"<span lang="ur">شاہ پوری لہجہ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

[[پنجاب]] پنج دریاواں دی دھرتی ہے تے ایس خطے نوں وکھو وکھ ناواں نال یاد کیتا جاندا رہیا ہے۔ کدی ایس نوں سپت سندھو یعنی ست دریاواں دی دھرتی آکھیا جاندا ہا تے کدی وہیک تے کدی ایس نوں ہپت ہندو آکھیا گیا۔

==پنجاب دیاں سرحداں==

 

عبدالغفور قریشی ہوری لکھدے نیں:

 

اتلے وچاراں توں سہج سبھا اندازہ ہوندا ہے کہ اج توں پہلے دا پنجاب کتھوں تیکر کھلریا ہویا ہا۔ جیس طرح سانوں پتا ہے کہ [[برصغیر]] اتے ڈھیر قوماں حکومت کیتی تے لاکڑی اپنی لوڑ موجب ایہدیاں سرحداں وچ وادھا گھاٹا کردے رہے نیں۔

==سرحداں دا بولی اتے اثر==

 

[[پنجابی]] دے اڈو اڈ رویاں پچھے کجھ جغرافیائی کارن وی ہن۔ جیویں ایس دھرتی اتے پہاڑ‘ دریا تے صحرا تنے رنگ لبھدے نیں۔ ایس لئی ہک خاص طرح دے ماحول وچ رہن وجہوں ایس بولی دی لفظالی تے لہجیاں وچ وی نکھیڑا پوندا رہیا۔

</ref>

 

 

"Every thing to the east of this I call Punjabi, and every thing to the west of it I call Lahnda, but it must be remembered that this is a purely arbitrary convention, and that for some distance to the west of that line, the language which I called Lahnda differ but slightly from the language of the East of the Rechna Doab and of North East Gujrat which I call Punjabi. I have been guided mainly by the vocabulary. To the west of west of the line, the language, which is mainly that of the tract known as the Bar or Jungle, has a vocabulary which agrees much more closely with that of Lahnda. Except in Multan or do not find Lahnda inflenion established till we cross the Chenab.۔ <ref>- Grierson on Punjabi, First edition, Lahore, Institute of Punjabi Language & Culture, 2001, p. 6.

</ref>

 

 

 

 

 

پوربی: [[بھٹیانی]]‘ [[پوآدھی]]‘ [[دوآبی]]‘ مالوئی‘ [[پہاڑی]]۔

پچھمی جاں [[لہندا]]: [[ملتانی]] ‘ [[پوٹھوہاری]]‘ [[چھاچھی]]‘ [[دھنی]]‘ [[شاہ پوری]]۔

 

جے اسیں ایہناں بولیاں دا گوہ نال مطالعہ کریے تے سانوں پتہ چلدا ہے کہ محمد آصف خاں نے [[لہندی زبان]] دا ذکر ای نہیں کیتا جدوں کہ گریرسن نے ایہناں ساریاں بولیاں نوں ملا کے [[لہندی]] دا ناں دے دتا صرف [[ماجھی]] لہجے نوں وکھریاں کیتا ہے۔ اساڈی جاچے آصف خاں ہوراں دی ونڈ ٹھیک جاپدی ہے۔

 

زبان دے وکھو وکھ لہجے ہونا کوئی مہنے آلی گل نہیں۔ ماہر لسانیات جاندے نیں کہ کسے وی زبان دی امیری اوس دے لہجے ہوندے نیں تے ایہہ رنگا رنگی اوہدا گن ہوندی ہے۔

 

==پنجابی دا شاہ پوری لہجہ==

 

 

’’[[شاہ پوری]] پہلوں [[سرگودھا|سرگودھے]] دے علاقے نوں [[شاہ پور]] آکھیا جاندا سی۔ شاہ پوری سرگودھے تے [[جھنگ]] دی بولی اے۔‘‘ <refسلیم خان گمی‘ پنجابی زبان دا ارتقاء‘ پہلا ایڈیشن‘ لہور: عزیز بکڈپو‘ 1991ء، ص 115۔

</ref>

 

===ڈسٹرکٹ گزٹیئر ===

 

"There are numerous sub dialecta in the district which may be arranged in two groups (1) the dialects of the plain, which are closely allied to those of Jhang and Mooltan and (2) the salt range dialect, which belongs to the group spoken on the plateau of the north Punjab."<ref>Shahpur District Gazetteer, first edition, Lahore: Civil and Military Gazetteer Press, 1897, p. 89</ref>

 

 

 

 

"The great mass of the people of course speak the Punjabi of the various district from which they have immigrated. The language recorded as "Jangli" is that spoken by the Bar nomel tribes. The language spoken by the Janglis is really a rude form of "Lahnda" or western Punjabi otherwise known as Jatki.<ref>Gazetteer of the Chenab Colony Punjab Government, published, First Edition, Civil and Military Gazetteer Press, 1905, p. 49.</ref>

 

سلیم خان گمی تے آصف خاں دی گل کسے حد تیکر ٹھیک جاپدی ہے جدوں کہ ڈسٹرکٹ گزٹیئر وچ لکھی زبان [[جانگلی]] یاں جٹکی کوئی لہجہ نہیں۔ [[پنجاب]] وچ [[جٹ]] قبیلہ تاں ہے پر بولی دا ناں جٹکی کدے وی نہیں۔ ڈسٹرکٹ گزیٹیئر جنے وی لکھے گئے اوہناں وچ بولی بارے بہوں تھوڑے شبد ملدے نیں تے اوہ وی ٹھکویں نہیں۔ انج لگدا ہے کہ اوہناں صرف ٹیوا لا کے یان سنی سنائی گلاں اتے ای سٹا کڈھیا ہے۔ شہباز ملک ہوراں وی ایس نوں جٹکی (۱۱) آکھیا ہے:

بھاویں محمد آصف خاں تے سلیم خاں گمی نے شاہ پوری دا علاقہ [[سرگودھا]] تے [[جھنگ]] دسیا ہے۔ اساڈی جاپے کڑا نہ بار توں اڈ [[ساندل بار]] تے گوندل بار وچ وی [[شاہ پوری بولی]] ورتی جاندی ہے۔

==شاہ پوری لہجے دا ویروا==

 

 

==حوالے ==

*[[ملتانی دا قندھاری لہجہ]]

*[[دیپالپور دا لہجہ]]

*[[لہندا]]

*[[لاہوری]]

{{پاکستان دیاں بولیاں}}