"<span lang="ur">تانبا</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

تانبے دے آئن [[پانی]] چ کل جاندے نیں تے اے جراسیم دی پیداوار نوں ودن نئیں دیندے تے ایناں نوں کنٹرول کردے نیں تے جڑی بوٹیاں مارن واسطے تے [[لکڑی]] سلامت رکھن واسطے کم آندے نیں۔ اے [[جانور|جانوراں]] تے [[بوٹا|بوٹیاں]] چ تھوڑی مقدار چ پایا جاندا اے تے اے زیادہ مقدار چ جانوراں واسطے زہریلا ہوندا اے۔ جانوراں چ تانبا [[جگر]]، [[پھٹے]] تے [[ہڈی|ہڈیاں]] چ پایا جاندا اے۔

 

 

تانبا، [[چاندی]] تے [[سونا]] گروم 11 دے [[عنصر]] نیں تے ایناں دیاں کئی خاصیتاں رلدیاں نیں: اے سارے عنصر بوت سخت ہوندے نیں تے [[بجلی]] دے بوت چنگے کنڈکٹر نیں([[چاندی]] تمام عنصراں چ سب توں بہترین کنڈکٹر اے)۔ ایناں تیناں دا پریا ہویا d-آربیٹل کیمیائی ریایکشناں چ کسے کم دا نئیں ہوندے تے ادھا پریا s-آربیٹل اے کم دعاتی بانڈ توں کردا اے۔ دوجی [[دعات|دعاتاں]] دے برعکس تانبے دے دعاتی بانڈ چ کووالنٹ خاصیت نئیں ہوندی تے اے کمزور ہوندے نیں۔ اس دی وجہ توں تانبا چ سختی کٹ ہوندی اے تے اینوں موڑن چ سب توں بوتی آسانی ہوندی اے۔ اے چاندی توں بعد دعاتاں چ دوجا سب توں بہترین کنڈکٹر اے۔ تانبا اوناں چار دعاتاں چوں اک اے جیناں دا [[رنگ]] سانولا یا چاندی جیا نئیں: [[اوسمیم]] ([[نیلا]])، [[سیزیم]] ([[پیلا]]) تے [[سونا]] ([[پیلا]])۔

 

 

تانبا خالص حالت چ وی پایا جاندا اے اس واسطے اینوں اج توں 10،000 وریاں توں ورتیا جاریا اے۔ اندازہ لایا جاندا اے کے اینوں 9000 قبل مصیح چ [[مشرق وسطی]] چ لیا گیا سی۔ اتلے [[عراق]] چ تانبے دا اک ہار لبیا سی جیڑا کے 8700 قبل مصیج دا اے۔ تانبے توں پہلاں [[انسان]] صرف [[لویا|لوۓ]] تے [[سونا|سونے]] نوں ورتدا سی۔ تانبے نوں 7500 وریاں پہلے [[سربیا]]، بلکان چ پہلی واری پغلا کے خالص کیتا گیا سی۔ تانبے نوں صاف کرن دا اے تریقہ جگ چ مختلف تھاواں تے مختلف ویلیاں تے لبیا گیا۔ [[الپس]] چ لبی 5300-5200 وریاں پرانی اوتزی دی لاش نے تانبا دی تریخ دے بارے چ کافی کج دسیا: اودی کلہاڑی 99۔7٪ خالص تانبا سی تے اودی والاں چ [[آرسینک]] دی مقدار بوتی سی جیدے توں اے پتہ چلدا اے کے اوہ تانبا دی صفائی دا کم وی کردا سی۔ امریکہ دے صوبے [[مشیگن]] تے [[وسکانسن]] چ 6000 قبل مصیح چ وی تانبے نوں صاف حالت چ ورتیا جاندا سی۔

سویڈن چ تانبے دی اک وڈی کان 10ویں صدی توں 1992 تک ٹری۔ 17ویں صدی چ یورپ واسطے 2/3 تانبا ایدروں کڈیا گیا سی تے ایناں پیسیاں توں سویڈن جنگاں لڑدا سی۔ [[سویڈن]] دی کرنسی تانبا دے نال رلی ہوئی سی۔ اج کل جگ چ تانبا سب توں بوتا [[چلی]]، [[امریکہ]]، [[پیرو]]، [[چین]] تے [[آسٹریلیا]] چوں کڈیا جاندا اے۔

 

 

تانبا دا سب توں وڈا ورتن بجلی دیاں تاراں نے(60٪)، چتھاں تے پانی دے پیپ(20٪) تے مشینری(15٪}۔ تانبا عام طور تے اپنی خالص حالت چ نئیں ورتیا جاندا تے ایدی سختی ودان واسطے اینوں دوجیاں دعاتاں دے نال کول کے پتل تے کانسی بناۓ جاندے نیں۔ تانبے دی تھوڑی جی مقدار کھان پین دیاں شیواں چ تے جڑی بوٹیاں مارن دی دوایاں چ لگدی اے۔ تانبے نوں مشینری چ ورتیا جاندا اے پر عام طور تے اس کم واسطے اینوں کول دے طور تے ورتیا جاندا اے تاکے اے سخت ہوۓ۔

 

 

تانبے دے کمپاؤنڈ پانی سر حالت چ لکڑی نوں بچا کے رکھدے نیں۔ تانبے دے تاگے آلے کپڑیاں تے [[جراسیم]] نئیں اگدے تے ایدے توں بناۓ ہوۓ باجے وی جراسیماں توں محفوظ ریندے نیں۔ تانبے دا زیور وی ہوندا اے۔

[[fiu-vro:Vask]]

[[fr:Cuivre]]

[[fur:Ram]]

[[fy:Koper]]