"<span lang="ur">امریکا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

'''امریکہ''' براعظم [[شمالی امریکہ|اتلے امریکہ]] چ وسدا اے۔ [[واشنگٹن ڈی سی]] ایدا راجگڑھ اے تے ایدی لوک گنتی 30 [[کروڑ]] اے۔اس دے 50 [[صوبے]] نیں۔ اے [[دیس]] اتلے امریکہ دے وشکار اے جتھے ایدے 48 صوبے نیں۔ ایدے چڑدے چ [[بحر اوقیانوس|اوقیانوس]] سمندر اے تے لیندے چ [[بحر الکاہل]]۔ ایدے اتر چ [[کینیڈا]] اے تے دکھن چ [[میکسیکو]] الاسکا دا صوبہ براعظم دے [[اتر]] [[لیندے]] پاسے ول اے تے [[الاسکا]] دے چڑدے پاسے [[کینیڈا]] اے تے لیندے پاسے بیرنگ سٹریٹ تے اوس توں پرے [[روس]] اے۔ صوبہ [[ہوائی]] جزیریاں دی مورت چ [[بحرالکاہل]] دے وشکار اے۔9.83 ملین مربع کلو میٹر تھاں نال امریکہ [[دنیا]] دا تیجا وڈا دیس اے۔ 30 کروڑ 60 لکھ [[لوکاں]] نال اے [[دنیا]] دا تیجا وڈا دیس اے۔

19ویں صدی وچ امریکہ تھاں وچ وڈے وادے ہوۓ امریکہ نے دیسی انڈین دے تھاں تے مل مارے، [[فرانس]] کولوں لوئزیانہ تے فلوریڈا [[سپین]] کولوں لیا۔ 1845 وچ ٹیکساس لوکراج نوں نال رلایا جس تے [[میکسیکو]] نال لڑائی چھڑدی اے تے میکسیکو نوں اپنا ادا دیے امریکہ نوں دینا پے جاندا اے۔ 1867 وچ روس کولوں الاسکا مل لیا گیا۔ ایس وادے وچ تھلویں امریکہ جیہڑا وائی بیجی تے غلامی ول سی اوہدا رپھڑ اتلے امریکہ نال جیہڑا بپار تے غلامیں دی ازادی ول سے پیجیاندا اے۔ آپسی لڑائی وچ اتلے امریکہ نوں جت ہوندی اے۔ امریکی قنون وچ 13ویں تبدیلی نال غلامی مکادتی گئی۔ امریکی کھلے ویہڑیاں وچ رہن والے انڈکن نوں خاص تھاواں وچ پیج دتا گیا۔ 1898 نوں ہوائي لوکراج امریکہ وچ رلایا گیا۔ 1898 دی امریکی ہسپانوی لڑائی مگروں سپین نوں [[پورٹو ریکو]]، [[گوام]] تے [[فلپائن]] (جیہڑا فیر ازاد ہویا) امریکہ نوں دینے پۓ۔ 19ویں صدی دے انت تے امریکہ اک وڈی ایکانومی بن چکیا سی۔

امریکی ہسپانوی لڑائی تے پہلی وڈی لڑائی نے امریکہ نوں جگ دی طاقت بنادتا۔ دوجی وڈی لڑائی چوں امریکہ اک ایٹمی طاقت تے سیکیورٹی کونسل دا پکا سنگی بنکے نکلدا اے۔ ٹھنڈی لڑائی دے انت تے سوویت یونین دے ٹٹن نال امریکہ دنیا دی کلی وڈی طاقت اے۔ $15.1 ٹرلین دے ناپ نال امریکہ دنیا دی سب توں وڈی ایکانومی اے تے اک بندے دی آمدن ناپ نال ایہ دنیا وچ 6ویں نمبر تے اے دنیا دے کل فوجی خرچے دا 41% امریکہ خرچدا اے۔ امریکہ دنیا دا سیاست، بپار تے رہتل وچ آگو اے۔

== جغرافیہ ==

امریکہ 2,959,064 مربع میل ( (7,663,941 مربع کلومیٹر)تھاں تے پھیلیا ہویا اے۔ الاسکا دا صوبہ وکھرا اے تے وشکار کینیڈا آندا اے۔ الاسکا663,268 مربع میل (1,717,856 مربع کلومیٹر). دے تھاں ناپ نال سب توں وڈا اے۔ ہوائی جزیرہ جٹ بحرالکاہل وچ اتلے امریکہ دے لیندے دکھن ول 10,931 موبع کلومیٹر تے پھیلیا ہویا اے۔

