک==
{{bar box
حیدرآباد چ زیادہ تر لوگ [[سندھی]] نیں، کیونجے بوہتے لوک جو اس شہر چ آندے نیں اوہ اندرون سندھ ولوں آندے نیں۔ ایہ ایتھے [[پاکستان]] دے نامور ادارے [[سندھ یونیورسٹی]] چ پڑھن آندے نیں جو حیدرآباد توں 33 کلومیٹر دی دوری اتے [[جام شورو]] چ وقوع اے۔ حیدرآباد چ اس دے علاوہ [[اردو]]، [[پشتو]] تے [[پنجابی]] بولن والے لوک وی وسدے نیں۔ حیدرآباد شہر، [[ہندستان دی ونڈ]] توں پہلے، سندھیاں دا رہائشی علاقہ سی لیکن جدوں 1947 دے بعد [[ہندوستان]] توں [[مہاجر]] ہجرت کر کے شہر چ داخل ہوئے تے سندھیاں تے [[مہاجر لوک|مہاجراں]] چ فساد چھڑ گئے۔ موجودہ حالات بہتر نیں تے دونہے قوماں باہم خوش نیں ۔ مذاہب دے اعتبار نال حیدرآباد دے لوک زیادہ تر [[مسلمان]] نیں جدونکہ اک خاصی گنتی چ [[ہندو|سندھی ہندو]] وی ایتھے وسدے نیں۔ تقریباً 2 فیصد آبادی مقامی [[عیسائی|عیسائیاں]] دی اے۔
|title=حیدرآباد چ مذہب
|titlebar=#ddd
|left1='''مذہب'''
|right1='''فیصد'''
|float=right
|bars=
{{bar percent|[[اسلام]]|green|94.0}}
{{bar percent|[[ہندو مت]]|Orange|5.0}}
{{bar percent|ہور|purple|1.0}}
}}
 
حیدرآباد چ زیادہ تر لوگ [[سندھی]] نیں، کیونجے بوہتے لوک جو اس شہر چ آندے نیں اوہ اندرون سندھ ولوں آندے نیں۔ ایہ ایتھے [[پاکستان]] دے نامور ادارے [[سندھ یونیورسٹی]] چ پڑھن آندے نیں جو حیدرآباد توں 33 کلومیٹر دی دوری اتے [[جام شورو]] چ وقوع اے۔ حیدرآباد چ اس دے علاوہ [[اردو]]، [[پشتو]] تے [[پنجابی]] بولن والے لوک وی وسدے نیں۔ حیدرآباد شہر، [[ہندستان دی ونڈ]] توں پہلے، سندھیاں دا رہائشی علاقہ سی لیکن جدوں 1947 دے بعد [[ہندوستان]] توں [[مہاجر]] ہجرت کر کے شہر چ داخل ہوئے تے سندھیاں تے [[مہاجر لوک|مہاجراں]] چ فساد چھڑ گئے۔ موجودہ حالات بہتر نیں تے دونہے قوماں باہم خوش نیں ۔ مذاہب دے اعتبار نال حیدرآباد دے لوک زیادہ تر [[مسلمان]] نیں جدونکہ اک خاصی گنتی چ [[ہندو|سندھی ہندو]] وی ایتھے وسدے نیں ایہ شر دی کل آبادی دا 5% نیں۔ تقریباً 2 فیصد آبادی مقامی [[عیسائی|عیسائیاں]] دی اے۔
==موسم==
 
Line ۵۵ ⟶ ۷۳:
==ریل==
حیدرآباد ریل دی تریخ چ اک اہم تھاں رکھدا اے۔ ایہ شروع چ سندھ ریلوے دا حصہ سی تے انگریزاں نے اسنوں [[شمالی مغربی ریلوے]] رلا دتا جو کہ ہن [[پاکستان ریلوے]] اے۔ حیدرآباد اک وڈے ریلوے جنکشن دی حیثیت رکھدا اے۔
==ہور ویکھو==
 
===انتظامی ونڈ===
ابوبکر نظامانی دی حکومت توں پہلے اج دا [[ضلع بدین]] وی [[ضلع حیدرآباد]] دا حصہ سی ۔ 2005-6 چ جنرل [[پرویز مشرف]] نے اسنوں 4 ضلعےآں چ ونڈ دتا جہڑے ایہ نیں :[[ضلع مٹیاری]] ، [[ثنڈو الہ یار]] ، [[ٹندو محمد خان]] تے حیدرآباد ۔ [[ضلع حیدرآباد]] 4 [[تصیل|تحصیلاں]] جاں تعلقےآں چ ونڈیا ہویا اے ۔<ref>[http://www.lgdsindh.com.pk/hyderabad2.htm] {{wayback|url=http://www.lgdsindh.com.pk/hyderabad2.htm |date=20070927213241 |df=y }}</ref>
 
# [[حیدرآباد شہری تعلقہ]]
# [[حیدرآباد دیہی تعلقہ]]
# [[لطیف آباد تعلقہ]]
# [[قاسم آباد تعلقہ]]
==موسم==
حیدرآباد دا موسم گرم صحرائی موسم اے ۔
 
