"<span lang="ur">اُبھا امریکا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

'''اتلا امریکہ''' (North America) [[زمین]] دے اتلے ادھے حصے چ تے لیندے حصے ول [[اک]] [[براعظم]] اے۔ ایہنوں اتری دکھنی امریکہ دا نکا براعظم وی کیا جاسکدا اے۔ ایدے اتر ول [[بحر منجمد شمالی|آرکٹک وڈا سمندر]]، چڑھدے ول [[وڈا سمندر اوقیانوس|اوقیانوس وڈا سمندر]]، لیندے ول [[بحرالکاہل|بحرالکاہل وڈا سمندر]]، دکھن ول [[بحیرہ کیریبین|کریبیئن سمندر]] تے [[دکھنی امریکہ]] اے۔

[[پرانا جیون ویلہ]] دے انت تے [[وشکارلہ ویلہ (جیالوجی)]] دے مڈھ تے اتلا امریکہ وڈے [[براعظم]] [[پینجیہ]] نال جڑیا سی تے یوریشیاء دے لیندے پاسے ول سی۔ [[پینجیہ]] دے بنن تے، 48 کروڑ ورے پہلے، اپلیچین پہاڑ بنے تے ایہناں نوں اسیں دنیا دے سب توں پرانے پہاڑ کہ سکنے آں۔ 20 [[کروڑ]] ورے پہلے جدوں [[پینجیہ]] وچ تریڑاں پیاں تے ایدے انگ اک دوجے توں پرے ہون لگے تے اتلا امریکہ [[لوریشیہ]] وچ سی یوریشیاء توں وکھرا ہون توں پہلے تے آپ براعظم بنن توں پہلے [[کریٹیشیس]] ویلے وچ 8 توں 5۔5 کروڑ ورے پہلے [[راکی]] پربت دھارے بنے۔ پانامہ دی پٹی 30 لکھ ورے پہلے ابھری جیدے بنن تے اتلا امریکہ [[دکھنی امریکہ]] نال جڑیا۔ 10،000 ورے پہلے برفانی ویلہ مکن تے گلیشیر دے پچھے ہون تے [[وڈیاں جھیلاں]] بنیاں۔ اتلا امریکہ وچ پرانے ویلیاں نوں سب توں چنگے ول نال ویکھیا جاسکدا اے۔ ڈائنوساراں دیاں جنیاں ونڈاں امریکہ وچ ملیاں نیں دنیا دے کسے ہور دیس یا تھاں تے نہیں ملیاں۔ ایدی وجہ ایتھوں دیاں زمینی پدھراں، محول، تریخ تے لوکاں وچ لبن دی پکھ اے۔

انساناں دے ایتھے وسن بارے کئی سوچاں نیں۔ پرانے دیسی لوکاں دیاں کہانیاں وچ ایہ لوک سدا توں ایتھے ای وس رۓ سن۔ ایس گل تے سوچاں آکے جڑدیاں نیں جے آخری برفانی ویلے دے مکن تے ایشیاء توں بیرنگ زمینی پل راہیں لوک یا پرانیاں کشتیاں تے بیٹھ کے ایتھے اپڑے جدوں ایشیاء برف نال الاسکا نال جڑیا ہویا سی۔ ایہ تھلے ول کینیڈا، امریکہ، میکسیکو تے ہور تھلے ول پھیلدے وسدے تے رہتلاں بناندے گۓ۔ دکھن ول وائی بیجی وچ وادا مایا رہتل ہتھوں ہویا۔ مایا رہتل وچ لکھن دا ول ٹریا، اہرام تے مندر بنے، اک کیلنڈر بنایا گیا تے 400 م پ دے نیڑے [[صفر]] دی سوچ وی آئی، پرانے عراقیاں توں کجھ صدیاں ای مگروں۔<ref>{{cite web |url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=what-is-the-origin-of-zer | title = What is the origin of zero? How did we indicate nothingness before zero? | author = Robert Kaplan | publisher = Scientific American | date = 16 January 2007 | accessdate =19 February 2008}}</ref> ٹماٹر تے مکی دا رواج ایتھون ساری دنیا وچ گیا۔ مایا رہتل تھلویں میکسیکو تے گوئٹے مالا وج ہے سی جدوں ایتھے ہسپانوی کھوجی تے فوجی اپڑے۔

[[ہرنان کورٹیز]] نے 1521 وچ [[ازٹیک ]] سلطنت تے [[سپین]] ولوں مل ماریا۔<ref name=Grunberg>Bernard Grunberg, ''"La folle aventure d'Hernan Cortés''", in ''[[L'Histoire]]'' n°322, July–August 2007 {{incomplete short citation|date=February 2014}}</ref> ایہ [[کھوج ویلہ]] سی۔ یورپی لوک امریکہ دیاں تھانواں تے اپنے کلیم بنا رۓ سن تے اوہناں دے آن نال ایسیاں بیماریاں وی ایتھے اپڑیاں جناں دا ایتھوں دے پرانے لوکاں کول کوئی بچاؤ نئیں سی۔ پرانے لوکاں دی گنتی روگاں تے خونی لڑائیاں باجوں تھوڑی ہوندی گئی۔

اتلے امریکہ وچ سب توں جوکھی لوک گنتی والا دیس [[امریکہ]] ہے۔ ایتھے 311.6 ملین لوک وسدے نیں؛ [[میکسیکو]] 112,322,757 لوکاں نال دوجا وڈا دیس اے تے 32,623,490 لوکاں نال تیجا وڈا دیس اے۔ میکسیکو شہر، نیویارک شہر، لاس اینجلس، [[شکاگو]]، ٹورونٹو، ہوانا تے [[مونٹریال]] ایس براعظم دے وڈے شہر نیں۔ اتلا امریکہ وچ کئی نسلاں دے لوک وسدے نیں۔ ایتھے پرانے ریڈ انڈین، یورپی گورے کالے افریقی وڈیاں نسلی ٹولیاں نیں۔ چینی تے دکھنی ایشیاء دے واسی وی وڈی گنتی وچ ایتھے ہیگے نیں۔

فرینچ بولی دا اتلے امریکہ وچ کئی صدیاں توں چلن ریا اے۔ کینیڈا سرکاری حساب نال دوبولیا دیس اے جتھے انگریزی تے فرینچ سرکاری بولیاں نیں۔ کیوبک دے صوبے دی سرکاری بولی فرینج اے جتھے ایہ 95% لوکاں دی پہلی یا دوجی بولی اے۔ نیوبرنسوک وچ وی ایہ انگریزی نال اک سرکاری بولی اے۔ [[سینٹ پیرے تے مائکلیون]]، فرینچ لیندے انڈیز تے امریکی صوبے لوئزیانا وچ وی فرینچ بولی جاندی اے تے سرکاری پدھر تے وی منی گئی اے۔ فرینچ [[کریبین]] دے ہور جزیریاں تے وی بولی جاندی اے۔

| [[File:Flag of Costa Rica.svg|25px]]{{·}}[[کوسٹا ریکا]]

| [[File:Flag of El Salvador.svg|25px]]{{·}}[[ال سالواڈور]]

| [[File:Flag of Guatemala.svg|25px]]{{·}}[[گویٹے مالا]]

| [[File:Flag of Nicaragua.svg|25px]]{{·}}[[نکاراگوا]]

[[Categoryگٹھ:براعظم]]

[[Categoryگٹھ:جفرافیہ]]

[[Categoryگٹھ:جگ]]