"<span lang="ur">محمد</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

| caption = اسم النبي محمد ( صلى الله عليه وسلم)

'''محمد''' صلى الله عليه وسلم پیفمبر [[اسلام]] تے [[اللّہ]] دے نبی نے۔ محمد صلى الله عليه وسلم [[مکہ]] وچ 570 وچ جمے تے 632 وچ [[مدینہ]] وچ وفات پائی۔

محمدصلى الله عليه وسلم محمد [[مکہ]] چ جمے تے اپنے جیون دے پہلے 52 ورے [[مکہ]] چ ای گزارے۔ محمد صلى الله عليه وسلم 570 وچ ربی الاول دے مہینے چ قبیلہ [[قریش]] دے اک قبیلے [[بنو ہاشم]] وچ جمے۔ اونہاں دے ابا جی دا ناں [[عبداللّہ]] تے ماں دا ناں [[آمنہ]] سی۔ اونہاں دے ابا جی اونہاں دے جمن توں 6 مہینے پہلاں ہی مر گۓ سی۔ عرباں دے رواج دے مطابق جمن توں بعد اونہاں نوں مکہ توں باہر اک دائی حلیمہ سعدیہ دےکول چھڈ دتا گیا جتھے اوہ 2 سال تک رۓ۔ 6 سال دی عمر چ اونہاں دی ماں وی مر گئی تے اس دے بعد اونہاں دے دادا [[عبدالمطلب]] نے دو سال تک اونہاں نوں پالیا۔ 8 سال دی عمر تے اونہاں دے دادا جی وی مر گۓ تے اونہاں نوں اونھاں دے چاچا [[ابو طالب]] نے اپنے نال رکھ لیا۔ ابو طالب اونہاں نوں تجارتی سفر وچ اپنے نال [[شام]] وی لے کے گۓ۔

محمد صلى الله عليه وسلم 622 چ اپنے پرانے یار [[ابو بکر]] نال مدینہ ہجرت کر گۓ. اے گل اسلام لئی فیدے دی سی۔ لوک ازادی نال مسلمان ہون لگ گۓ۔

مکہ آلیاں نے ایتھے وی اونہاں دا پچھا نا چھڈیا تے مسلماناں تے قریش مکہ دے وشکار تن لڑائیاں وی ہوئیاں جنھاں نوں بدر احد تے خندق آلیاں لڑائیاں کیا گیا اے۔ بدر دی لڑاائی 624 چ ہوئی تے اے بدر دی تھاں تے ہوئی۔ مکہ والیاں دی گنتی 1000 سی تے مسلمان 313 سن۔ مسلمان اے لڑائی جت جاندے نیں۔ بدر دی لڑائی مگروں مسلمان مدینہ چوں یہودی قبیلے [[بنو کینکاع]] نوں کڈ دیندے نیں۔ احد والی لڑائی [[625]] چ احد پعاڑ دے نال ہوندی اے۔ ایدے چ مسلماناں دی گنتی 700 تے قریش 3000 سن۔ مسلمان ایس لڑائی چ ہار جاندے نیں تے ایس لڑائی چ 70 دے نیڑے مسلمان مارے جاندے نیں۔ 625 چ بنو نظیر دے یہودی قبیلے نوں مدینہ چوں کڈ دتا جاندا اے۔ 627 چ مکہ والے وڈی تیاری کرکے آندے نیں۔ مسلمان مدینہ نوں بچان لئی ایدے آلے دوالے ڈونگا ٹویہ پٹدے نیں۔ جتھے آکے قریش دی فوج رک جاندی اے اے لڑائی ایس ل‎ی ٹوۓ والی لڑائی وی اخواندی اے۔ اے فوج کج دن مگروں واپس ٹر جاندی اے۔ ایس لڑائی مگروں مدینہ دے قبیلے بنو قریظہ دا کعیرا کر لیا جاندا اے۔ اوناں دے جنیاں نوں مار دتا جاندا اے تے جواک تے سوانیاں نوں غلام بنالیا جاندا اے۔ 628 چ محمد صلى الله عليه وسلم اپنے سنگیاں نال عمرا کرن ل‏ی مکہ جاندا اے۔ اودے نال 1400 بندے سن۔ حدیبیہ دی تھاں تے مسلمان ڈیرہ لاندے نیں۔ عسمان گل بات لئی مکے گۓ۔ ایتھے صلح حدیبیہ ہوئی۔ صلح حدیبیہ کرن دے مگروں مسلماناں نیں مدینہ دے اتر چ یہودیاں دی تھاں خیبر تے چڑھائی کردتی۔ اے لڑائی 629 چ ہوئی۔ یہودیاں نوں خیبر چ رہن دتا گیا۔ محمد صلى الله عليه وسلم نے دنیا دے ہور دیساں دے سرداراں نوں اسلام بارے چٹھیاں لکھیاں۔

