"<span lang="ur">وولگا بلغاریہ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

ایہہ خیال کیتا جاندا اے کہ وولگا بلغاریہ دی دھرتی تے سب توں پہلے [[فن اوگریک لوک]] آباد ہوئے ۔ ترک نسل دے بلغار 660ء چ کبرات دے پتر کوترنگ دے آگوائی ہیٹھ ایتھے [[بحیرہ ازوف]] دے علاقےآں توں آئے ۔ اوہ 8ویں صدی تک [[ادیل یورال]] دے علاقے تک پہنچ گئے ، جتھے اوہ ایتھے دے رہن آلے کئی دوجے مختلف النسل قبیلےآن نال اتحاد کر کے 9ویں صدی عیسوی اخیر تک ایتھے دے غالب اکثریتی لوک بن گئے ۔ کجھ دوجے بلغار قبیلے لہندے ول ودھدے ہوئے کئی مہماں دے بعد [[دریائےدریاۓ ڈینیوب]] دے علاقےآں چ آباد ہوگئے جہڑا اج کل [[بلغاریہ]] آکھواندے نیں جتھے [[سلاو]] نسل دے لوکاں مدغم ہوگئے تے [[سلاو بولی]] تے [[مشرقی آرتھوڈکس]] مذہب اختیار کر لئیا ۔

بوہتے دانشوران دے نیڑے وولگا بلغار [[عظیم [[خزاری سلطنت]] دی رعیت سن تے 9ویں صدی چ کسے ویلے اتحاد دا کم شروع ہوئیا تے بلغار شہر نوں راجگھر بنائیا گئیا ، جہڑا اج دے [[قازان]] شہر توں 160 کلومیٹر دکھن چ سی ۔ دانشوراں دی اکثریت شک چ اے کہ وولگا بلغاراں نے خزاراں توں آزادی حود حاصل کیتی یاں اودوں آزاد ہوئے جدوں 965ء چ [[کیویائی روس]] دے حکمران سویتو سلاو نے خزاں نوں تباہ کیتا ۔

وولگا بلغاراں نے [[اسلام]] نوں ریاستی مذہب دے طور تے 10ویں صدی عیسوی دے شروع چ اپنائیا ، جدوں 922ء 923ء چ [[خلافت عباسیہ]] دے خلیفہ [[المقتدر]] نے [[المش [[ابن فضلان]] نوں وولگا بلغاراں نال تعلقات قائم کرن لئی بھیجئیا ، جس دے نال [[قاضی]] تے اسلامی قنون دے استاد وی وولگا بلغاریہ آئے ، جنہاں دے ہتھ تے ایتھے دی آبادی دی اکثریت نے اسلام قبول کیتا ، اینہاں ماہراں نے ای ایتھے مسیتاں تے قلعے اسارن ج مدد کیتی ۔ [[تانگری ازم]] تے دوجے دھرم وی منے جاندے رہے ۔

وولگا بلغاراں دے تجارتی شراکت داراں چ اتلے چ [[وائی کنگ لوک]] ([[ناروے]])، ب[[جارملینڈبجارملینڈ]] ، [[یاگرا]] تے بنینیٹ توں دکھن چ [[بغداد]] تے [[قسطنطنیہ]] (اج دا [[استمبول]]) ، لہندے یورپ توں چڑھدے چ [[چین]] تک شامل سن ۔

ریاست دے دوجے وڈے شہراں چ [[بیلار]] ، [[سوآر]] (سوار) [[قاشان]] تے جوکیتاؤ سن ۔ اج دے [[تاترستان]] تے [[روس]] دے شہر [[قازان]] ([[کازان]])تے ییلابوگا وولگا بلغاریہ دے سرحدی قلعےآں دے طور تے اسارے گئے سن ۔

ستمبر 1223ء چ [[سمارا]] شہر دے نیڑے [[چنگیز خان]] دی فوج دا ہراول دستہ [[سوبدائی بہادر]] دے پتر [[اوران]] دی قیادت ہیٹھ وولگا بلغاریہ چ داخل ہوئیا پر [[سمارا بیند دی لڑائی]] چ شکست کھا کے ناکام پرت گئیا ۔ 1236ء چ [[منگول]] مڑ واپس وولگا بلغاریہ تے حملہ آور ہوئے پر اوہناں نوں وولگا بلغاریہ نوں ، ایتھے داخلی خانہ جنگی دے باوجود فتح کرن چ 5 ورہے لگے ۔ اینج وولگا بلغاریہ [[الس جوجی]] دا حصہ بن گئیا ، جہڑا بعد چ [[سنہریطلائی لشکر سلطنتاردو]] سلطنت کہلائیا (تے [[سائبیریا]] توں [[ہنگریھنگری]] تک دا علاقہ اس سلطنت دی حکمرانی تھلے سی )۔ اس دے بعد وولگا بلغاریہ وی گئی راجواڑےآں چ تقسیم ہوگئیا تے ہر راجواڑا سنہریطلائی لشکراردو سلطنت ([[ترکی]] چ [[آلتین اوردا]]) دا باجگزار بن گئیا تے کجھ خودمختاری حاصل کر لئی ۔ 1430ء دے عشرے چ [[خانان قازان]] ([[کازان خانیٹ]]) وجود چ آئی جہڑی اینہاں سارےآں راجواڑےآں چوں بوہتی اہمیت آلی ریاست سی ۔