امریکہ وچ بوٹیاں دیاں 17,000 ونڈاں نیں تے 1,800 پھلاں دیاں ونڈاں ہوائی وچ نیں۔ امریکہ وچ 400 دے نیڑے ممالکہ 750 پنچھی تے 500 کرلے ڈڈو نیں۔ 91,000 کیڑۓمکوڑیاں دیا ونڈاں نیں۔ 58 نیشنل پارک یا رکھ نیں۔ امریکی سرکار دیس دے 28.8% تھاں دی مالک اے۔ چوکھا سارا تھاں بچایا گیا اے کج گیس یا تیل کڈن لئی، چراگاہواںواں لئی کنکنی، لکڑ لئی پٹے تے دتا گیا اے۔ 2.4% تھاں فوج دے ورتن ل‏ئی اے۔

== سرکار تے سیاست ==

امریکہ وچ دو سیاسی پارٹیاں دا پربندھ چل ریا اے۔ اک اے ڈیموکریٹک پارٹی تے دوجی اے ریپبلکن پارٹی۔ امریکی سیاسی گل بات وچ ریپبلکن پارٹی نوں پرانی سوچاں والی تے ڈیموکریٹک پارٹی نوں نویاں سوچاں والی پارٹی سمجیا جاندا اے۔ 2008 دے چناؤ وچ ڈیموکریٹک پارٹی دا [[بارک اوبامہ]] امریکہ دا 44واں صدر بنیا۔ امریکہ دے 29 صوبیاں دے گورنر ریپبلکن تے 20 ڈیموکریٹ نیں تے اک ازار اے۔

== بدیسی ساک تے فوج ==

امریکی صدر امریکہ فوجاں دا کمانڈر اے تے اوہی ایدے کمانڈر چندا اے۔ امریکی بچاؤ محکمہ [[امریکی فوج]]، [[امریکی سمندری فوج]]، [[امریکی میرین]]، تے [[امریکی ہوائی فوج]] نوں چلاندا اے۔امریکہ توں باہر امریکہ کول 865 فوجی تھانواں نیں۔ امریکہ فوج دا خرچہ 2010 وچ $700 ڈالر سی جیہڑا پوری دنیا دے فوجی خرچے دا 43% بندا اے تے ایہ اگلے 14 دیساں دے فوجی خرچے نوں رلا کے وی ود اے۔ عراق توں آخری امریکی فوجی دسمبر 2011 وج واپس آگیا سی تے اوس لڑائی وچ 4,484 امریکی مارے گۓ سن۔ اپریل 2012 تک 90،000 امریکی فوجی افغانساتان وچ سن تے 4 اپریل 2012 تک 1,924 امریکی افغانساتان وچ مارے گۓ۔

== لوک ==

امریکی لوکاں دی گنتی نوں پرکھن والے ادارے باجوں امریکہ وچ 313,882,000 لوک وسدے نین جناں وچن 11.2 [[ملین]] عیر قنونی نیں۔ 20ویں صدی وچ امریکی لوکاں دی گنتی وج چار گنا وادا ہویا 1900 وج اایہ 76 [[ملین]] سی۔ لوک گنتی ناپ نال [[چین]] تے [[ہندستان]] مگروں امریکہ تیجا وڈا دیس اے۔ امیر دیساں وچ لوک کنتی تھوڑی ہورئی اے جد کے امریکہ وج 1 نال ود رئی اے۔ 2011 وچ اک ملین تون ود لوک رشتے داری باجوں امریکہ آے سب تون جوکھے [[میکسیکو]] توں تے فیر [[چین]] [[ہندستان]] تے [[فلپائن]] توں۔