{{Hyderabad, Pakistan weatherbox}}
 
==ویکھن جوگ تھانواں==
[[File:Cubbas tombs of mirs.JPG|thumb|[[Tombs of Talpur Mirs|Tombs of the Talpur Mirs]] ([[Cubbas]]), now in [[Hirabad, Hyderabad|Hirabad]] in Hyderabad, Sindh. These shrines are now in a desolate state.]]
* [[Amri (Pre-Harappa)|Amri]]: an archaeological site dating back to 3600 BC, {{Convert|110|km|mi|sing=on}} from the city, is the remains of a pre-Harrapan [[Defensive wall|fortified town]].
* [[Pacco Qillo]] (the Hyderabad Fort) and the Kachha Qilla (lit. the ''weak fort''): fortified residences that were built by the [[Talpur dynasty|Talpur rulers]] to keep out invaders during the 17th century.
* The [[Tombs of Talpur Mirs]]: colloquially known as Cubbas in [[Hirabad, Hyderabad|Hirabad]], tomb sites of the [[Talpur|former rulers]] of Sindh who were defeated by the British in the famous [[battle of Miani]].
* [[Agham Kot]]: an archaeological site containing the reminence and tombs of an ancient empire.
* [[Rani Bagh, Hyderabad|Rani Bagh]]: formerly a zoo named after [[Queen Victoria]] of England (The zoo was founded by the British colonial local administration; Rani means "Queen" in Urdu), has been renovated and has become a very beautiful park with exotic animals such as lions, zebras, different species of birds as well as horses.
* [[Ranikot Fort]]: one of the largest forts in the world according to circumference. Located 90&nbsp;km from the city.
* [[Sindh Museum]]: a museum featuring the history and heritage of [[Sindh]] and the [[Indus Valley Civilization]]. Items from various ruling periods of Sindh, including [[Samma Dynasty|Samma]], [[Soomra Dynasty|Soomra]], [[Kalhora]] and [[Talpur]] periods can be found at the museum.
* [[Institute of Sindhology]] Museum: an exhibition of dioramas at the University of Sindh campus that display many aspects of the history of Sindh, its heritage, music and culture. Worth noticing are the ones that depict the lifestyles of the desert tribes of [[Thar and Parkar|Thar]] and [[Kohistan District, Pakistan|Kohistan]].
* The mighty [[river Indus]]: the largest river in Pakistan and flows alongside the city of Hyderabad. Its banks touching Hyderabad are known to have some of the finest fishing spots in Pakistan.
 
==اہم لوک==
*[[Hoshu Sheedi]], General of Talpur Mirs' Army, which fought against British in the Battles of Miani and last Battle of Dubbo.
*[[Jivatram Kripalani]] (1886–1982), Indian politician and [[Indian independence movement|Indian independence activist]].
*[[Mirza Kalich Beg]] (1853–1929), civil servant and author
*[[K. R. Malkani]] (1921–2003), Indian politician. Lieutenant-Governor of Pondicherry (2002–03)
*[[Allama Imdad Ali Imam Ali Kazi]] (1886–1968), philosopher and scholar
*[[Sadhu T. L. Vaswani]] (1879–1966), Hindu spiritualist. Founder of the [[Sadhu Vaswani Mission]].
*[[Nabi Bux Khan Baloch]] (1917–2011), linguist and author
*[[Muhammad Ibrahim Joyo]] (born 1915), scholar and translator
*[[Ghulam Mustafa Khan]] (born 1912), researcher, and linguist
*[[Choudry Mohammad Sadiq]] (1900–1975), politician and Muslim Leaguer
*[[Syed Qamar Zaman Shah]] (born 1933), the nephew and son-in-law of Late Syed Miran Mohammad Shah. Senator during the early 1970s.
*[[Syed Miran Mohammad Shah]], speaker of Sindh legislative Assembly, Minister in the Sindh Government, Ambassador of Pakistan to Spain.
*[[Qabil Ajmeri]] (1931–1962), recognised as a "senior" poet of Urdu
*[[Bhawani Shankar Chowdhry]] (born 1959), ICT Professional and an electronics engineer.
==مورتاں==
<gallery>
File:Hyderabadfort.gif|پاکو قلعہ
File:Hyderabad1800s.jpg|1800 دے آخری دہاکےآں دی حیدرآباد دی اک مورت
File:Pacco Qillo Round Tower.png|پاکو قلعہ
File:Sinddhii.jpg| حیدرآباد دی اک سندھی زنانی
File:Ranikot Fort 07a.jpg|رانی کوٹ قلعہ
File:Cubbas tombs of mirs.JPG|تالپور میراں دے مقبرے
</gallery>
==حوالے==
{{حوالے}}
 
==باہرلے جوڑ==
{{Sister project links|Hyderabad, Sindh}}
*{{Wikivoyage-inline|Hyderabad (Pakistan)}}
*{{Official website|http://www.hyderabad.gov.pk|2=Official website of the City District Government of Hyderabad}}
 
*[[پاکستان دے لوک گنتی نال وڈے شہر]]
{{پاکستان دے وڈے شہر}}
{{صوبہ سند دے شہر}}