"<span lang="ur">خانان چغتائی</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

شروع چ ایہہ [[منگول سلطنت]] دا حصہ سی تے بعد چ مکمل آزاد بن گئی ۔ 13ویں صدی عیسوی چ اپنے عروج تے ایہہ [[بحیرہ ارال]] دے دکھن چ [[آمو دریا]] توں ، اج دے [[منگولیا]] تے [[چین]] دی سرحد تے [[کوہ التائی]] تک پھیلی ہوئی سی ۔

[[چنگیز خان]] دی سلطنت اسدے تیجے پتر [[اوگدائی خان]] جہڑا "وڈا خان" کہلاندا سی ، نوں ملی ۔ جسدے اپنے علاقے [[جھیل بالکش]] توں [[منگولیا]] تک سن ۔ سبتوں نکے پتر [[تولی خان]] نوں اتلے منگولیا دے آبائی علاقے ملے ۔ دوجے پتر [[چغتائی خان]] نوں اج دے [[ازبکستان]] چ [[آمو دریا]] تے [[سیر دریا]] دے وچکار [[ماوراء النہر]] دے علاقے تے [[کاشغر]] دے دوالے دے علاقے ملے ۔ اسنے [[آلمالک]] نوں اپنا راجگھر بنائیا جہڑا اج دے اتلے لہندے [[چین] چ [[کولجا]] شہر اے ۔ وراثتی مسئلےآں دے علاوہ [[منگول سلطنت]] نوں اپنے تے اپنی رعایا جہڑ زیادہ تر [[ترک]] [[مسلمان]] سن دے وچکار ثقافتی تے نسلی فرق توں خطرہ سی ۔

جدوں [[اوگدائی خان]] پورے [[چین]] نوں فتح کرن دے اپنے خواب نوں پورا کیتے بغیر مر گئیا تے اسدے پتر گویوک نوں مکمل جانشینی نا لبھی تے اوگدائی دے مرن دے بعد پنچ سال تک حکومت اسدی بیوی توریجن دے ہتھ چ رہی ۔ اس جانشینی دی منظوری [[قرولتائی]] چ ہوئی تے اسدا حسب ضابطہ جشن وی منائیا گئیا پو اس چ سلطنت [[طلائی اردو]] دے آزاد خیال [[خان]] [[باتو خان]] نے شرکت نئیں کیتی ۔ [[گویوک]] دے مرن دے بعد باتو نے [[بیرک]] نوں گھلئیا جسنے [[تولی خان]] دی بیواہ نال مل کے اگلی قرولتائی (1253ء چ) اوگدائی دی نسل دی بجائے تولی دے پتر [[مونگیک]] ، جہڑا نسطوری عیسائیت نوں پسند کردا سی ، نوں اقتدار دوا دتا ۔ اوگدائی الس ختم ہو گئیا ۔

چغتائی خان 1242 چ اپنے بھائی اوگدائی دے بعد چھیتی مر گئیا ۔ تے تقریبا اس دے 20 سال بعد تک چغتائی ریاست ، مرکزی منگول حکومت دا ماتحت علاقے رہئیا ، جہڑی اسدے تخت تے اپنی مرضی دا خان بیٹھاندی تے لاہندی سی ۔ [[ماوراءالنہر]] دے شہر جہڑے اگرچہ خانان دے علاقےآں چ واقع سن دا انتظام وڈے خان دے لائے ہوئے اہلکاراں کول سی ۔

[[categoryCategory:تریخ]]

[[categoryCategory:ترکستان]]

[[categoryCategory:سلطنتاں]]

[[categoryCategory:خانان]]

[[enan:Chagatai_KhanateCanato Chagatai]]