16.3% یا 5 [[کروڑ]] 5 [[لکھ]] لوک ہسپانوی نیں یا لاطینی امریکہ توں نیں۔ 2000 توں 2010 دے وشکار ہسپانوی لوکاں وچ 43% وادا ہویا۔ جد کے دوجے لوکاں وچ ایہ وادا صرف 4.9% سی۔ ہسپانوی زنانیاں دے بچے وی دوجیاں نسلاں دیاں زناںیاں نالوں چوکھے ہوندے نیں۔ اک ہسپانوی زنانی دے 2.4 کالی امریکی زنانی دے 2 تے گوری امریکی زنانی دے 1.8 نیانے ہوندے نیں۔ نکیاں نسلی ٹولیاں امریکی لوکاں دا 36.3% بندیاں نیں۔

82% امریکی شہراں یا شہراں دے نال ریندے نیں۔ 2008 وچ 273 شہراں دی لوک گنتی اک لکھ توں ود سی تے 9 شہراں دی گنتی دس لکھ توں ود سی۔ 4 شہراں ([[نیو یارک شہر]] , [[لاس اینجلس]], [[شکاگو]], تے [[ہیوسٹن]]) وچ 20 لکھ توں ود لوک وس رۓ سن۔

پاکستانی امریکی امریکی لوکاں دا 0.1% بندے نیں۔

== سائینس ==

نویاں چیزاں دی کھوج تے بنان وچ پرائیویٹ انگ دا حصہ 64% اے تے سائینسی کھوج تے لباں وچ امریکہ پوری دنیا وچ سب توں اگے اے۔

== پڑھائی ==

== صحت ==

== مذہب ==

== [[بولی]] ==

== امریکی ٹبر ==

18 سال توں اتے دے 58% امریکی 2007 دی گنتی باجوں ویاۓ ہوۓ سن۔ 6% بیوا، 10% نوں طلاق ہوئی سی تے 25% نے کدے ویاہ نئیں کیتا سی<ref> "Table 55—Marital Status of the Population by Sex, Race, and Hispanic Origin: 1990 to 2007". Statistical Abstract of the United States 2009. U.S. Census Bureau. Retrieved 2009-10-11.</ref>۔ زنانیاں کراں توں باہر کم کردیاں نیں تے چوکھیاں کول بی اے دی ڈگری ہوندی اے<ref>"Women's Advances in Education". Columbia University, Institute for Social and Economic Research and Policy. 2006. Archived from the original on 2007-06-09. Retrieved 2007-06-06.</ref>۔ اکو جنس وچ ویاہ دا رپھڑ وی پیا ہویا اے۔ 19ورے تک دیاں زنانیاں وچ بجے جمن دا ناپ 1000 وچ 79.8 اے<ref> "Teenage birth rate statistics – countries compared – NationMaster People". Nationmaster.com. Retrieved 2011-07-10.</ref> جیہڑا کے چوکھا اے۔

== امریکی رہتل ==

امریکہ ان گنت رہتلاں والی قوم اے جتھے کئی نسلی ٹولیاں رواج تے ریتلاں نیں<ref> Thompson, William, and Joseph Hickey (2005). Society in Focus. Boston: Pearson. ISBN 0-205-41365-X.</ref><ref>Adams, J. Q., and Pearlie Strother-Adams (2001). Dealing with Diversity. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.</ref>۔ پرانے اصلی امریکیاں نوں چھڈ کے باقی سارے امریکی یا اوہناں دے پرکھ پچھلیاں 5 صدیاں وچ دوجے دیساں وچوں آۓ نیں<ref>Fiorina, Morris P., and Paul E. Peterson (2000). The New American Democracy. London: Longman, p. 97. ISBN 0-321-07058-5.</ref>۔ امریکہ دی چلدی رہتل لیندی رہتل یا یورپی رہتل اے جینوں یورپی مہاجر اپنے نال لیاۓ پر کالے افریقیاں دا رنگ وی ایس رہتل وچ دسدا اے<ref>Holloway, Joseph E. (2005). Africanisms in American Culture, 2d ed. Bloomington: Indiana University Press, pp. 18–38. ISBN 0-253-34479-4. Johnson, Fern L. (1999). Speaking Culturally: Language Diversity in the United States. Thousand Oaks, Calif., London, and New Delhi: Sage, p. 116. ISBN 0-8039-5912-5.</ref><ref>Adams, J. Q., and Pearlie Strother-Adams (2001). Dealing with Diversity. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.</ref>۔ ایشیاء تے لاطینی امریکہ دے ہن آنوالے لوکاں تے ایتھے ہون والے نیانیاں نیں ایہنوں اپنے رنگ دتے نیں۔ امریکہ اک ایہوجیا پانڈا اے جیدےوچ جو وی آیا پگھل کے ہور ای بن گیا اصلی ناں ریا۔ اوہ امریکی بن گیا۔