طلح حدیبیہ دیاں شرطاں تے مکہ والے پورے ناں اترے تے جیہڑے معدے کیتے سن پورے ناں کیتے۔ 630 چ محمد صلى الله عليه وسلم نے 10000 مسلماناں نال مکہ ول ٹر پے۔ اپنی فوج نوں اوناں 5 سرداراں چ ونڈیا۔ ایس فوج نے مکہ نوں چارے پاسیوں کعریا۔ ابو سفیان نے اسلام نوں من لیا۔ اودے کعر نوں وی امن دا کعر من لیا گیا۔ مکہ دے لوکاں نوں معاف اردتا گیا۔ اے محمد صلى الله عليه وسلم دے ساک سن تے مکہ اوناں دا اوناں دا جمن پو سی۔ کعبہ چ بت توڑ دتے گۓ۔ مکہ دے سارے لوک مسلمان ہوگۓ۔ ہولی ہولی سارے [[عرب]] چ [[اسلام]] پھیل گیا۔ 6 [[جون]] 632 نوں اوہ فوت ہو گۓ لیکن اس توں پہلاں اونہاں نے اک آخری [[حج]] وی کیتا۔ اونہاں نوں اونہاں دی بیوی [[عائشہ]] دے کمرے چ دفن کر دتا گیا۔

* [[خدیجہ]] : محمد صلى الله عليه وسلم دی پہلی ٹبری خدیجہ سی۔ خدیجہ دا اے تیجا ویاہ سی۔ اوناں توں محمد دےیاں چار تعیاں زینب، رقیہ، ام کلسوم تے فاطمہ سن۔

* سودہ بنت زمعہ : محمد صلى الله عليه وسلم دا ویاہ سودہ نال خدیجہ دے مرن تے ہویا۔ اے بیوہ سن۔

* [[عائشہ]]: محمد صلى الله عليه وسلم دے پرانے سنگی تے پہلے مسلمان جنے دی تعی سی۔ ویاہ دے ویلے اوہ پندرہ وریاں دی سی۔ کئی حدیساں اوناں اگھیاں۔ عائشہ توز کوئی جواک ناں ہویا۔ عائشہ دلیر زنانی سی۔

* [[حفصہ]] : اے دوسرے خلیفہ عمر دی تعی سی۔ سن 2 ہجری چ حفصہ دا ویاہ محمد صلى الله عليه وسلم نال ہویا۔

* [[زینب]] : زینب نال محمد صلى الله عليه وسلم دا ویاء حفصہ نال ویاں مگروں ہویا۔ اے تھوڑا چر جیوندی ر‏ی۔

* [[ام سلمہ]] :ام سلمہ(580 – 680) دے میاں احد دی لڑائی چ مارے گۓ تے فیر ایدا نکاح محمد صلى الله عليه وسلم نال ہویا۔ ہجرت دے 62ویں ورے ایناں دے جیون دا انت مدینہ چ ہویا۔

* [[زینب بنت جحش]] : اے محمد صلى الله عليه وسلم دی پھپھی دی تعی سی۔ ایدا پہلا ویاہ زید بن حارس نال ہویا سی۔ 627 چ ایدا محمد صلى الله عليه وسلم نال ویاہ ہویا۔

* [[جویریہ]] : اے مسلماناں دے ویری قبیلے دی سی۔ اک لڑائی چ پھڑی گئی۔ مدینہ آن تے محمد صلى الله عليه وسلم نال نکاح ہویا۔

* [[رملہ محمد|رملہ]] :رملہ (589-666) جنھاں نوں ام حبیبہ وی کیا جاندا اے مڈ توں اسلام نوں منن آلیاں چ شامل نیں۔ اے قریش مکہ دے سردار ابو سفیان دی تعی سی۔ اے [[مکہ]] چ جمی۔ [[ابو سفیان]] دی تعی تے معاویہ دی پعن سی ایناں دا پہلا ویاہ عبید اللہ بن جہش نال ہویا۔ [[قریش]] دی مار تعاڑ توں تنگ آکے اے ایتھیوپیا دیس نکالا کر گۓ۔ ایناں دا میاں اوتھے جا کہ سعائی ہو گیا پر اے مسلمان رئی تے مدینہ آگئی جتھے ایناں دا ویاہ پیفمبر اسلام محمد صلى الله عليه وسلم نال ہو گیا۔ 666 وچ اے مر گئیں تے جنت البقیہ مدینہ چ ایناں نوں دبیاگیا۔

* [[صفیہ]] :(610 – 670) صفیہ دا جور یہودی قبیلے نال سی۔ 629 چ اوناں دا ویاہ محمد صلى الله عليه وسلم نال ہویا۔

* [[میمونہ]] : (594 – 674) محمد صلى الله عليه وسلم نال میاہ 630 چ ہویا۔

* [[ماریہ قبطیہ]] : ماریہ قبطیہ [[مصر]] دی رین والی سی۔ اینان توں محمد صلى الله عليه وسلم دا پتر ابراہیم ہویا۔