امریکہ پوری دنیا وج کسے بندے نوں سب توں زیادہ ازادی دین والا دیس اے<ref> "Individualism". Clearly Cultural. Retrieved 2009-02-28.</ref>۔ امریکی سفنہ ساری دنیا توں لوکاں نوں اپنے ول کھچدا اے ۔ امریکی رہتل سخت کم کرکے اتے جان ، امیر ہون تے قنون دے دیرے دے اندر ریندیاں ہویاں جو تسیں کرنا چاہو کرن دی ازادی دیندی اے۔ ایہو ای امریکی سفنہ اے<ref> "A Family Affair: Intergenerational Social Mobility across OECD Countries". Economic Policy Reforms: Going for Growth (OECD). 2010. Retrieved 2010-09-20. Blanden, Jo, Paul Gregg, and Stephen Malchin (April 2005). "Intergenerational Mobility in Europe and North America". Centre for Economic Performance. Archived from the original on June 23, 2006. Retrieved 2006-08-21.</ref>۔ عام امریکی رہتل وچ کوئی زات برادری نئیں<ref>Gutfield, Amon (2002). American Exceptionalism: The Effects of Plenty on the American Experience. Brighton and Portland: Sussex Academic Press. p. 65. ISBN 1-903900-08-5.</ref> ۔ پڑھے لکھے لوکاں نوں امریکہ وچ اچی نیویاں ٹولیاں سماج بولی تے ہور ریتاں توں دسدیاں نیں۔ کم یا کمائی توں وی بندے نوں کدے ناپیا جاندا اے۔ پر عام جیون لنگانا تے وشکارلے تھاں تے ہونا چنگی گل سمجی جاندی اے۔

== امریکی میڈیا ==

== ساہت، فلاسفی تے آرٹس ==

18ویں تے 19ویں صدی دے امریکی ساہت تے آرٹ یورپ دی دین سن۔ امریکی لکھت دے موڈی [[نتھانیل ہاتھورن]] [[ایڈگر ایلن پو]] تے [[ہنری ڈیوڈ تھوریو]] سن۔ [[مارک ٹوین]] تے [[والٹ وہٹمین]] 19ویں صدی دے دوجے حصے وچ امریکہ دے منے پرمنے لکھاری سن۔ [[ایملی ڈکنسن]] اپنے ویلے وچ تے گمنام سی پر مرن مکرون اوہنوں چوکھی مانتا لبی۔ ہرمن میلول دی ( Moby-Dick) تے [[مارک ٹوین]] دی (The Adventures of Huckleberry Finn) ودیا امریکی ناولان وچ کنے جاندے نیں۔

آرکیٹیکچر وچ [[فرینک لائیڈ]]، [[رائٹ فلپ جانسن]] تے [[فرینک گہری]] نے نوییاں راہوان کڈیاں۔ کارٹون کتاباں تے سپرمین ہیرو امریکہ وچوں ای مڈ رکھدے نیں۔

== کھان پین ==

== کھیڈاں ==

[[بیس بال]] نوں امریکہ وچ سب توں چوکھا پسند کیتا جاندا اے۔ ایس دے مگروں [[فٹ بال]] [[باسکٹ بال]] برف ہاکی دی واری اندی اے۔ باکسنگ تے گھڑدوڑ کدے کلیان کھیڈیاں جان والیاں کھیداں وج اگے سن پر ہن [[گالف]] تے گڈیاں دی ریس ایناں توں گے نیں۔ 8 اولمپک کھیڈاں امریکہ وج ہوچکیاں نیں۔ کرمیاں وچ ہون والیاں اولمپک کھیڈاں وچ امریکیاں نے 2,301 یعنی دنیا وچ سب توں زیادہ ٹکے لے جکے نیں۔ سردیاں دیاں اولمپک کھیدان وچ امریکیاں نے دوجے نمبر 253 ٹکے جتے۔

== اتہ پتہ ==

[[de:Vereinigte Staaten von Amerika]]